اما این روزها، در کنار تمام این هشدارها و درخواستها، صحبتها و راه حل جدیدی از وزارت نیرو و سازمان آب و فاضلاب برای نبرد با مشکل کم آبی به گوش می‌رسد، تا جایی که وزیر نیرو نیز از تلاش وزارتخانه‌اش برای اجرای طرح جداسازی آب شرب از آب بهداشتی خانواده‌ها به عنوان راهی مطمئن در مسیر عبور از بحران کم آبی کشور یاد می‌کند.
بحران آب در کنار وجود این نکته که تنها 5 تا 10 درصد از آبی که در دسترس خانوار قرار میگیرد برای نوشیدن و پخت غذا استفاده می‌شود، موجب شد که طرح جداسازی آب شرب و بهداشتی با جدیت بیشتری از سوی مسئولان مربوط پیگیری شود و در اولین قدم قرار شد منطقه ثامن مشهد طعم این جداسازی را بچشد تا بنا بر گفته معاون نظارت بر بهره برداري شرکت مهندسي آب و فاضلاب کشور در صورت گوارا بودن این جداسازی، برخی از مناطق جنوبي کشور از جمله سيستان و بلوچستان، کرمان، يزد، هرمزگان، خراسان جنوبي، بخش هايي از استان سمنان، تهران و اصفهان نیز از این راه حل بهره مند شوند.
البته علی سیدزاده مدیر دفتر مدیریت ونظارت بر کاهش هدر رفت آب شرکت مهندسی آب، در رابطه با اجرای این طرح در تهران به خبرآنلاین گفت: «در حال حاضر ما نمیتوانیم از اجرای کامل این طرح در شهر بزرگی همچون تهران حرف بزنیم و به احتمال زیاد اگر زمان مناسب برای اجرای این طرح در تهران فرا برسد، تنها بخشهایی از استان تهران قابلیت اجرای این طرح را خواهند داشت.»
چاه‌هایی بدون آب شرب؛ راه نجات شهرهای تشنه
استفاده از آب چاه‌ها در بسیاری از مناطق یکی از راههای تامین آب است، در کنار چاه‌هایی با قابلیت آب شرب، هستند مواردی که از آنها تنها در مصارف بهداشتی خانواده‌ها می‌توان استفاده کرد، اتفاقی که با توجه به حجم محدود آب شرب در دسترس و استفاده کمتر از 10 تا 5 درصدی آب لوله کشی برای نوشیدن، به عنوان راهی برای برون رفت از بحران به آن توجه شده است.
از این طریق و با جداسازی آب بهداشتی و آب شرب قرار است که این چاه‌ها به منبعی برای تأمین آب بهداشتی تبدیل شده و آب شرب نیز از طریق دیگری میان مردم توزیع شود، نکته‌ای که علی‌سیدزاده یکی از مدیران شرکت مهندسي آب و فاضلاب کشور در گفت‌وگو با خبرآنلاین به آن اشاره کرد و تأکید کرد که« براساس این طرح، آب بهداشتی از طریق لوله کشی به منازل منتقل می‌شود.»
توزیع آب شرب یا ارسال به در خانه ها
جداسازی آب شرب و آب بهداشتی بنابر گفته سیدزاده به معنای ایجاد لوله کشی جدید در ساختمان‌ها برای انتقال آب نیست، بلکه در نظر گرفته شده است تا آب بهداشتی از طریق لوله کشی موجود در ساختمان‌ها در اختیار خانوار قرار گیرد و آب شرب نیز با استفاده از بخش خصوصی هر روز به در خانه شهروندان آورده شود یا اینکه با ایجاد ایستگاه‌های برداشت آب -مشابه ایستگاه‌های آب شهر قم- زمینه دسترسی مردم به آب شرب را فراهم کنند.
البته سیدزاده، مشکل نگاه نه چندان مثبت مردم به آب‌های معدنی و حرف و حدیث‌های آلودگی آب‌های معدنی در چندسال اخیر، را تنها منوط به فرهنگسازی و تلاش برای نظارت دقیق بر روند تهیه آب‌های معدنی دانست و از این دو نکته به عنوان راهی برای حل این مشکل احتمالی یاد کرد تا با این نگاه از کنار یکی از معضلات احتمالی اجرای طرح جداسازی آب شرب از آب بهداشتی عبور کند.
