الجزیره در تحلیلی درباره تحولات اخیر میان ایران و آمریکا نوشت: طی دهه گذشته، از زمانی که طرح ایران برای غنی سازی اورانیوم آشکار شد همه تلاشهای دیپلماتیک برای رفع نگرانیهای غرب درباره پرونده هسته ای ایران با شکست مواجه شده است. در عوض افزایش تحریمها فشار زیادی به اقتصاد ایران وارد کرده است.
اما با روی کار آمدن حسن روحانی رئیس جمهور میانه روی ایران و چراغ سبز رهبر ایران امیدها برای حل دیپلماتیک این موضوع از طریق مذاکره فراهم شده است. با وجود چهره جذاب و آشتی جویانه روحانی، حل دیپلماتیک موضوع مستلزم یک فرمول سیاسی است که هر دو طرف را نگران میکند.
برای غرب مهمترین نگرانی توانایی ایران برای ساخت سلاح هستهای است؛ سازمانهای اطلاعاتی آمریکا معتقدند که ایران به دنبال ساخت سلاح هسته ای نیست و تصمیمی برای دنبال کردن این گزینه ندارد اما زیرساختهای تکنولوژیک آن به گونهای است که به ایران اجازه میدهد بتواند بمب هسته ای بسازد.
براساس این گزارش، درحالی که کشورهای غربی درباره نظامی بودن برنامه هسته ای ایران تردید دارند این اسرائیل و بنیامین نتانیاهو نخست وزیر آن است که قویا معتقد است ایران به دنبال سلاح خسته ای است و باید برای مقابله با آن به تهران فشار وارد کرد.
با این حال، راه حل دیپلماتیک نیازمند امتیازاتی از هر دو طرف تهران و واشنگتن است اما امتیاز دادن برای باراک اوباما بسیار سختتر است.
الجزیره در ادامه نوشت: نگرانی کلیدی ایران نیز به رسمیت شناخته شدن حق این کشور در استفاده از انرژی هستهای از جمله حق غنی سازی اورانیوم به عنوان یک عضو پیمان منع گسترش سلاحهای هسته ای است. حسن روحانی رئیس جمهوری ایران نیز اخیرا در مقاله خود در روزنامه واشنگتن پست بر آن تاکید کرد و در مصاحبه با شبکه ان بی سی خواستار پایان یافتن تهدیدها و لغو تحریمهای اقتصادی علیه ایران شد.
الجزیره نوشت؛ علیرغم اختلافات موجود هر دو طرف انگیزههای زیادی برای توافق دارند، اقتصاد ایران تحت تحریمهای غرب دچار آسیب زیادی شده و نیاز دارد که به انزوای خود در جامعه بین المللی پایان دهد. برای آمریکا هم شکست 7 ساله تحریمها برای تسلیم ایران چشم انداز تقابل با یک فاجعه را افزایش داده است.
به گفته برخی تحلیلگران طرحی که تهران ممکن است با آن موافقت کند شامل موارد زیر است؛
-نظارت بیشتر و سرزده از تاسیسات هسته ای و پذیرش داوطلبانه پروتکل الحاقی منع گسترش سلاحهای هستهای
-کاهش سطح غنی سازی اورانیوم و همچنین کاهش ذخایر اورانیوم
-پایان دادن به کار بر روی پروژه آب سنگین که میتواند به تولید پلوتونیوم برای ساخت بمب اتمی منتهی شود
-پاسخ به نگرانیهای آژانس بین المللی انرژی اتمی درباره ابعاد نظامی برنامه هسته ای ایران
اما برای باراک اوباما برآورده کردن انتظارات ایران که مهمترین آن برداشتن یا کاهش تحریمها است ممکن است سخت تر باشد.
طبق تحقیقات گروه بحران بین المللی فقط 8 مورد(از 31 مورد) از تحریمهای آمریکا علیه ایران به دستور کاخ سفید میتواند لغو شود و لغو بقیه آنها باید با موافقت کنگره، سازمان ملل و اتحادیه اروپا صورت بگیرد.
به عقیده کارشناسان، با توجه به فضای حاکم بر کنگره آمریکا، باراک اوباما با موانع زیادی در این بخش مواجه است که پیشبرد راهبرد وی را ممکن است با مشکل مواجه کند.