لایحه تهدید صادرات نفت ایران و فرصتی که از آمریکا سلب شد

نشریه آمریکایی فارین‌پالیسی، در گزارشی موضوع تصویب تحریم‌های جدید مجلس نمایندگان آمریکا که ناظر به محدود شدن صادرات نفت ایران است را از دیدگاه کارشناسان مورد بررسی قرار داد.

مجلس نمایندگان آمریکا اواخر روز چهارشنبه با 400 رأی موافق در مقابل 20 رأی مخالف، لایحه تشدید تحریم‌ها علیه ایران را تصویب کرد.

بر اساس این لایحه، آمریکا، خریداران نفت ایران را وادار می‌کند طی یک سال از مجموع واردات نفت خود، روزانه یک میلیون بشکه بکاهند.

این نشریه آمریکایی ابتدا به استدلال «امید معماریان» کارشناس مسائل ایران، اشاره کرد که تصویب این لایحه را اقدامی مثبت خوانده بود؛ فارین‌پالیسی اضافه کرد البته این استدلال آقای معماریان مورد قبول کارشناسان دیگر نیست.

امید معماریان به فارین‌پالیسی گفت: «شاید طعنه‌آمیز به نظر برسد اما تحریم‌های جدید می‌توانند به نفع روحانی تمام شوند.»

وی در توضیح این استدلال می‌گوید: «تحریم‌ها به مردم ایران فشار آورده‌اند و آنها کسانی هستند که بیشترین ضربه‌ها را خورده‌اند، اما اگر روحانی می‌خواهد گامی بردارد و در برابر افراطی‌ها قد علم کند، این فشار عمومی به او کمک خواهد کرد اقدامی مثبت انجام دهد.»

با این حال، چنانکه فارین پالیسی می‌نویسد این استدلال در میان کارشناسان طرفداران چندانی ندارد.  

بنا بر این گزارش، «جیم موران»، از نمایندگان مجلس کنگره، ضمن درخواست از قانون‌گذاران دیگر آن را زایل‌کننده «بهترین فرصت در خلال هشت سال گذشته» برای آمریکا دانست.

وی گفت: «این بهترین فرصتی است که در خلال هشت سال گذشته داشته‌ایم. چرا آن را از دست بدهیم؟»

«ادرویس»، رئیس کمیته امور خارجی مجلس نمایندگان و «الیوت انجل»، از اعضای رده بالای این کمیته که هر دو به شدت خواهان تصویب این لایحه بودند با این اظهارات آقای موران مخالفت کردند.

استدلال این دو عضو کمیته خارجی مجلس نمایندگان این بود که سیاست‌های کلی ایران در قبال مسئله هسته‌ای با آمدن رئیس جمهور جدید عوض نخواهد شد و بنابراین «فشارهای سیاسی و اقتصادی بر تهران باید تشدید شوند.»

انگل گفت: «اگر آقای روحانی واقعاً اراده و اختیار این را داشته باشد که موضعی شجاعانه در برنامه هسته‌ای ایران، مانند غنی‌سازی اورانیوم نشان دهد، دریچه فرصت‌های پیش روی او قبل از آنکه این لایحه به قانون تبدیل شود، محدود خواهد بود. من فکر کنم همه ما از چنین موضعی استقبال می‌کنیم، اما تا آن زمان ما به مسیر فشار دیپلماتیک بر رژیم ایران ادامه خواهیم داد.»

با این حال، طبق نوشته فارین‌پالیسی، دیدگاه‌های کارشناسان درباره ضربه‌های بالقوه این لایحه بر مذاکره هسته‌ای دولت اوباما با ایران در ماه سپتامبر متفاوت است.

توماس پیکرینگ و ویلیام لوئرس که هر دو سفیرهای سابق آمریکا بوده‌اند در برابر خطرات عجله برای تشدید تحریم‌ها هشدار داده‌اند. به علاوه، ژنرال «ژوزف هور» یکی از رؤسای سابق فرماندهی مرکزی ایالات متحده، نیز گفته است: «این لایحه تمام سیگنال‌های غلط را به ایران خواهد فرستاد.»

سخنگوی وزارت خارجه آمریکا در واکنش به تصویب این لایحه ترجیح داد موضعی به ظاهر بی‌طرفانه اتخاذ کند؛ ماری هارف سخنگوی وزارت خارجه آمریکا گفت: «من نمی‌خواهم درباره این لایحه موضع خاصی بگیرم.»

وی، علی‌رغم این، افزود: «فکر کنم ما از این جایگاه و سایر جایگاه‌های دولت این پیام آشکار را فرستاده‌ایم که آماده‌ایم که بنشینیم و با ایران گفت‌وگو کنیم... من درباره اثرات این لایحه، به طور خاص، نظری نمی‌دهم.»

فارین‌پالیسی در پایان می‌نویسد: «در نهایت مخالفان این لایحه راه به جایی نمی‌برند زیرا دموکرات‌هایی از انگل گرفته تا نانسی پلوسی، رهبر حزب اقلیت مجلس نمایندگان، دفاع پرخاشگرانه‌ای از این لایحه برای تصویب آن داشتند.»

تحریم‌های ضد ایرانی آمریکا و هم‌پیمانانش برای چیزی است که این کشورها از آن به عنوان جلوگیری از دستیابی ایران به تسلیحات هسته‌ای یاد می‌کنند.

امریکا و اتحادیه اروپا بر اساس همین ادعاها تا کنون چندین دور تحریم ضد بخش‌های نفتی، مالی و انرژی ایران تصویب کرده‌اند.

جمهوری اسلامی ایران اتهامات کشورهای غربی در زمینه برنامه هسته‌ایش را بی‌اساس خوانده و تأکید می‌کند به عنوان یکی از امضاکنندگان پیمان منع گسترش سلاح‌های اتمی (ان پی تی) و عضوی از اعضای آژانس بین‌المللی انرژی اتمی از تمامی حقوق در زمینه توسعه و دستیابی به فناوری هسته‌ای برای مقاصد صلح آمیز برخوردار است.

مقامات آژانس بین‌المللی انرژی اتمی تا کنون بارها از تأسیسات هسته‌ای ایران بازدید کرده‌اند اما هرگز مدرکی دال بر انحراف برنامه انرژی اتمی تهران به سوی اهداف نظامی پیدا نکرده است.