"سیستان و بلوچستان در زمینه پدافند غیرعامل با کمبود نیروی متخصص مواجه است"

 محمدرضا جهانتیغ در حاشیه بازدید از دفتر خبرگزاری «نسیم» در زاهدان عنوان داشت: پدافند غیرعامل سال‌های زیادی است در دنیا در مرحله عملیاتی شدن است. در مجموعه نیروهای مسلح این موضوع یک امر الزامی و بهینه است. آنچه مسلم است؛ با تغییر دکترین تهاجمی و دفاعی کشورهای متخاصم و ابرقدرت‌ها که در واقع برای ایران تهدید محسوب می‌شوند؛ ما ناگزیریم بر این مبنا دفاعیاتی را همسنگ تهدیدات تعریف کنیم. امروزه با تغییر دکترین تهاجمی و دفاعی کشورهای متخاصم می‌بینیم که روند تهاجمات و روند آفندهای کشورهای مختلف از حالت جنگ‌های منظم و هم‌مرز به حالت جنگ‌های رعدآسا و اطلاعاتی، حملات سایبری و زیستی، بحث‌های روانی و حوزه‌های اقتصادی مانند تحریم‌ها تغییر شکل داده است.

وی ادامه داد: لذا با توجه به تغییر این رویه تهدیدات در سطح جامعه بین‌الملل، ناگزیر هستیم که ما هم دفاعمان را متقابل و همسنگ با این تهدیدات تعریف کنیم و به نظر می‌رسد که برای این کار باید تعریف درستی از دفاع داشته باشیم. بررسی دکترین تهاجمی کشورهای مختلف نشان می‌دهد در شرایط فعلی کشورهای مهاجم به جای اینکه مانند گذشته به یک کشور از زمین و دریا حمله کنند و پس از آن هزینه زیادی را برای احیای آن کشور بپردازند و همچنین به جهت اینکه بتوانند فضای جامعه بین‌الملل را در زمینه حملات خود توجیه کنند؛ به طور مستقیم به فرماندهی و زیرساخت‌های کشورهای دیگر حمله می‌کنند. از این رو نیاز به ارگانی است که بتواند جلوی این حملات گسترده را بگیرد و پل ارتباطی بین دولت و نیروهای مسلح باشد. به این ترتیب در سال 83 کمیته پدافند غیرعامل ایران تشکیل و عهده‌دار دفاع غیرعامل کشور شد.

جهانتیغ در ادامه بیان داشت: در ادامه در استان‌های مختلف کشور نیز شورایی به ریاست استانداران تحت عنوان شورای پدافند غیرعامل تشکیل شد که در خصوص آمایش سرزمینی، بررسی تهدیدات و ارائه راهکار برای پایداری استان‌ها دستورات لازم را به ادارات ابلاغ می‌کند. برنامه منسجمی برای ایجاد ساختار سازمانی پدافند غیرعامل و منابع علمی و آموزش نیروی انسانی مربوط به آن در کشور به اجرا درآمد و نتیجه خوبی هم داشت؛ چنانکه امروز شاهد هستیم که در مقاطع کارشناسی ارشد و دکترا رشته پدافند غیرعامل با گرایش‌های متفاوت تدریس می‌شود.  تاکنون استانداردسازی مفاهیم پدافند غیرعامل و تولید آیین‌نامه‌ها، اصول و ضوابط آن در چارچوب سیاست‌های راهبردی نظام که توسط رهبری معظم انقلاب ابلاغ می‌شود؛ انجام گرفته است.

