بودجه نظامی کشور متناسب با تهدیدات نیست/ لزوم اتحاد استراتژیک با کشورهای اسلامی

 به نقل از پایگاه اطلاع رسانی ارتش متن گفتگوی امیر محمدحسین دادرس رئیس ستاد ارتش پیرامون جنگ الکترونیک و جایگاه نیرو های مسلح در آن، اولویت های دفاعی دولت جدید، تاثیر تحریم ها در خودکفایی نیروهای مسلح ایران است را در  ادامه می‌خوانید.

 

شاید برای خیلی ها مهم باشد بدانند قدرت دفاعی ایران که جزء کشورهای بزرگ منطقه بوده و در معادلات جهانی نیز تاثیر گذار است،  در چه جایگاهی قرار دارد؟

 

اتکای نیروهای مسلح ایران به قدرت بومی خودشان است. الان  پیشرفته ترین تجهیزاتی که با قیمت سرسام آور به منطقه ما وارد می شود، در لحظه بحران، کنترلش در اختیار کشور های فروشنده آن است. قطعا این شیوه دفاعی قدرت آفرین نیست و برآیندش برای  تولید کننده است، ولی هزینه اش را کشور های منطقه می دهند.

 

ما امروز در حوزه صنایع دفاعی، الحمد الله چیزی را می سازیم که به آن نیاز داریم و کنترل آن هم در اختیار خودمان است.

 

تجهیزات ساخت ما در حوزه نظامی امروز ایجاد استقلال کرده است.

 

وقتی مستشاران آمریکایی در ابتدای انقلاب ایران را رها کردند، خیلی ها احساس کردند که  همه چیز می خوابد، اما ایمان،خلاقیت، هوش و تعصب ایرانی به صحنه آمد و  همه چیز را به حرکت واداشت.

 

ما و دشمنانمان می دانیم که تولید محصولات دفاعی، امنیت واقعی برای ما ایجاد کرده است. علاوه بر اینکه خود آنها می دانند که ما به دنبال جنگ طلبی و حمله کردن به دیگران نیستیم، ولی هوشیاری نظامی مان را حفظ می کنیم چون این دستور قرآن است. ولی آنها برای تشویش اذهان عمومی مدام از یک خطر بالقوه ذهنی اسم می برند، در حالی  که خودشان می دانند  این طور نیست.

 

اگر این طور نبود، فشار های سختی ایجاد می کردند. هراس رژیم غاصب صهیونیستی و دشمنان ما نشان می دهد این بازدارندگی موثر بوده است و اگر زمانی بحرانی  ایجاد شود، توان نظامی ما می تواند موثر باشد.

 

سه دهه بعد از تشکیل جمهوری اسلامی، استراتژی ما از «دفاعی» به «بازدارنده» تغییر کرده است. این شیوه تاثیرخود را در موضع گیری مقامات سیاسی ما هم گذاشته است. چه تغییری در نیروهای مسلح ما رخ داده است که موجب تغییر در استراتژی نظامی ما شده است و این تغییرات چه تاثیری در حوزه دیپلماسی ما داشته است؟

 

وقتی ارتشی نیرو به مرز اعزام کند، این اعلام خطر به طرف مقابل است. واکنش طرف مقابل در واقع همان حرکت براساس استراتژی دفاعی است اما استراتژی بازدارنده علاوه بر شواهد، به قرینه ها هم کار دارد.

 

در نگاه بازدارندگی، ما به نیات دشمن هم کار داریم. این هم برانگیخته از متن قرآن است. قرآن می‌فرماید: «به گونه ای آماده شوید که دشمن خدا ازشما بترسند.» ما قصد حمله نظامی به هیچ کشور را نداریم، ولی کسب و گسترش توان دفاعی برای ما مهم است. بنابراین توسعه توان نظامی ما گامی در جهت رشد و توسعه کشور است.

وقتی اینجا در کشور با قدرت امنیت را برقرار می کنیم، این در اقتصاد کشور هم تاثیر می گذارد. اگر رخدادهایی مثل آنچه امروز در عراق اتفاق می افتد، در ایران باشد، آیا سرمایه گذاری خارجی محقق می شود؟ سرمایه گذاری به محیط با ثبات نیاز دارد.

 

بنابراین شما معتقدید جنگ و دیپلماسی دو روی یک سکه است؟

 

بله، قدرت دفاعی توانمندی های عرصه های دیگر را باز می کند. عرصه سیاسی یا فرهنگی آن گاه که پشتوانه قوی نظامی داشته باشد، موفق است و فضای بزرگتری برای یک کشور ایجاد می کند. از طرفی دیگر وجود امنیت، فضا را برای سرمایه گذاری اقتصادی  فراهم می کند. به همین دلیل، با فشار و تحریم تلاش می‌کنند ما را از راهمان دور کنند.

