تغذیه ناسالم علت مرگ زودرس ایرانی‌ها/مواد غذایی برچسب‌گذاری می‌شوند

دکتر بهزاد دماری در همایش ارتقای سلامت محصولات غذایی که صبح امروز در محل انستیتو تحقیقات تغذیه‌ کشور انجام شد، درباره ضرورت اجرای ماده 37 برنامه توسعه پنجم با محور کاهش قند، نمک و چربی در مواد غذایی گفت: گزارشی را در شورای معاونین وزارت بهداشت مطرح کردیم و پس از آن نیز راهبردهایی برای تعیین استانداردهای صنایع غذایی با مشارکت وزارت بهداشت تعیین شد.

وی افزود: زمانی که ماده 37 قانون برنامه پنجم توسعه تصویب شد، این قانون ذاتا یک قانون تشویقی بود تا تنبیهی و همکاران ما در این مورد ما را راهنمایی می‌کردند. علت آغاز انجام اقدامات در جهت اجرایی شدن این ماده قانونی آن است استانداردها را در مواد غذایی تغییر دهیم و اگر کسی آنها را رعایت نکرد، از مفاد این ماده قانونی جهت ملزم کردن به رعایت استانداردها استفاده کنیم.

رییس مرکز مدیریت بیماری‌های غیرواگیر وزارت بهداشت همچنین با استناد به آخرین پیمایش کشوری که در مورد عوامل خطر بیماری‌های غیرواگیر با حجم نمونه 30 هزار نفردر کل کشور و در تمام استان‌ها صورت گرفته، گفت: این پیمایش آخرین مرتبه در سال 90 انجام شد که طبق آن حدود 60 درصد مرگ‌های زودرس بین 30 تا 70 سال کشور به این عوامل خطر منتسب است. به عنوان مثال یکی از این عوامل، مصرف سیگار است به طوری که از شیوع 10 درصدی برخوردار بوده و یا به عبارتی دیگر پنج میلیون و 300 هزار نفر در کشور سیگار می‌کشند. این عامل خطر رو به افزایش است و سن مصرف آن نیز کاهش یافته است.

وی گفت: براساس پیمایش انجام شده تعداد مرگ و میر منتسب به این عامل خطر 60 هزار نفر در سال است.

دماری همچنین تغذیه ناسالم را از دیگر عوامل خطر بیماریهای غیرواگیر خواند و گفت: یکی از شاخص‌های جهانی مصرف روزانه پنج نوبت میوه و سبزی است. این درحالیست بر اساس نتایج پیمایش انجام شده، در کشور ما 88 درصد و معادل 47 میلیون نفر این شاخص را رعایت نمی‌کنند.

وی ضمن اشاره به «کم‌تحرکی» به عنوان دیگر عامل خطر بیماری‌های غیرواگیر افزود: بر اساس نتایج پیمایش انجام شده، 33 درصد جمعیت کشور کم‌تحرکند و این روند رو به افزایش است. یکی از مشکلات دیگر بحث اضافه وزن در افراد است. در سنین 15 تا 64 سال، 24 تا 25 میلیون نفر یعنی حدود 50 درصد این سن دچار اضافه وزن هستند.

به گفته دماری، بر اساس پیمایش انجام شده، فشارخون بالا نیز از شیوع بیش از 19 درصدی برخوردار است؛ به عبارت دیگر حدود 10 میلیون نفر فشار خون دارند و سالانه حدود 86 هزار مرگ به این عامل خطر منتسب شده است.

رییس مرکز مدیریت بیماری‌های غیرواگیر وزارت بهداشت آمار شیوع اختلال قند خون را حدود 14 درصد در جمعیت 14 تا 64 سال اعلام کرد و گفت: سالانه حدود 34 هزار مرگ به دلیل این عامل خطر اتفاق می‌افتد.

دماری مرگ و میر به دلیل کلسترول بالا را سالانه 34 هزار نفر در سال دانست و شیوع آن را 14 درصد عنوان کرد و گفت: البته این عامل رو به کاهش است.

وی در ادامه تاکید کرد: در سال 2011 اولین شاخص خطر جمعیت ایرانی، تغذیه ناسالم و پس از آن سایر عوامل بوده است که باعث مرگ زودرس در سنین 30 تا 70 سال می‌شود.

دماری افزود: برهمین اساس در مرکز بیماری‌های غیرواگیر برنامه‌ریزی برای کاهش عوامل خطر و جلوگیری از مرگ‌های زودرس را آغاز کردیم. طبق نشست‌هایی که در سازمان ملل انجام شد، همه کشورها از جمله ایران متعهد شدند که تا سال 2025، 25 درصد از مرگ‌های زودرس را کاهش دهند.

دماری راه رسیدن به این مهم را پیگیری استراتژی‌هایی مانند کاهش نمک، قند و چربی در محصولات غذایی عنوان کرد و ادامه داد: جهت مدیریت نظام سلامت باید پیشگیری اولیه را آغاز کنیم و بی‌تردید در این زمینه نخستین کار مربوط به سلامت غذایی مردم است. سازمان غذا و دارو و وزارت بهداشت بر روی این موضوع کار می‌کنند.

رییس مرکز مدیریت بیماری‌های غیرواگیر وزارت بهداشت سه راهبرد اصلی برای کاهش مرگ و میرهای زودرس را افزایش سواد سلامت مردم به صورت ارائه پکیج‌های آموزشی در جامعه، ارائه خدمات سلامت به مردم در مراکز بهداشتی و درمانی به این معنی که برای هر فرد ایرانی کارت سلامت ایجاد شده و شرایط رژیم غذایی فرد مشخص ‌شود و همچنین همکاری‌های بین ‌بخشی دانست. بنابراین باید عوامل خطر مردم را ارزیابی و روی آن نظارت کنیم.

وی با بیان اینکه باید مواد مضر در موادغذایی را کاهش داد، گفت: در کشورهای دیگر مواد غذایی مفید مانند میوه را در دسته‌بندی‌های کوچک قرار داده و در اختیار مردم می‌گذارند تا مردم از این مواد استفاده کنند.

رییس مرکز مدیریت بیماری‌های غیرواگیر وزارت بهداشت در مورد برچسب‌گذاری مواد غذایی نیز گفت: باید این طرح را عملیاتی کنیم تا مردم با یک نگاه متوجه شوند که آیا این ماده مفید است یا خیر. همچنین باید این عوامل خطرزا را که پراکنده هستند و مدیریت آنها دشوار است، در کل کشور تجمیع و روی آنها نظارت کنیم. به این منظور آیین‌نامه‌ای در حال تدوین است.

دماری در مورد شیرین‌کننده‌ها و قندهای جایگزین نیز گفت: جایگزینی این شیرین‌کننده‌ها به این معنی نیست که مصرف شیرینی افزایش یابد. البته باید نوع شیرین‌کننده‌هایی را که به کار می‌بریم، مشخص کرده و ببینیم شرایط کشت کدام یک در کشور وجود دارد.