مدیرکل پدافند غیرعامل سیستان و بلوچستان در خصوص تعریف جامع پدافند غیرعامل، بیان کرد: پدافند غیرعامل شامل مجموعه اقدامات غیرمسلحانه‌ای که باعث افزایش بازدارندگی، کاهش آسیب‌پذیری، مدیریت بحران، استمرار خدمات ضروری و حفظ کشور مقابل تهدیدات خصمانه دشمن انجام می‌شود؛ است. بنابراین موضوع آن علاوه بر تاکتیکی و راهبردی بودن، استراتژیکی نیز هست؛ زیرا اگر ما هم مانند سایر کشورها فقط به فکر پیشرفت تسلیحات خود باشیم؛ به دلیل هزینه‌های هنگفت، به پایدارسازی کشور کمک زیادی نمی‌کند؛ اما اگر بر مبنای اقدامات مهندسی‌شده پدافند غیرعامل قدم برداریم و بر اساس تهدیداتی که توسط نیروهای مسلح شناسایی شده و آسیب‌های پایش شده از سیستم عمل کنیم؛ این مقاوم‌سازی صورت خواهد گرفت. در چنین شرایطی طمع دشمن نسبت به تجاوز به کشور کم می‌شود و چنانچه درصدد حمله نیز باشد؛ هزینه بسیار زیادی را متحمل خواهند شد.

وی اظهار داشت: امروز در جهان شاهد جنگ سایبری، تهدیدات روانی، زیستی و غیرکشنده و کشتار جمعی هستیم که برای مقابله با آنها  سه قرارگاه پدافند زیستی، سایبری و پرتوی در کشور تشکیل شده است. تاکنون دو قرارگاه زیستی و سایبری در سیستان و بلوچستان تشکیل شده و جلسات آن به طور مستمر برگزار می‌شود. کمبود نیروی متخصص در زمینه پدافند غیرعامل از مشکلات اساسی ما در استان است. از علل اصلی این کمبود نیرو می‌توان به فاصله زیاد دانشگاه‌ها و مراکز تولید منابع انسانی این زمینه اشاره کرد. دانشگاه‌های دارای این رشته در تهران مستقر هستند و با وجود پذیرش سخت نیروها، به دلیل دوری مسیر و محدودیت‌های دیگر، منابع انسانی استان ما نمی‌توانند در کلاس‌های این دانشگاه‌ها شرکت کنند. در راستای جبران این کمبود تاکنون دو دوره تربیت مربی حوزه پدافند غیرعامل در استان برگزار شده که حدود 40 مربی در آنها تربیت شده است و همچنین برای همه فرمانداری‌ها، فرماندهان پایگاه‌های بسیج ادارات و مدارس آموزش و پرورش استان دوره‎های اصول و مبانی پدافند برگزار شده است.

جهانتیغ در ادامه با انتقاد از عملکرد رسانه‌های استان در زمینه پوشش اخبار مرتبط با حوزه پدافند غیرعامل و معرفی آن به مردم، بیان داشت: رسانه‌های استان طی سال‌های اخیر به نحو مطلوب به پدافند غیرعامل و معرفی و اطلاع‌رسانی این موضوع راهبردی و ملی نپرداخته‌اند. انتظار می‌رود اصحاب رسانه استان از این پس بیشتر به این امر بپدازند. ما به دنبال فرهنگ‌سازی در این زمینه هستیم.

وی در خصوص عملکرد فعلی اداره‌کل پدافند غیرعامل استان، اظهار داشت: در حال حاضر رصد تهدیدات در حوزه نظامی صورت می‌گیرد و ما راهکارهای مهندسی مقابله را در سطح زیرساخت‌ها و آمایش سرزمینی پیش‌بینی می‌کنیم و برمبنای آیین‌نامه‌های مصوب، به دستگاه ها ابلاغ می‌کنیم. همه سازمان‌ها و ادرات نیز باید با شناخت آسیب‌های مجموعه خود آنها را برطرف کنند و آمادگی لازم را نیز برای زمان وقوع جنگ داشته باشند؛ زیرا پدافند غیرعامل یک مجموعه راهبردی، سیاستگذاری و نظارتی است. شناور بودن و متنوع بودن تهدیدات در منطقه، امر دفاع را پویا کرده است؛ اما بسیاری از مباحث دفاعی استان قابل بیان نیست. همانطور که دشمنان ما در نحوه حملات خود متنوع عمل می‌کنند؛ ما نیز از روش‌های دفاعی متنوعی استفاده می‌کنیم.  تاکنون در سیستان و بلوچستان که دارای موقعیت ژئوپلتیک و ژئواستراتژیک است و برای منطقه بسیار اهمیت دارد؛ بخش اعظمی از آسیب‌ها شناسایی شده و بخشی در حال انجام است.