خداحافظی از پخت و پز با آب شرب
«با اجرای جداسازی آب شرب از آب بهداشتی، برای پخت و پز نیز باید از آب شرب استفاده کرد.» این نکته‌ای بود که سیدزاده در رابطه با آن به خبرآنلاین گفت.
به گفته او آب بهداشتی که از طریق لوله‌ها به منازل منتقل می‌شود، مثل قبل تصفیه نخواهد شد و به همین دلیل از این آب نه تنها برای نوشیدن نمیتوان استفاده کرد بلکه آب بهداشتی قابلیت استفاده برای پخت و پز هم نیز نخواهد داشت.
پایین بودن کیفیت آب بهداشتی، نکته‌ای است که امکان استفاده این آب برای پخت و پز را نمی‌دهد البته براساس گفته این مدیر شرکت مهندسی آب و فاضلاب، آب بهداشتی نیز از معیارهای استاندارد برخوردار خواهد بود تا در مواردی همچون شستشو موجب ایجاد مشکل نشود.
کاهش تعرفه آب بهداشتی و فروش آب شرب با قیمت پایین‌تر از بازار
خرید آب شرب و هزینه پرداختی آن یکی از نکات کلیدی از این طرح به حساب می‌آید و بنابر گفته سیدزاده قرار است تا آب شرب با حمایت دولت و با قیمتی پایین‌تر از قیمت بازار میان مردم توزیع شود و از سوی دیگر نیز آب بهداشتی که از طریق لوله کشی به خانه‌ها می‌رسد، به دلیل نداشتن معیارهای آب شرب و هزینههای کمتر تصفیه، با تعرفه کمتر در اختیار مردم قرار بگیرد.
البته این تغییر تعرفه آب در حال حاضر چندان تفاوتی در منطقه ثامن نداشته است و با توجه به گفته این مدیر شرکت مهندسی آب و فاضلاب «تعرفه آب بهداشتی منطقه ثامن که پیش از اجرای جداسازی 450 تومان برای هر متر مکعب بود، در حال حاضر به 350 تومان تغییر یافته است» در واقع تبدیل آب لوله کشی از شرب به بهداشتی، تنها 100 تومان در هر متر مکعب از هزینه خانوارهای منطقه ثامن کم کرده است.
برای خرید آب شرب چقدر باید هزینه کرد؟
هر ایرانی به صورت میانگین150 تا 152 لیتر آب را در مسیر مصرف خانگی استفاده می‌کند که با در نظر گرفتن شرایط منطقه‌ای، به طور میانگین تنها نزدیک به 5 تا 10 درصد از این آب تصفیه شده برای نوشیدن و پخت و پز استفاده می‌شود.
براین اساس اگر حداکثر مصرف آب شرب خانوارها یعنی همان 10 درصد در نظر گرفته شود، هر ایرانی نزدیک به 15 لیتر آب در روز را صرف نوشیدن و پخت و پز می‌کند. با توجه به این موارد می‌توان هزینه خرید آب شرب را در جدول زیر مشاهده کنید:
| قیمت تعیین شده آب معدنی 1.5 لیتری از سوی انجمن آب‌های معدنی و آشامیدنی ایران در خردادماه 93 | میانگین آب شرب مصرف هر فرد ایرانی در روز | هزینه تقریبی خرید آب شرب روزانه |
| 800 تومان | 15 لیتر | 8 هزار تومان |
البته این درحالی است که آب معدنی یا آب آشامیدنی به قیمت مصوب به دست مصرف کننده برسد، در غیر این صورت باید انتظار هزینه بیشتری را داشت.
نکته اینجاست که طبق برآوردهای وزارت نیرو، اگر هر خانواده 4 نفره در طول یک ماه 25 متر مکعب (هر روز حدود 800 لیتر) آب مصرف کند، نهایتا با قبض 7 هزار تومانی مواجه می شود. همین نشان می دهد جدا شدن آب شرب از آب بهداشتی در خانه ها تا چه حد هزینه خانوار را افزایش می دهد. یعنی ماهی 240 هزار تومان هزینه آب آشامیدنی هر فرد می شود، برای یک خانواده 4 نفره، حدود یک میلیون تومان در ماه.
البته اگر دولت قیمت آب آشامیدنی و معدنی را کاهش ندهد.