 

جنگ‌های امروز و آینده را جنگ الکترونیک می خوانند. این شیوه تغییراتی را درباره نسبت توجه به نیروهای مختلف به وجود می آورد. آیا کماکان نیروهای مسلح ما عمده تمرکزشان روی نیروی زمینی است؟

 

اینکه صحنه زمینی تعیین کننده است، نظر یک تئورسین دفاعی به نام مکیندر است و 120 سال قبل مطرح شده است، اما فهم درست از مفاهیم نظامی این است که ما یک نگاه تلفیقی به تئوری های نظامی و واقعیت صحنه جنگ داشته باشیم.

 

آمریکا با  حمله به عراق به هدف خود رسید چون در جنگ هایی که راهبردش اشغال یک کشور است، نیروی زمینی ازهمه نیروها تعیین کننده تراست، ولی وقتی هدف اولیه، تضعیف زیر ساخت های کشوری باشد، نیروی هوایی تعیین کننده است.

 

باید دید در شیوه رزم، کشور متجاوز دنبال چه هدفی است. وقتی نیروی  انسانی می خواهند  تعیین تکلیف کند. در این صحنه ها، تجربه ایرانی از آمریکایی ها موفق تر است و اگر زمانی  حماقت دشمنان باعث شد حمله ای به این کشور صورت بگیرد، به تعبیر حضرت آقا «بزن درویی نیست.» یعنی ما در جنگ زمینی نسبت به دشمن سر هستیم.

 

به نظرتان در دولت یازدهم اولویت صنایع دفاعی ما باید به سمت حوزه صنایع الکترونیک برود یا تلفیقی از توجه به صنایع هوایی، زمینی و دریایی باشد؟

 

در جهان امروز معمولا علوم میان رشته ای ارتقای بیشتری ایجاد می کند. ارتباط بین علوم میان رشته ای باعث رشد می شود. پزشکی هسته ای یک میان رشته ای است که از تلفیق علوم پزشکی و  فیزیک و مکانیک به دست می آید. یعنی با تلفیق، علوم مختلف را با نیاز خودمان در یک راستا قرار دهیم.

این نیاز ها باید کنار هم دیده شود. البته حرف شما درست است. حوزه الکترونیک آمده و فضا را عوض کرده است. یعنی همه حوزه ها را وابسته به خود کرده است و ما هر جا وارد می شویم، باید نیم نگاهی به حوزه الکترونیک داشته باشیم.

 

در لابلای گفت وگو اشاره کردید که در میان برخی از مسئولان درباره بودجه نظامی بحث های زیادی صورت می گیرد. مسئولان سیاسی ما دغدغه نیروهای مسلح در خصوص بودجه را درک می کنند؟

 

قبل از اینکه به سوال شما پاسخ بدهم، این را بدانید که ما در بین 16 کشور منطقه از نظر بودجه نظامی رتبه 15 را داریم. یعنی برخلاف تصور، بودجه نظامی کشور براساس تهدیدات دشمنان نیست ولی به دلیل غیرت و حمیت ایرانی، توان نظامی جمهوری اسلامی با تکیه بر دستاوردهای دفاعی ما به مرحله قابل قبولی رسیده است.

 

رابطه بودجه نظامی هر کشور ارتباط مستقیمی با GDP(تولید ناخالص داخلی) دارد. این شاخص در تعیین بودجه نظامی بسیار اهمیت دارد.

 

ما به هر حال اعتبارات کمتری را به بخش  نظامی تخصیص می دهیم ولی فرماندهی معظم کل قوا به طور کلی، واقعیت نیروهای مسلح  رابه عالی ترین شکل درک می کنند. مجلس هم مطلع است. در عین حال دشمنان نظام تبلیغ می کنند که اعتبارات وسیعی در حوزه دفاعی تخصیص داده ایم. به هر حال برای اشراف بیشتر مسئولین سیاسی دغدغه های نیروهای مسلح، راهکارهای امتحان شده ای وجود دارد.

 

در خیلی از کشور ها  کسانی که می خواهند بر مسند مسئولیت کلیدی بنشینند،باید دوره امنیت ملی را حتما بگذارنند. چرا؟ چون  مبانی دفاعی  در تصمیم گیری های سیاسی و اجتماعی تعیین کننده است.

