در
سالهای اخیر با رشد سرسامآور صنعت بازیهای رایانهای و رسانههای
تعاملی و ارائه کنسولهای جدید نگاه به این صنعت وکنسول ها از ابزاری برای
سرگرمی صرف به وسیلهای برای تأمین تمام نیازهای خانواده تبدیل شده است.
هرکنسول بسته به نوع کارایی و سیاستهای کلان شرکت تولیدکننده آن برای یک
جامعه مخاطب و یک نوع خاص و اختصاصی شده از سبک زندگی مبتنی بر خانه طراحی
شده است. در این بین در نسل حاضر سه شرکت بزرگ در حوزه سختافزار و
نرمافزار و بازیهای رایانهای در تلاشند، تا با سه سبک زندگی متفاوت سه
خانه و خانواده متفاوت در سبک زندگی بازار پر سود این حوزه را به تسخیر خود
در آورند.
شرکت نینتندو با بیش از ۱۲۰ سال تجربه در تولید ابزار سرگرمی در سال ۱۸۸۹، در کیوتوی ژاپن تأسیس شد. عمدۀ تولید این شرکت، کارتهای بازی دستساز بود که موفقیت تجاری بسیاری برای این شرکت بهدست آورد. در سال ۱۹۵۶ نینتندو با هدف ورود به بازار آمریکا، همکاری خود را با دیزنی آغاز کرد تا کاراکترهای این شرکت را روی کارتهای خود قراردهد. نینتندو در سال ۱۹۷۰ وارد بازار اسباببازیها و عروسک و ابزارهای سرگرمی شد.
نینتندو اولین سری از کنسولهای خانگی خود را در سال ۱۹۷۷ با نام تجاری Color TV-Game روانۀ بازار کرد. این کنسولها در پنج نمونه که هرکدام یک عنوان بازی داشتند، عرضه شد و یکی از کنسولهای موفق نسل اول بهشمار میرفت. در دوران رکود ایجاد شده در نسل دوم کنسولها، نینتندو کنسولی را معرفی نکرد.
ولی از پیشگامان آغاز نسل سوم کنسولها Nintendo Entertainment System یا به اختصار(NES) بود که در سال ۱۹۸۳ روانۀ بازار شد و در بازار ژاپن با نام تجاری )فمیکام) به فروش رسید. این کنسول باعث پایانیافتن دوران رکود صنعت کنسولهای خانگی شد و پرفروشترین بازی زمان خود، برادران سوپر ماریو (قارچ خور) را روی این کنسول عرضه کرد. این کنسول در ایران با نام (میکرو (شناختهشدهتر است.
موفقیت (NES) راه را برای عرضۀ کنسول نسل چهارمی نینتندو باز کرد. نینتندو در سال ۱۹۹۰ Super Nintendo Entertainment System را عرضه کرد که به اختصار (SNES) شناخته میشود و پرفروشترین کنسول نسل چهارم است.
نینتندو با بهدستآوردن تجربیات لازم در سال ۱۹۹۶، کنسول نسل پنجمی خود را با نام تجاری نینتندو۶۴ روانۀ بازار کرد که آخرین کنسول خانگی است که در آن از کارتریج برای عرضۀ بازی استفاده شده است. با شروع نسل ششم کنسولها و ورود مایکروسافت و سونی به رقابت سنگین، نینتندو در سال ۲۰۰۱، اولین کنسول خود را با قابلیت استفاده از دیسک بهجای کارتریج عرضه کرد. Nintendo Game Cube که به اختصار (NGC) شناخته میشد و موفقیتهای بسیاری را برای نینتندو به ارمغان آورد.
با شروع نسل هفتم، نینتندو موفقترین کنسول خود را معرفی کردWii :؛ که در سال ۲۰۰۶ عرضه شد. تلفظ وی مانند we انگلیسی است که تأکیدی بر این موضوع بوده که این کنسول متعلق به همۀ ماست وی بهراحتی توسط مردم همه جای دنیا بهخاطر سپرده میشود، مستقل از اینکه به چه زبانی صحبت میکنند. نه گیجشدنی است و نه خلاصهکردنی؛ فقط همان وی. کنسول Wii با ارائۀ سبک زندگی که ترکیبی از تفکر آمریکایی و سبک و سیاق خانواده به مدل شرقی بوده، به یکی از سبکهای پرمخاطب زندگی تبدیل شده است.
نینتندو، نه بهدنبال اشغال رسانههای خانگی و نه بهدنبال گسترش سلطۀ خود بر بازار کالاهای مصرفی وارد کارزار تولید کنسولها شد، این کمپانی با نگاهی کامل به مفهوم خانواده و خانه، این مفاهیم را برای خود اختصاصیسازی کرد. در نظر شرکت نینتندو، مفهوم خانواده به جمعی گفته میشود که در کنار یکدیگر، یک هدف مشترک (رشد و تعالی) را دنبال میکنند و در این مسیر گاهی باهم رقیب و گاهی شریک هستند.
کنسول نینتندو با داشتن رابط کاربری (دسته بازی) آسان و بازیهای انحصاری با مضامین خانوادگی و رقابت عادلانه، تمام افراد خانواده (در تعریف خود) را دور خود جمع میکند. این کنسول نه برای هرفرد، بلکه برای تمام افراد خانواده بهطور مشترک و همزمان سرگرمیها و رسانههای خود را ارائه میدهد. بیشتر بازیهای این کنسول خانوادگی هستند. بعضی از این عنوان بازیها، قابلیت سرگرمکردن افراد کوچک خانواده (بچههای سه سال به بالا) تا افراد بزرگسال و حتی پیر را دارند.
