جهاد دانشگاهی به عنوان یک نهاد انقلابی که سابقه بیش از سی سال خدمت در عرصه علم و دانش در کشور را دارد در کنار کار پژوهشی به فعالیتهای آموزشی نیز میپردازد.
فعالیتهای آموزشی جهاد دانشگاهی، این نهاد را از نهادهای دیگر متمایز میکند زیرا دورههای آموزشی جهاددانشگاهی برآمده از پژوهش است.
فعالیتهای پژوهشی جهاد دانشگاهی پشتوانه آموزش این نهاد است و دورههای آموزشی جهاد دانشگاهی مبتنی بر دستاوردهای پژوهشی است.
در رابطه با چگونگی برنامه ریزیهای آموزشی در جهاد دانشگاهی با محمدحسین ایمانی خوشخو معاون آموزشی جهاددانشگاهی گفتوگویی داشتهایم.
فارس: جهاددانشگاهی که به عنوان یک نهاد پژوهشی مطرح است چگونه در بحث آموزشی نیز فعالیت دارد؟
ایمانی: جهاددانشگاهی نهادی است که از سوی مقام معظم رهبری به عنوان مولود انقلاب اسلامی مطرح شده است، که این نهاد در کنار فعالیتهای تحقیقی و پژوهشی، در بخش مهمی از فعالیتهای خود به فعالیتهای آموزشی میپردازد.
جهاد دانشگاهی سال 63 وارد بحث آموزش شد و از همان زمان برگزاری دورههای آموزشی را آغاز کرد.
فعالیتهای آموزشی در جهاد دارای ویژگیهایی است که این نهاد را از نظر آموزشی با دیگر مؤسسات فعال در حوزه آموزش حتی دانشگاهها نیز متمایز میکند.
جهاددانشگاهی در بخش عمدهای از فعالیتهای آموزشی به فعالیتهای پژوهشی میپردازد.
دورههای آموزشی این نهاد مبتنی بر تحقیقات پژوهشی جهادگران و محققان جهاددانشگاهی است و به همین دلیل خیل عظیم علاقمندان در دورههای آموزشی جهاددانشگاهی ثبتنام میکنند و در بسیاری از دورهها برای ثبتنام نوبت تعیین میشود.
فارس: فعالیتهای آموزشی جهاددانشگاهی در چند بخش است؟
ایمانی: آموزش جهاد دانشگاهی در سه شاخه کوتاهمدت تخصصی، فوق تخصصی علمیکاربردی و آموزش عالی است که این دورهها از نظر نوع ارائه خدمت، کیفیت و گستردگی آموزش عالی بسیار مورد استقبال است.
در دورههای فوق تخصصی بیش از 500 هزار نفر داوطلبان فراگیر در بیش از 200 مرکز تحصیل میکنند و نزدیک به 600 عنوان آموزشی در این مراکز توسط محققان و اساتید جهاددانشگاهی تدریس میشود. به طور معمول مدت این دورهها نیز شش ماه تا دو سال است.
فارس: سرفصلهای آموزشی در جهاددانشگاهی بر چه اساسی تدوین میشود؟
ایمانی: سرفصلهای آموزشی در جهاد دانشگاهی مبتنی بر نیاز جامعه تنظیم میشود به گونهای که فاصله فراگیران با اشتغال پس از اتمام دورهها کم شود و از همین رو است که بخش عمدهای از فراگیران دورههای آموزشی جهاد دانشگاهی را فارغالتحصیلان تشکیل میدهند.
برخی افراد که با مدرک دانشگاهی به اشتغال نمیرسند در دورههای آموزشی جهاددانشگاهی شرکت کرده و با دریافت مدرک این دورهها فاصله خود را با اشتغال کمتر میبینند. مدرک این دورهها از سوی جهاد دانشگاهی صادر میشود.
با توجه به استانداردهای جهاد دانشگاهی کار ویژهای در بخش آموزش انجام میدهیم و به همین دلیل با نهادهای دیگر موازی کاری نداریم.
