بنزین ارزان اسب تروای آمریکا

سود نهایی افت قیمت نفت متوجه چه کسی است؟ در نگاه نخست، مصرف کنندگان کسانی هستند که سود واقعی را از شرایط فعلی می برند. بنابراین چرا باید از جاری شدن سیل نفت در بازار نگران باشیم؟ علیرغم اینکه وزیر نفت عربستان نیز می گوید افت بیشتر قیمت نفت حتی بیش از این برای کشورش اهمیتی ندارد، عربستان نیز با افت درآمد از منبع اصلی درآمدهای خود روبرو است و این در حالی است که کارشناسان کسری 39 میلیارد دلاری بودجه این کشور در سال 2015 را پیش بینی کرده اند. 

منفعت عربستان از بازی سقوط قیمت نفت می تواند کاملا سیاسی باشد چراکه این کشور تاریخچه ای از سرمایه گذاری های سیاسی دارد. برای مثال، شاهد کمک های عربستان به شورشیان سوری در تلاش ناکام شان برای تغییر رژیم علیه بشار اسد بوده ایم که در نهایت نیز منجر به خیزش تروریست های داعش در عراق و سوریه شد.

یک تئوری این است که عربستان و آمریکا برای تضعیف اقتصاد روسیه و ایران توطئه کرده اند. آنها انگیزه کافی برای چنین دسیسه ای دارند. در مورد ایران، حکومت سنی عربستان و حکومت شیعه ایران مدت های مدیدی است که از هم متنفر هستند، در حالیکه آمریکا دائما نگرانی غیرقابل پیش بینی بودن برنامه هسته ای ایران است. در جبهه روسیه، روس ها و سعودی ها در دو زمینه حمایت مالی عربستان از تروریست ها در قفقاز و همچنین دفاع روسیه از اسد با اختلاف روبرو بوده اند. ضمن اینکه به نظر می رسد آمریکا در حال حاضر به دنبال فلج کردن اقتصاد روسیه است.

با وجود آنکه توطئه عربستان-آمریکا عاقلانه به نظر می رسد، چند مشکل قابل توجه در این میان باقی می ماند. سال گذشته آمریکا در مواجهه با بحران سوریه روسیه را به عربستان و قطر ترجیح داد و پوتین را به عنوان شریک برگزید. ضمن اینکه هیچ نفع ایدئولوژیک مشترکی میان آمریکا و عربستان وجود ندارد- بجز همکاری مشترک برای مبارزه با داعش که البته هر دو کشور در شکل گیری اش نقش داشتند. 

سعودی ها نتوانستند اقتصاد روسیه تا حدی تضعیف کنند که پوتین کنار گذاشتن اسد را بپذیرد- آمریکا نیز در شرایطی که نیروهای اسد علیه دشمن مشترک یعنی داعش می جنگند، چنین خواسته ای ندارد. علاوه بر این، وزرای خارجه عربستان و روسیه طی ماه نوامبر در مسکو دیدار کردند تا در مورد همکاری های نفتی به منظور مدیریت بهتر منافع اقتصادی گفتگو کنند. همین نکته آخر می تواند تئوری توطئه نفتی عربستان-آمریکا را به طور کامل زیر سوال ببرد.

تئوری قابل قبول تر تبانی عربستان با چین به عنوان بزرگترین واردکننده فرآورده های نفتی جهان و کشوری که این روزها بیشترین سود را از قیمت های مقرون به صرفه می برد، است. چین همچنین تنها بازیگری است که کمترین اهمیت را به درآمدهای نفتی می دهد. چین که در میان کشورهای صادرکننده نفت جهان در جایگاه چهل و نهم قرار دارد، برای تامین درآمدهای خود به تولید وابسته است. برخلاف دیگر بازیگران این بازی، زمانیکه چین یک خط لوله نفتی در کشوری دیگر احداث می کند، به خاطر سودش نیست، بلکه برای ایجاد کردن مسیری است که جمیعت سیری ناپذیر در خانه را تامین کند.

وانگ یی، وزیر خارجه چین در نشست همکاری های چین-عرب طی تابستان گذشته گفت: «چین و کشورهای عرب در حال همکاری برای ایجاد کمربند اقتصادی و جاده ابریشم دریایی برای احیای جاده ابریشم مدرن هستند. این پروژه درهای رسیدن به فرصت های جدید را به روی روابط چین-عرب خواهد گشود.»

عربستان در حال حاضر بزرگترین تامین کننده نفت چین محسوب می شود و چین توجهی به ترجیحات ایدئولوژیک شرکای خود ندارد. رابطه دو کشور از گام نخست نیز همینطور بود.

اگر عربستان و چین برای رسیدن به سودی که بعدا مشخص خواهد شد، در مورد قیمت نفت به توافق رسیده اند و پیش می روند، پس در نهایت این روسیه، آمریکای شمالی و اروپا هستند که به مشکل برمی خورند.

و در شرایطی که مصرف کنندگان آمریکایی از شکست قیمت ها به شوق آمده اند، کاهش درآمدهای صنعت نفت در جامه کاهش مشاغل و تعدیل های مالی  به آنها آسیب خواهد زد.

در پایان این گزارش خطاب به مردم آمریکا آمده: از قیمت پائین بنزین لذت ببرید اما بیایید امیدوار باشیم که این مسئله بیش از آنکه قابل تصور است، برایمان هزینه نداشته باشد.