دستۀ کنسول وی، بهاینصورت کار میکند که داخل آن حسگرهایی برای تعیین موقعیت و زاویۀ دسته مانند آنچه در گوشیهای همراه هست، قرار داده شده است. با این روش با تکاندادن دسته، شخصیت شما در بازی کاری را انجام میدهد. این قابلیت، بازیکردن در خانوادهها را تغییر داد. (در کنسولهای نسل قبل بیتحرکی یکی از ایرادات کنسولها بهطور عمده بود که نینتندو آن را برطرف کرد) این وسیله، حرکت را برای بازیکردن در خانواده بهصورتی آسان اضافه کرد و تمام افراد درگیر بازی را به حرکت واداشته است.
این کنسول با اینکه قابلیت بسیاری در خانوادگی بازیکردن دارد؛ اما مزایای نیز برای فردی بازیکردن در آن قرار گرفته است. ابزارهای ورزشی و تناسب اندام، مانندWii Fit که همانند یک ترازو بوده و فرد با ایستادن روی آن و فشاری که بهوسیلۀ پاها به آن اعمال میکند، میتواند بازی را پیش ببرد.
از عنوانهای مهم کنسول نینتندو میتوان به خانوادۀ بازیهای شخصیت معروف این شرکت ماریو (قارچ خور) اشاره کرد که شامل بازیهای کلاسیک و بازیهایی در سبکهای مختلف، مانند بازیهای ریسینگ (مسابقات ماشین) و عناوین خانوادگی مانند ماریو پارتی (بازی مانند مار پله) و عنوانهای مخصوص بزرگسالی چون کهکشان ماریو و سری بازیهای متروید اشاره کرد. از معروفترین بازیهای نینتندو میتوان به بازی ماجراجوی افسانه زلدا اشاره کرد که در آمریکا بسیار طرفدار دارد.
نینتندو کنسول نسل هشتم خود را در سال ۲۰۱۲ به بازار عرضه کرد. Wii U اولین کنسول این شرکت با قابلیت نمایش ویدئوی اچدی با کیفیت P1080 است. این کنسول تمام قابلیتهای کنسول نسل قبل خود را به ارث برده و وامدار همان مفاهیم در سبک زنگی است؛ ولی با دو تفاوت؛ اول، افزایش کیفیت تصویر و دوم، حرکت بهسمت مخاطب تفردگرا و ارائۀ دستۀ بازی شبیه به تبلت. شرکت نینتندو با بهدستآوردن موفقیتی تجاری با ارائۀ یک سبک زندگی التقاطی توانست به پیروزی بزرگی در نسل قبل دست پیدا کند و با ادامۀ این راه قصد تکرار این موفقیت را دارد.
کمپانی نینتندو با داشتن بیش از ۱۲۰ سال تجربه در سرگرمکردن مردم و ارتباط تجاری بیش از ۵۰ سال با جامعۀ آمریکا به شناخت تجربی نسبتبه مخاطب خود رسیده است. متأثر از شرایط نسل هفتم، کنسولی برای تمامی افراد با هر سبک زندگی طراحی کرد و مفاهیم اختصاصیشده توسط نینتندو را نمیتوان در دیگر شرکتها دید. این کمپانی با دیدی وسیع و خلاقیت محوری وارد رقابتهای نسل بعد شد و بهسمت رفتار قالب بر دیگر کنسولها کشیده شد. این کمپانی واردکنندۀ حرکت به بازیها بود؛ اما در نسل هشتم مجبور به قبول تفردگرایی و شخص محوری در کنسول خود Wii U شد. کنسول نسل قبلی این شرکت wii با بیش از صد میلیون خانواده در سراسر جهان ارتباط برقرارکرد و بر این خانوادهها تأثیر گذاشت و کنسول نسل هشتمی این شرکت ادامهدهندۀ راه آن خواهد بود.
نتیجه گیری
در چند دهه گذشته با افزایش دستگاه های الکترونیکی و قدرت گرفتن رایانه ها و ایجاد رسانه های تعاملی جایگاه کنسول های خانگی از ابزاری لوکس که کاربردی جز تفریح و سرگرمی نداشت به یک ابزار مصرفی با هدف دسترسی آسان و کم هزینه خانواده به رسانه ها به خصوص رسانه های تعاملی شده کنسول های خانگی به جایگاهی رسیدند که جزو تأثیر گذارترین ابزار ها در خانه به شمار میآیند این جایگاه و قدرت و سود حاصل از آن رقابت برای این کنسولها را بسیار سخت و نفسگیر کرده شرکتها برای در یافت سهم بیشتر از این بازار به رقابتی نزدیک میپردازند و تن به هر خواسته مخاطب خویش میدهند تا آن را ترغیب به استفاده از کنسول خود کنند این در گیری و رقابت در مواردی منجر به ایجاد مباحثی شده مثل آموزش و سرگرمی تعاملیسازی آموزش و مواردی از این دست که در این نوشتار مجال پرداخت به انها نمی باشد.
امی این کنسول ها متأثر از هژمونی فرهنگی انگلوساکسونها در خود سبک زندگی آمریکایی را دارا بودند که خود جای تأمل بسیار دارد. در پایان باید اشاره کنیم که این صنعت در حال حاضر مانند یک چاقو عمل میکند و استفاده کننده از آن بسته به اخلاق و اراده شخصی خویش میتواند این کنسول ها را به ابزاری مفید برای رشد و حرکت به تعالی تبدیل کند یا ابزاری برای نابودی خود.
مشرق