معمولا در دورههای آموزشی نهادهای دیگر در آموزش کوتاه مدت، آموزش تخصصی کمتر ارائه میشود و آموزش شغل محور که به اشتغال زایی کمک کرده و فعالیت علاقمندان را بیشتر کند وجود ندارد ولی جهاددانشگاهی با توجه به سابقه و توانمندی که در این زمینه دارد در دورههای خود این ویژگیها را درنظر گرفته است و برنامههایی را هم برای آینده دارد تا به صورت ساختارمند تر عمل کند و آموزشهای تخصصی را بهتر پیش ببرد.
فارس: جه برنامههایی را در حوزه توسعه آموزش جهاددانشگاهی در آینده دارید؟
ایمانی: جهاد دانشگاهی در بخش آموزش برنامههایی را نیز برای آینده دارد که تاسیس قطبهای آموزشی و ایجاد شبکه بزرگ آموزشی یکی از این برنامههاست.
برای اجرای این طرح از نظر سختافزاری مشکلی نداریم و مراکز مشخصی در استانها وجود دارد که قرار است تمام اینها به شکل یک شبکه دربیایند و هر کدام قطب یک موضوع آموزشی شوند تا مثلا فردی که در استانهای کشور زندگی میکند نیاز نباشد برای آموزش به تهران بیاید.
این طرح به صورت آزمایشی در چند استان کشور انجام شده است و از اول مهرماه در سراسر کشور کلید میخورد.
فارس: دورههای آموزشی جهاددانشگاهی در چه رشتههایی برگزار میشود؟
ایمانی: در رشتههای مختلف به طور مثال در حیطه پزشکی و علوم پزشکی، بحث ایمپلنتها، سلولهای بنیادی، حوزه مکانیک و برق، کامپیوتر، علوم انسانی و علوم گردشگری و غیره به صورت تقاضا محور دورههای مدونی داریم.
سرفصلهای این دورههای مدون نیز از سوی جهاد دانشگاهی تعیین میشود.
همچنین در بخش آموزش کاربردی نیز رشتههایی مانند حسابداری، حقوق و گردشگری به صورت نیازمحور تدریس میشود.
تمام این دورهها هر سال به روز میشود و رشتههای جدید اضافه خواهد شد.
فارس: بحث اعطای بورس به برخی پزوهشگران از سوی جهاددانشگاهی به چه صورت است؟
ایمانی: نیروهایی که در جهاد فعال هستند و ویژگیهای لازم برای اعطای بورس را دارند میتوانند در رشته مورد نیاز جهاد دانشگاهی بورس بگیرند و ادامه تحصیل بدهند.
بحث دیگری هم مطرح شده و آن هم این است که جهاد دانشگاهی برای جذب نخبگان نیز برنامههایی دارد که فراخوان اول آن از طریق کمیته جذب در بخش پزشکی، فنیمهندسی و کشاورزی ارائه شده است و تمام کسانی که احساس میکنند برای حضور فعالتر در عرصه کار کمبودهایی دارند به حوزه آموزش جهاد دانشگاهی مراجعه میکنند.
دومین فراخوان آن را هم به زودی منتشر میکنیم.
فارس: نخبگان و برگزیدگان جشنوارههای مختلف چقدر از دورههای آموزشی جهاددانشگاهی استفاده میکنند؟
ایمانی: تمام کسانی که احساس میکنند برای حضور فعالتر در عرصه کار در جامعه کمبودهایی دارند و به آموزشهای تخصصی مهارتی نیاز دارند به دورههای جهاددانشگاهی مراجعه میکنند.
فارس: بازخوردی از اشتغال یابی افراد حاضر در دورههای آموزشی جهاددانشگاهی در جامعه داشتهاید؟ چه تعداد از این افراد شغل مورد علاقه خود را در جامعه یافتهاند؟
ایمانی: حدود 70 درصد از افرادی که دورههای آموزشی جهاد دانشگاهی را میگذرانند طبق رصد کارشناسان جهاد، کار دلخواه خود را در جامعه مییابند.
