اگرچه روز دوشنبه آمریکا با ابلاغ دور جدید تحریم‌های یکجانبه علیه ایران، مبادلات دریایی کشورها با ایران را تحریم کرد اما کشتي‌راني ایران با راهکارهایی، مبادلات تجاری دریایی را ادامه خواهد داد.
اگرچه روز دوشنبه آمریکا با ابلاغ دور جدید تحریم‌های یکجانبه علیه ایران،
مبادلات دریایی کشورها با ایران را تحریم کرد، اما کشتیرانی ایران با
راهکارهایی، مبادلات تجاری دریایی را ادامه خواهد داد.
در 14ماه منتهی به اردیبهشت 1392، بیش از 70درصد صادرات و بالغ بر
90درصد واردات کل کشور از بنادر مهم کشور از جمله منطقه ویژه عسلویه،
شهیدرجایی، بندر امام‌خمینی، منطقه ویژه بوشهر 1، منطقه آزاد انزلی، خرمشهر
و امیرآباد انجام شده است. با تحریم خطوط کشتیرانی، رفت‌وآمد کانتینرهای
خارجی به بنادر کشور متوقف خواهد شد، اما این به معنی توقف مبادلات تجاری
نیست ،چراکه با استفاده از خطوط کشتیرانی ایران و والفجر تبادلات تجاری
انجام خواهد شد. در پی اجرایی‌شدن تحریم‌های جدید تمامی خطوط معتبر کشتیرانی دنیا، همکاری و
سرویس‌دهی مستقیم خود به بندر شهیدرجایی را که به‌عنوان نخستین بندر
وارداتی با سهم 37درصدی و دومین بندر صادراتی با 13درصد سهم مبادلات است؛
قطع کرده‌اند. اما تجربه تحریم های بنادر و کشتیرانی نشان داده است که کاهش یا قطع تردد مستقیم خطوط کشتیرانی خارجی در بنادر ایران به معنی کاهش
فعالیت پایانه های بندری در کشورمان نیست و از این بابت جای نگرانی برای
آحاد جامعه وجود ندارد.
بندر شهیدرجایی در نزدیکی تنگه استراتژیک هرمز، مهمترین
بندر تجاری ایران به‌شمار می‌رود. این بندر اصلی‌ترین بندر کانتینری ایران
نیز هست و در میان بندرهای کانتینری در جهان رتبه ۴۴ و در بین بندرهای
منطقه مقام چهارم را دارد. علیرضا چشم‌جهان، معاون امور کانتینر و لجستیک
تایدواتر خاورمیانه با بیان اینکه ۳۰ خط معتبر کشتیرانی دنیا، همکاری و
سرویس مستقیم خود به بندر شهیدرجایی را قطع کرده‌اند، خاطرنشان می‌کند: با
قطع تردد هر ۳۰ خط کشتیرانی و عدم همکاری آنها با بندر شهیدرجایی، حمل
محموله‌ها و کالاهای این بندر از طریق شرکت کشتیرانی جمهوری اسلامی ایران و
والفجر صورت می‌گیرد.
چشم‌جهان اما تصریح می‌کند که قرار
داشتن بندر شهیدرجایی در لیست‌سیاه تحریم‌ها، ربطی به قطع همکاری ۳۰ خط
کشتیرانی معتبر با ایران ندارد زیرا هر نام دیگری نیز در بندر شهیدرجایی
وجود داشت باز هم این اتفاق صورت می‌گرفت.
سیدحمید حسینی، عضو اتحادیه صادرکنندگان فرآورده‌های نفتی ایران هم
می‌گوید: پس از توقف صادرات فرآورده‌های نفتی کانتینری ایران در سال ۱۳۹۱
توسط خطوط کشتیرانی اروپایی، خطوط کشتیرانی چینی و کره‌ای نیز از ابتدای
سال ۱۳۹۲ اقدام به توقف این صادرات کرده‌اند.
درواقع در پی اجرایی شدن تازه‌ترین تحریم‌ها، دو شرکت بزرگ کشتیرانی چین
روابط با ایران را قطع کردند. رویترز با اشاره به این خبر گزارش داد که
بسیاری از واردات ایران از جمله واردات مواد خوراکی و کالاهای مصرفی از
طریق کشتی منتقل شده بنابراین جدیدترین تحریم‌های آمریکا علیه ایران این
واردات را با مشکل روبه‌رو می‌سازد و به این ترتیب تهران به تجارت زمینی
وابستگی بیشتری پیدا می‌کند که این امر به افزایش بهای کالا منجر می‌شود.
مسعود دانشمند، عضو هیات‌رییسه اتاق بازرگانی درباره
افزایش بهای مبادلات تجاری می‌گوید: 4/5 میلیارددلار تخمین اضافه هزینه‌ای
است که بابت دور زدن تحریم خطوط کشتیرانی باید پرداخت شود. او با اشاره به
اینکه برای تغییر مسیر کالاها باید دست‌کم صددلار در هر تن اضافه هزینه
کنیم، می‌افزاید: بنادر ما سالانه پذیرای نزدیک به سه‌میلیون کانتینر خارجی
بودند. اگر ظرفیت هر کانتینر را به‌طور متوسط 15 تن در نظر بگیریم
بنابراین سالانه چهار‌میلیاردو500میلیون‌دلار بر هزینه حمل بار اضافه
می‌شود.
دانشمند توضیح می‌دهد: تحریم خطوط کشتیرانی و بنادر کشور به معنای توقف
بخش عمده مبادلات نخواهد بود، بلکه به معنی‌گران‌شدن تبادلات است.
هوشنگ ادهمی عضو هیات نمایندگان اتاق ایران نیز در گفت‌وگو با شرق اظهار
می‌کند: مصوبه تحریم‌های کنونی شش ماه قبل به تصویب کشورهای تحریم‌کننده
رسیده و در طول این مدت فعالان حوزه بازرگانی از این مصوبه اطلاع
داشته‌اند. بر همین اساس نیز از دو ماه قبل اثر این تحریم‌ها خودنمایی کرد و
هیچ بیمه‌ای خطوط کشتیرانی مبادله‌کننده با ایران را تضمین نکرد.
ادهمی اضافه می‌کند: برای مقابله با این جریان شرکت‌های بیمه‌گر جایگزین
را شناسایی کرده و با آنها قرارداد بسته شد اما این شرکت‌های جدید حاضر به
همکاری در صورت پرداخت مبالغ بیشتر شدند.
پهلوگرفتن سفارش‌های ایرانی در بنادر کشورهای همسایه و حمل مجدد آن با
خطوط کشتیرانی ایران به کشور نیز سبب گران‌تر تمام‌شدن کالاهای ورودی به
کشور می‌شود.