اندیشکده شورای آتلانتیک در گزارشی نزدیک شدن دولت آمریکا به ایران از طریق محصولات فرهنگی را بهترین راهکار برای آب کردن یخ بین رابطه ایران و آمریکا عنوان کرد.
این اندیشکده آمریکایی مستقر در واشنگتن تمرکز سیاست آمریکا بر جلوگیری از پیشرفت برنامه هستهای را سیاستی قابل درک دانسته اما تأکید کرده درسهای جنگ سرد نشان میدهند که بخش اعظم منابع آمریکا در قبال ایران باید بر «گفتوگوی فرهنگی، تبلیغ فرهنگ آمریکا و ارتقا رضایت ایرانیها از آمریکا» متمرکز شوند.
در گزارش این اندیشکده آمده است: «در حالی که برنامههای دیپلماسی فرهنگی و سایر انواع مبادلات فرهنگی برای اثرگذاری بر ذهن خارجیها جهت داشتن نظری بهتر از آمریکا در بلندمدت در نظر گرفته شدهاند، آنها جنگ اطلاعاتی نیستند... چنین برنامههایی توانستند بستر ارتباط بهتر آمریکا با اروپای شرقی و شوروی را فراهم آوردند و میتوانند تأثیرات مشابهی بر ارتباط آمریکا با ایران هم داشته باشند.»
این گزارش که به قلم «رامین عسگرد»، از دیپلماتهای سابق وزارت خارجه آمریکا و مدیر مسئول شبکه صدای آمریکا و «باربارا اسلاوین»، روزنامهنگار و نویسنده به رشته تحریر درآمده به دولت آمریکا پیشنهاد داده ارتباط بین بخش های دانشگاهی ایران و آمریکا را به عنوان بخشی از راهبرد نزدیک کردن فرهنگ دو کشور پیگیری کنند.
در این گزارش 10 صفحهای، فراز و فرودهای رابطه 179 ساله آمریکا با ایران بررسی شده و از دوران ریاست جمهوری محمد خاتمی در سال 1997 به عنوان دورانی یاد شده که موجب ارتقای فعالیتهای برخی سازمانهای آمریکایی در ایران شده است.
نگارندگان این گزارش مینویسند: «پس از آنکه محمد خاتمی در سال 1997 رئیس جمهور ایران شد، دولت ایران تلاشهای محسوسی برای از بین بردن انزوای ایران انجام داد.»
این گزارش میافزاید: «تلاشهای خاتمی با فعالیت سازمانهایی مانند مرکز آمریکایی مطالعات ایران، و بنیاد مطالعات ایران همراه شدند که تلاش میکردند روابط بین دو کشور را حفظ کنند.»
در ادامه این گزارش آمده: «از جمله سازمانهای پیشرو در حوزه برنامههای مبادلات فرهنگی، سازمان "در جستجوی زمینه مشترک" بود که برنامههایش در ایران را در سال 1996 آغاز کرد.»
اندیشکده شورای آتلانتیک از قول جان مارکس، رئیس سازمان «در جستجوی زمینه مشترک» به دیدار بین مقامات دانشگاهی و مقامات اسبق ایران و آمریکا و رد و بدل شدن پیشنهاداتی بین آنها برای پیشبرد روابط تهران ـ واشنگتن اشاره میکند و میافزاید البته هیچکدام از دو طرف موفق نشده بودند نتایج گفتوگوهایشان را «به دولتهای کشورشان بفروشند.»
عسگرد و اسلاوین به برنامههای فرهنگی ایران در سال 2006 هم اشاره میکنند و برگزاری برنامههای ورزشی، برگزاری برنامههای آموزش زبان انگلیسی، ارائه توصیههای آموزشی به دانشجویان ایرانی و اعطای ویزای تحصیلی به آنها، پخش برنامههای تلویزیونی و تعیین سخنگوی فارسی زبان وزارت خارجه، راهاندازی سفارتخانه مجازی را بخشی از اقدامات دولت آمریکا برای نزدیک شدن به ایرانیها عنوان کردهاند.
در این گزارش همچنین صنعت فیلم آمریکا به عنوان بخشی از دیپلماسی فرهنگی آمریکا عنوان شده است.
شورای آتلانتیک مینویسد: «صنعت فیلم آمریکا از دیرباز یکی از کانالهای انتقال فرهنگ عامه آمریکا بوده و تأثیر آن در ایران، چشمگیر بوده است.»
در پایان این گزارش تأکید شده آمریکا برای جلوگیری از پیشرفت برنامه هستهای ایران باید ارتباط بین مردم دو کشور را فراموش نکند.