در بخش علمیکاربردی هم در چارچوب دانشگاه جامع 40 مرکز داریم و در حیطه آموزش عالی دانشگاه علم و فرهنگ در مقاطع مختلف فعالیت میکند.
20 هزار دانشجو در دورههای مختلف کارشناسی، کارشناسی ارشد و دکترا داریم که زیر نظر وزارت علوم تحصیل میکنند.
فارس: آیا جهاددانشگاهی نیز مانند وزارت علوم در بخش دکترای پژوهش محور فعال است؟
ایمانی: یکی دیگر از برنامههای جهاد دانشگاهی با توجه به سیاستهای وزارت علوم حرکت به سوی فعال شدن دکترای پژوهشمحور است که جهاد دانشگاهی با تکیه بر پشتوانههای پژوهشی خود پیشنهاداتی را داد و وزارت علوم نیز تعدادی رشته را در این بخش برای جهاد تصویب کرده است.
80 دانشجوی پژوهشمحور در رشتههای مختلف علوم انسانی، پزشکی، علوم پایه و فنی مهندسی در دانشکدهها و پژوهشکدههای جهاد دانشگاهی فعال هستند.
فارس: وضعیت آموزشی جهاددانشگاهی را چطور ارزیابی میکنید؟ در سالهای اخیر وضعیت آموزشی در کشور و به خصوص در جهاددانشگاهی چه پیشرفتی داشته است؟
ایمانی: امروزه همه بر این نکته اذعان دارند که ایران رشد و پیشرفت شاخص و بارزی در حوزه علم و دانش دارد و در آمارهای بین المللی در جایگاه خوبی قرار گرفته است.
بخصوص در دهه اخیر با یک شیب صعودی پیشرفتهای کشور را در شاخههای مختلف دیدهایم و جهاد دانشگاهی نیز سهم خوبی در این پیشرفتها داشته است.
پژوهشهای جهاد در تولید دانش بسیار موفق بوده است و به خصوص در تبدیل دانش به ثروت که مورد تاکید مقام معظم رهبری است، جهاددانشگاهی نقش اساسی داشته و بسیار موفق بوده است.
تمام پژوهشهای جهاد نهایتا به محصول تبدیل میشود و این همان تبدیل علم به ثروت است.
به نظر میرسد با برنامههایی که بخشهای علمی کشور دارند بسیار سریعتر از موعد چشمانداز 1404 به جایگاه علمی سند چشمانداز برسیم و منویات رهبر تحقق مییابد. و حتما جهاددانشگاهی نیز سهم خود را بیش از گذشته در نیل به موفقیتها ایفا میکند.
فارس: چشمانداز چند سال آینده وضعیت آموزشی در جهاددانشگاهی را چطور میبینید؟
ایمانی: ویژگی دورههای آموزشی جهاددانشگاهی تلفیق آموزش و پژوهش است و با این سرعتی که در این مسیر پیش میرویم در حداکثر پنج سال آینده به گونهای هستیم که همه آموزشهای مورد نیاز بخشهای مختلف را تامین میکنیم.
فارس: برای تحقق این هدف از دولت یازدهم چه انتظاراتی دارید؟
ایمانی: همه انتظار دارند که دولت یازدهم با پشتوانه انتخابات، دستاوردهای گذشته را دستمایه قرار دهد و با تکیه بر این دستاوردها حرکت رو به جلوی خود را آغاز کند و با همدلی بیشتر بین دستگاههای اجرایی و تبعیت از رهنمودهای مقام معظم رهبری حتما اینگونه میشود که در 4 سال آینده حرکت رو به رشد کشور را همچنان شاهد هستیم و بخصوص با توسعه کیفی بیشتر و دلگرمی هرچه بیشتر دولت بتواند برنامه توسعه کشور را انجام دهد.