غرب باید از فرصت طلایی انتخاب روحانی استفاده کند

شورای ملی ایران و آمریکا روز سه‌شنبه نشستی را در کنگره آمریکا برگزار کرد که «بیژن خواجه‌پور»، یکی از مدیران موسسه بین‌المللی آتیه، شرکت مشاوره‌ مدیریت مستقل در وین و «تریتا پارسی»، رئیس شورا در آن شرکت داشتند. خلاصه مسائلی که در این نشست مطرح شد با عنوان « انتخاب روحانی، فرصتی طلایی برای غرب» منتشر گردید. خواجه‌پور درباره اینکه انتخاب حسن روحانی به عنوان رئیس جمهور جدید ایران چه تاثیراتی می‌تواند داشته باشد، صحبت کرد.

روحانی انتخاب مردم ایران و نه تحمیل حکومت بود

مردم ایران روز 15 ژوئن به خیابان‌های این کشور ریخته و انتخاب رئیس جمهور میانه‌روی خود را جشن گرفتند. واشنگتن به انتخاب روحانی با تردید نگریست. دکتر خواجه‌پور با این نظر که موفقیت روحانی محصول تحریم‌های خارجی نبوده و تنها یک روند داخلی است، مخالف است. انتخاب روحانی در 2013 ادامه اتفاقات سال 2009 بود زیرا مردم ایران وی را به عنوان بهترین نامزد برای ارضای امیدها و خواسته‌هایشان می‌دانستند. طبق تحقیقی که موسسه آتیه انجام داده، فعالان سیاسی ایران خواستار بهبود جایگاه این کشور در جهان هستند و از دولت می‌خواهند در مذاکرات هسته‌ای انعطاف نشان داده و تحریم‌ها را کاهش دهد، هر نوع تندروی و اقدام خشونت‌بار را رد کند، طرح آشتی‌ ملی را به اجرا گذاشته و به مسائل اقتصادی از جمله بیکاری و تورم توجه بیشتری کند. روحانی در مبارزات انتخاباتیش به این مسائل توجه کرده و محبوبیت خود را در میان فعالان سیاسی و کلا مردم ایران افزایش داد. در نتیجه پیروزی روحانی را می‌توان به تمایل مردم ایران و نه حکومت تعبیر کرد. مردم ایران خواسته خود را به حکومت تحمیل کرده و نامزدی را به قدرت رساندند که نماینده‌شان بود.

روحانی حاصل ائتلاف همه گروه‌های سیاسی در ایران است

این در حالی است که برخی بدبینان به سرعت گفتند که روحانی نیز مانند رؤسای جمهور قبلی مردم را ناامید می‌کند. اما به گفته خواجه‌پور، رؤسای جمهور قبلی از جمله محمد خاتمی اصلاح‌طلب رؤسای جمهوری از یک حزب بودند اما «روحانی اولین رئیس جمهوری است که می‌تواند به عنوان محصول یک ائتلاف» با حمایت بسیاری از طیف‌ها از جمله رفسنجانی، خاتمی، محافظه‌کاران میانه‌رو و تجار میانه‌رو و محافظه‌کار در نظر گرفته شود. خواجه‌پور هشدار می‌دهد هنگامی که روحانی در ماه آگوست به قدرت می‌رسد، پیشرفت قابل توجه وی با غرب در حالی که هنوز از حمایت مردمی برخوردار است، مهم خواهد بود اما اگر یک سال بدون کاهش تحریم‌ها و یا پیشرفت در مسئله هسته‌ای ایران بگذرد، تندروها در ایران بار دیگر قدرت می‌گیرند.

حمایت ایرانیها از غرب به دلیل خسارات ناشی از تحریم‌ها در حال کاهش است

خواجه‌پور مدعی شد غرب باید از اینکه ایرانیها تنها مردم طرفدار آمریکا در منطقه هستند، احساس خطر کند زیرا حمایت مردم ایران از غرب به دلیل خسارات ناشی از تحریم‌ها در حال کاهش است. ایرانیها از نظر سیاسی بسیار هوشیار هستند و اگر روحانی با پیشنهادهایی از سر حسن نیت به میدان بیاید تا مسائل را حل کند و پاسخ مثبتی از سوی غرب دریافت نکند، آنگاه آنها غرب را مقصر خواهند دانست.

تحریم‌های جدید فرصت پیشرفت در مذاکرات را از بین می‌برد

وی افزود که دیپلماسی بهترین راه برای حرکت به جلوست اما کنگره آمریکا می‌تواند با تصویب تحریم‌های جدید تنبیهی پیش از به قدرت رسیدن روحانی فرصت‌های پیشرفت را به طور قابل توجهی از بین ببرد. اگر تحریم‌های بیشتری پیش از ریاست جمهوری روحانی تصویب شود، فرصت طلایی وی برای ارتقای «صلح و آشتی» می‌تواند به یک کار نافرجام سیاسی تبدیل شود. تصویب تحریم‌های جدید «این پیام را می‌فرستد که واشنگتن اهمیتی به انتخابات و چشم‌اندازی معتدل‌تر از دولت بعدی نمی‌دهد و افرادی را تقویت می‌کند که می‌گویند آمریکاییها را فراموش کنید»، آنها قابل اعتماد نیستند.

اولین گام به سوی ایجاد اعتماد بین ایران و غرب کاهش لفاظی‌های تهدیدکننده است. آنچه که واشنگتن درک نمی‌کند این است که «ایران اصولا یک بازیگر واکنش‌گر است و اگر احساس کند طرف مقابل در حال دشمنی کردن است این کشور نیز روی به دشمنی می‌آورد؛ اگر آنها احساس کنند که طرف مقابل لفاظی‌هایش را کاهش داده، آنگاه ایران نیز لفاظی‌هایش را کاهش می‌دهد.»

واشنگتن نباید بر برداشتن گام اول از سوی ایران تاکید کند

خواجه‌پور همچنین اظهار داشت که روحانی بیشتر قادر به نشان دادن حسن نیت خود خارج از حوزه هسته‌ای مانند مسئله سوریه و دیگر تحولات منطقه‌ای است «اما مادامی که تنها مسئله بین ایران و آمریکا مسئله هسته‌ای باشد، ارائه پیشنهاد تغییرات عمده و واقعی برای روحانی بسیار دشوار خواهد بود». تنها زمانی که تحریم‌ها کاهش یابد، ایران مایل به توقف غنی‌سازی اورانیومش تا حد 20 درصد است. با توجه به اینکه واشنگتن همچنان بر برداشتن گام اول از سوی ایران تاکید دارد، به نتیجه رسیدن مذاکرات هسته‌ای زمان زیادی خواهد برد.