هلی برن آمریکا دردیرالزور؛ابهامات و تناقضات

عملیات بی‌ سابقه هلی برن تعدادی از نیروهای آمریکایی در داخل اراضی سوریه با واکنش گسترده رسانه‌های عرب زبان همراه شد. روزنامه الوطن سوریه در این رابطه در تشریح جزئیات این عملیات نظامی نوشت: در اولین عملیات نظامی زمینی آمریکا در داخل اراضی سوریه پنتاگون اعلام کرد که عملیات کماندویی با مشارکت 20 بالگرد آمریکایی را در منطقه حقل  العمر در دیر الزور انجام داده و از طریق آن موفق به کشتن ابو سیاف از رهبران ارشد داعش و 19 تن از تروریست‌های این گروه شده است. شورای امنیت ملی آمریکا اعلام کرد که این عملیات با دستور مستقیم باراک اوباما رئیس جمهور این کشور انجام شد. این شورا همچنین تصریح کرد که همسر ابو سیاف در حال حاضر در بازداشت آمریکایی‌های مستقر در عراق است.

به نظر می‌ رسد این عملیات اولین مرحله اجرایی اظهارات جان کری وزیر خارجه آمریکا بود که چندی پیش از مسکو پایتخت روسیه مطرح کرد و گفت که آمریکا و روسیه به دنبال خارج کردن داعش از سوریه و عراق هستند. کارشناسان نظامی در این زمینه به روزنامه الوطن اعلام کردند که چنین عملیاتی بدون هماهنگی اطلاعاتی و نظامی دولت سوریه نمی ‌تواند رخ دهد به ویژه اینکه فرودگاه دیر الزور و تجهیزات و سامانه ‌های آن تحت تسلط ارتش سوریه قرار دارد.

روزنامه السفیر لبنان در مقاله ای به بررسی انگیزه‌ ها و پیامدهای این عملیات بی‌ سابقه پرداخته و نوشت: عملیات هلی برن نیروهای کماندویی یگان دلتا آمریکا که 2 روز پیش در شهر دیر الزور واقع در شرق سوریه صورت گرفت سؤالات مهمی را در زمینه انگیزه‌ های این عملیات و این نکته که آیا عملیات مذکور آغازی برای مرحله جدید عملیات ‌های آمریکا بر ضد داعش در اراضی سوریه است، ایجاد کرد. در حالی که  جزئیات این عملیات و اطلاعات مربوط به عضو ارشد هدف قرار گرفته داعش مبهم است، برخی تحلیلگران از شکست عملیات سخن گفته و می گویند که عملیات مذکور در تحقق هدف واقعی خود ناکام مانده است.

این عملیات می‌تواند آغاز مرحله جدیدی از اقدامات نظامی آمریکا بر ضد داعش در اراضی سوریه باشد، چرا که اولین عملیات هلی برن است که هدف از آن آزاد سازی گروگان نیست، بلکه بازداشت یا ترور رهبران ارشد داعش است. پیش ‌از این آمریکا دو بار برای عملیات هلی برن تلاش کرده است که هدف از آن‌ ها آزاد سازی گروگان‌ های آمریکایی و انگلیسی بود که هر دوی این تلاش ‌ها به شکست منجر شد.

البته عملیات اخیر نیز با ابهامات متعددی همراه است، ابهام در ماهیت واقعی شخص هدف قرار گرفته نیز باعث می ‌شود پرداختن به این نتیجه ‌گیری، زودهنگام جلوه دهد، چرا که نتیجه اعلام شده این عملیات ممکن است در راستای تلاش آمریکا برای مخفی نگه داشتن شکست جدید عملیات ‌های این کشور باشد.

وزارت جنگ آمریکا با اشاره به این عملیات از کشته شدن ابو سیاف و بازداشت همسرش خبر داد، برنادیت میهان سخنگوی شورای امنیت ملی وابسته به کاخ سفید در این رابطه گفت که حمله انجام شده در سوریه با موافقت کامل مقامات عراق انجام شد، اما آمریکا این موضوع را به بشار اسد رئیس‌ جمهور سوریه اطلاع نداده بود و هماهنگی با دمشق صورت نگرفته بود.

با وجود اینکه گفته می ‌شود بنا به اهمیت شخص هدف قرار گرفته، این عملیات با دستور مستقیم باراک اوباما رئیس جمهور آمریکا و بنا به توصیه مجموعه ای از کادر امنیت ملی این کشور انجام شده، اما هویت ابو سیاف و تابعیت وی و ماهیت پستی که در القاعده داشته، مبهم است . اشتون کارتر وزیر جنگ آمریکا در این رابطه تنها به ذکر این نکته بسنده کرد که ابو سیاف یکی از شرکت ‌کنندگان در عملیات نظامی داعش بوده و در مدیریت عملیات مالی این گروه تروریستی نقش داشته است. وی این عملیات را سیلی محکمی بر این گروه تروریستی توصیف کرده است، اما با این حال آمریکایی ‌ها هیچ نیازی به اعلام جزئیات و ماهیت اصلی ابوسیاف نمی‌ بینند تا قدرت بالای سیلی که به نیروهای داعش زده اند را اثبات کنند.