 

چرا یک مسئول سیاسی باید دوره امنیت ملی را بگذارند؟

 

مثلا گاهی یک نماینده محترم مجلس به دلیل درخواست های مردمی می خواهد یک جاده در حوزه انتخابیه اش کشیده شود ولی این اقدام ممکن است در واقع امنیت ملی را خدشه دار کند، چرا که راه ورود دشمن را به کشور باز می‌کند. خوب آن نماینده عزیز دنبال برآورده کردن مطالبات حقه مردم است، ولی ممکن است اطلاع کافی نداشته باشند که این کار منطبق با قواعد امنیتی نیست. به این جهت است که عرض می کنم باید کسی که می خواهد در مقام مسئول قرار بگیرد، امنیت ملی و مفاهیم آن را بشناسد.

 

یکی دیگر از نکات این است که مثل پیوست فرهنگی که هر پروژه باید آن را داشته باشد، باید کنارش یک پیوست امنیتی هم در پروژه های مهم کشوره شود. این امر در موضوع  مراکز حساس کشور اهمیتش بیشتر می شود.

تحریم در عرصه های مختلف واقعیت امروز ما است، اما در زمینه دفاعی، ایران سالها است که تحریم است؛ این تحریم ما را مجبور کرد به سمت صنایع نظامی بومی حرکت کنیم. تاثیر این حرکت در روند خود کفایی ما چقدر بوده است؟

 

تحریم پدیده‌ای است که ما بعد از انقلاب همواره شاهد آن بوده ایم، تحریم یک شگردی بوده که دشمنان ما از گذشته دور به کار بردند.

 

درست است که تحریم باعث شد در بخشی از قسمت‌ها در حوزه‌های مختلف به ما فشارهایی وارد شود، اما برای ما دستاوردهای خوبی داشته است. جالب است، آنجا که دشمنان احساس کنند این دستاوردها، توانمندی‌هایی را می‌تواند در کشور ایجاد  می کند، خودشان معمولاً کمی دایره تحریم‌ها را کم می‌کنند که این توانمندی‌ها ایجاد نشود.

مقام معظم رهبری تحریم انتخابی را برای بنیه دفاعی توصیه کردند، این تحریم انتخابی برای یک دوره زمانی میان مدت نتیجه‌اش این شد که بنیه دفاعی ما از یک استقلال برخوردار شد و در حال حاضر بنیه دفاعی نیروی های مسلح در صنایع دفاعی کشور، چه در سپاه، ارتش و یا نیروی انتظامی وابستگی به نیروهای خارجی ندارد.

تحریمی که امروز متوجه نظام جمهوری اسلامی ایران شده است در صنایع دفاعی می‌تواند منشاء یک حرکت بلند باشد. به عنوان مثال ما می‌توانیم در سطح کشور تمام نیازمندی‌ها و واردات و تمام آن چیزی را که برای ما به نوعی وابستگی ایجاد کرده است را با کمک مراکز پژوهشی ، صنعتی، تحقیقاتی و دانشگاه‌ها احصا کنیم.

امروزه در بنیه دفاعی کشورمان توانمندی بسیار زیادی موجود است که اگر این توانمندی بتواند با تدبیر، با توانمندی صنعتی کشور با هم یک رابطه معنایی داشته باشند قطعاً ما یک جهش بسیار ارزشمند در عبور از تحریم‌ها خواهیم داشت.

 

ما در داخل ارتش با تدبیری که فرمانده معظم کل قوا ابلاغ کردند، توانستیم مراکز پژوهشی بسیار فعالی را ایجاد کنیم که نتایج بسیار خوبی نیز برایمان داشت.

 

ارتقاء و ساخت انواع موشک ها، مراکز بسیار فعالی که قطعه سازی را به صورت یک نهضت ادامه می‌دهند همه و همه، ما را به مرحله ای رسانده است که ما برای بازآماد (بازسازی کامل هواپیما) و برای به روز کردن و سر پا نگه داشتن وسایل نیازی به خارج نداشته باشیم.

 

ارتش خیلی وقت است که در تحریم است اما ادوات دفاعی ما  از نظر شاخص های نظامی  در وضعیت بسیار خوب قرار دارد. مثلا در حوزه دریایی ما به توانمندی‌های بسیار بالایی رسیده ایم. امروز ناو جماران ما به آب‌های آزاد، اقیانوس ها، و آبهای دور اعزام می‌شود و خوشبختانه این اعزام برکات زیادی هم برای دنیای اسلام داشته است. البته در  دیگر حوزه های زمینی، پدافند و هوایی نیز دستاوردهای ارزشمندی کسب شده  که برخی از آنها به اطلاع مردم عزیزمان رسیده است.

 

اگر شما به  گذشته دریای سرخ نگاه کنید می‌بینید که در گذشته ناامنی دریایی بسیار زیادی در این منطقه بود اما امروز با حضور قدرتمند نیروی دریایی ارتش جمهوری اسلامی ایران پدیده راهزنی دریایی چه در آنجا و چه در سطح دنیا محدود شده است.