در نتیجه این ابهام و سکوت، اخبار متعدد و متناقضی در مورد ابو سیاف و ماهیت و تابعیت وی منتشر شده است، شبکه سی‌ان‌ان به نقل از یک مقام آمریکایی عالی‌ رتبه اعلام کرد که ابو سیاف تابعیت تونسی داشته و موضوع این عملیات به اطلاع مقامات تونسی رسیده است. در مقابل ، رسانه ‌های عرب زبان اعلام می ‌کنند که ابو سیاف همان نبیل صدیق الجبوری با تابعیت عراقی است که اهل منطقه القیاره در استان نینوا بوده است . این رسانه‌ها وی را وزیر نفت داعش معرفی کرده و همچنین لقب ابو سیاف آمریکایی را نیز برای وی مطرح کردند. آن‌ ها اعتقاد دارند این فرد به ابوبکر البغدادی سرکرده داعش نزدیک بوده است.

این تناقض ‌ها تردید زیادی را در مورد این عملیات و اهمیت آن ایجاد می‌ کند، به ویژه اینکه بدانیم اطلاعات منتشر شده در مورد تصدی نبیل الجبوری در منصب وزیر نفت داعش درست نیست، بلکه وی یک منصب اداری درجه سوم را در اختیار داشته و در نتیجه، ترور وی در این عملیات اهمیت چندانی نخواهد داشت.

به این ترتیب تنها یک احتمال باقی می ‌ماند که در صورت صحت آن، اعتبار از دست رفته عملیات ‌های هلی برن به آن باز می‌ گردد، عملیات‌ هایی که آمریکا اهمیت زیادی برای آن قائل است. این احتمال این است که ابو سیاف که یک مقام آمریکایی وی را با تابعیت تونسی معرفی کرده (و نه عراقی) همان تروریست تونسی باشد که  آمریکا برای کمک در بازداشت وی 3 میلیون دلار جایزه تعیین کرده است. این فرد طارق الطاهر الحرزی است که وزارت خزانه‌ داری آمریکا در سال 2014 او را در لیست تروریست ‌های خطرناک جهانی قرار داده است.

شاخصه ویژه الحرزی این است که وی مأموریت هماهنگی ارتباطات مالی داعش با حامیان کشورهای خلیج فارس آن به ویژه قطری ها را ایفا می کرد. در همین راستا اتهاماتی به وی در زمینه دریافت حواله از کشورهای خلیج فارس برای استفاده از آن‌ها در عملیات نظامی وجود دارد. بر اساس این اتهامات وی موفق شده 2 میلیون دلار از یک حامی مالی قطری به دست آورد که نام وی افشا نشده است. براساس اطلاعات موجود وی پیش از این نیز امیر نقاط مرزی بین سوریه و ترکیه بوده و نقش حساسی در تردد جهاد گرایان غربی بین ترکیه و سوریه داشته است.

در صورت درست بودن این موضوع ،اهمیت ویژه ابوسیاف در این است که وی برادر علی الحرزی متهم اصلی قتل سفیر آمریکا در لیبی در دو سال پیش است، فردی که دستگاه قضایی تونس در اقدامی مبهم وی را آزاد کرد و او مدتی بعد وارد سوریه شد.

طارق الحرزی متولد سال 1982 است و در سال 2003 به عنوان عضوی از القاعده برای مبارزه وارد عراق شد. طولی نکشید که وی دستگیر شده و به زندان کروبر منتقل شد. در سال 2004 تا 2008 در این زندان بود و در این تاریخ به زندان تسفیرات در تکریت منتقل شد، اما در نهایت در سپتامبر سال 2012 در نتیجه حمله‌ ای که داعش به این زندان انجام داد، موفق به فرار شد.

نکته عجیب این است که مقامات آمریکایی همچنان اطلاعات موجود در زمینه این عملیات و ماهیت واقعی رهبر ترور شده داعش در این عملیات نظامی را افشا نمی‌ کنند، این در حالی است که بر اساس اظهارات سابق مقامات آمریکایی، این عملیات ضربه ‌ای شدید برای گروه تروریستی داعش بوده است. در این صورت علت این مخفی کاری مقامات آمریکایی چه می ‌تواند باشد؟ آیا موضوع این نیست که آمریکا نسبت به کشته شدن وی اطمینان ندارد و ممکن است او تنها زخمی شده باشد؟

همچنین داعش نیز این عملیات را در سکوت خبری باقی گذاشته و هیچ بیانیه رسمی در خصوص آن صادر نکرده و این عملیات را رد یا تأیید نکرده است. این موضوع بر ابهام این عملیات و نتیجه آن می ‌افزاید. البته یک منبع محلی از دیر الزور که مرتبط با منطقه حقل العمر محله وقوع عملیات است، به روزنامه السفیر لبنان می ‌گوید که فرد هدف قرار گرفته در این عملیات طارق الحرزی بوده، اما دقیقاً مشخص نیست که وی کشته شده یا زخمی شده است، نکته قطعی این است که زنی که نیروهای آمریکایی وی را بازداشت کرده اند، همسر ابو سیاف نبوده و تنها یکی از کنیزان وی بوده است. به این ترتیب ابهام در عملیات نظامی مذکور دو چندان می شود.