 

ما در این اقدام بزرگ با تجاربی که از دفاع مقدس و همچنین تجارب ارزشمند نظامی که داشتیم توانسته‌ایم به کشورهای دیگر، کشورهایی که حتی ارتباط نزدیک هم با آنان نداشتیم کمک کنیم. این اقدام ما متوجه جوامع بین‌المللی و جهانی بوده است و ما به عنوان یک وظیفه انسانی و یک اقدام بشردوستانه و صلح دوستانه آنرا دنبال کردیم.

 

امروز ما زیرسطحی‌ها و موشک‌های سطح به دریا را خودمان می‌سازیم، در حوزه پدافندی یک پوشش مناسب راداری درحد نیاز و در اندازه مورد نیاز در سطح کشور داریم، این در حالی بود که  زمانی ما مدت‌ها منتظر یک لامپ بودیم و تجهیزاتمان خوابیده بود، اما امروز خودمان در اندازه بیشتر از آن چیزی که در گذشته داشتیم، متناسب با نیازهایمان آن را تهیه کرده ایم.

 

ما تمام تهدیداتی که بیشتر جنبه عملیات روانی دارد و یا با خوی تجاوزکارانه آن تهدیدکننده یک رابطه مستقیم دارد را مد نظر داریم و متناسب با آن تهدید نیز خودمان را تجهیز کرده ایم.

 

در دولت نهم و دهم وزارت دفاع یکی از اقدامات خود را توسعه دیپلماسی دفاعی قرار داد. فکر می کنید دولت یازدهم این مسیر را چگونه ادامه دهد؟

 

از دو دهه قبل، بیشتر از گذشته دنیا گرفتار جنگ نرم شده است و در کشورهایی که زمینه داشته است، دشمن از دین بیشترین استفاده را برای ایجاد اختلاف کرده است تا از این طریق فاصله بین کشور های مسلمان را بیشتر کند، این در حالی است که ما خیلی می توانیم به هم نزدیک باشیم.

 

روزی باری بوزان تئورسین علوم سیاسی در 16 سال قبل برای سخنرانی در وزارت خارجه به ایران آمده بود. در آن سخنرانی او به موضوع قدرتهای جهان کنونی و آینده پرداخت.

 

او شروع به برشماری قدرتهای دنیا کرد. یکی از دانشجویان به او اعتراض کرد که شما که تئورسین بزرگی هستید چرا یک میلیارد مسلمان که تامین کننده بیش از 70 درصد نفت و گاز دنیاهستند، را جزو قدرتهای جهان محسوب نمی کنید؟ او درپاسخ به سوال کننده گفت: من سوالی از شما دارم؟ شما کدام دو کشور مسلمان را سراغ دارید که با هم دوست باشند و روابط صمیمانه داشته باشند؟

 

در خصوص دیپلماسی دفاعی باید درهر کجا زمینه وجود دارد، از این فرصت برای گسترش مناسبات دفاعی با دوستانمان استفاده کنیم. با کشورهای اسلامی ما می توانیم اتحاد استراتژیک داشته باشیم، چون از جنبه اعتقادی  دارای ریشه های مشترک هستیم. با کشور های دیگر هم می توانیم یک اتحاد تاکتیکی داشته باشیم. به عنوان مثال با کره شمالی، ونزوئلا باید ارتباط داشته باشیم. اینکه اولویت در کدام باشد، باید به زمینه آن باز گردد.

 

قابی در اتاق شما است که 8 آفت بزرگ که در کیمن مسئولان نظام است را براساس فرمایشات رهبر انقلاب مشخص کرده است، از نگاه شما، آفت هایی که در کمین نیروهای مسلح ما است، چیست؟

 

ما با آفتی که مواجه هستیم این است که توجه بیش از اندازه به نظم و هدف شدن نظم، ممکن است که شما را از خلاقیت دور کند. محصور شدن در قواعد کلاسیک، خلاقیت هارا از بین می برد.

 

معمولا تشکیلات در هر کجا وجود دارد باید مراقبت کرد که  خلاقیتش کشته نشود. چون در یک دوره زمانی طولانی، اگر نظم هدف قرار گیرد ممکن است خلاقیت را  محصور کند و این موجب شود در روزمرگی گرفتار شویم. اگر چه بی نظمی هم یعنی از دست رفتن  همه چیز.

 

دومین نکته ای که حضرت آقا روی آن تاکید کرده اند، توجه به سلامت فردی و جامعه است. باید مدام از این سلامت مراقبت کرد. باید همواره مراقبت کنیم که از دایره آموزه ها و تعالیم دینی خارج نشویم.