از تحریم تا اذعان به مشارکت گسترده
رویکرد بیگانگان در این انتخابات پیش از برگزاری، در چهار محور تحریم، اعمال فشار، ایجاد تردید در سلامت انتخابات و اتخاذ مواضع منفعت جویانه قابل بررسی است. رویکرد نخ نماشده تحریم که طی دوره های متوالی انتخاباتی تجربه شده بود، این بار نیز توسط برخی شبکه های معاند تبلیغ می شد. از دیگر رویکردهایی که توسط خط غربی و برخی عناصر داخلی دنبال می شد این بود که با اعمال فشار اقتصادی و بزرگنمایی برخی عیوب دولت مستقر و مقصر جلوه دادن اصولگرایان بخاطر وضع موجود، سعی داشتند به صورت هوشمند مردم را به گزینه ای غیر از اصولگرایان سوق دهند و در عین حال بطور همزمان خط ایجاد تردید در سلامت انتخابات و تشکیک در نتیجه آن را نیز دنبال می نمودند.اما در روز ۲۴ خرداد و پس از مشاهده حضور گسترده و حماسی مردم پای صندوق های رأی ، ناچار شدند به مشارکت گسترده مردم اذعان کنند.
خبرگزاری آسوشیتدپرس اعتراف کردکه بسیاری از مردم درگرمای شدید روز جمعه در صف طولانی مراکز رای‌گیری در تهران و شهرهای دیگر منتظر ماندند تا رأی خود را در صندوق‌ها بیاندازند و به همین دلیل زمان رأی‌گیری تا ۵ ساعت تمدید شد. این خبرگزاری تصریح کرد: حضور چشم گیر مردم در انتخابات که در داخل ایران ۷۵ درصدتخمین زده شده است نشان می‌دهدکه بسیاری از اصلاح‌طلبان و سایرکسانی که قصد تحریم انتخابات را داشتند از این تصمیم صرف نظرکردند. همچنین اسکای نیوز گزارش داد: در حالی که میلیون‌ها ایرانی برای شرکت در انتخابات به پای صندوق‌های رای آمدند، شعبه‌های اخذ رای ۵ ساعت بیشتر از آنچه در ابتدا برنامه‌ریزی شده بود بازماندند.
خبرگزاری فرانسه نیز که از صبح جمعه اخبار انتخابات را پوشش لحظه به لحظه می داد، نوشت: ایرانی ها به خاطر حس مسئولیت، وظیفه و به امید فردایی بهتر پای صندوق های رای حاضر شدند.سایت خبری اتریشی "وینر سایتونگ” (wienerzeitung) با اشاره به شرکت هر شش نامزد در نخستین ساعات رأی‌گیری نوشت: «شرکت مردم در انتخابات، بسیار بیشتر از پیش‌بینی‌هاست. صف‌های طولانی در مقابل شعب اخذ رأی، نشانه اهمیت انتخابات برای مردم در شهرهای مختلف است.»اما اذعان رسانه های غربی به حضور حداکثری و گسترده مردم در انتخابات، تلاش های آن ها برای سردکردن فضای انتخابات را بیهوده نشان داد و واکنش آن ها به انتخاب دکتر روحانی به ریاست جمهوری، ادعاهای پوچ آن ها درباره مهندسی انتخابات را آشکار کرد.
تحلیل مقامات و رسانه های خارجی از منتخب مردم
رسانه های خارجی علاوه بر پوشش انتخابات، نوع انتخاب مردم را نیز در کانون تحلیل خود قرار دادند و از این منظر تحلیل های مختلفی ارائه دادند. بلافاصله پس از پایان یافتن کار شمارش آراء و انتخاب حسن روحانی به عنوان رئیس‌جمهورآتی کشورمان، مقامات خارجی با تبریک به ملت ایران، امیدواری خود را نسبت به آغاز فصل جدیدی از تعاملات بین المللی اعلام کردند. با نگاهی گذرا به نوع بازتاب انتخاب روحانی، هویداست که بیشتر تحلیل ها و گزارشات حول محور سیاست خارجی دولت آینده و برنامه هسته ای ایران است، در عین حال رسانه های غربی تحلیل هایی هم درباره مسائل داخلی ایران در دولت جدید مطرح می کنند.
سیدحسن نصرالله دبیر کل حزب‌الله لبنان در پیامی به رئیس‌جمهور منتخب کشورمان، انتخاب وی را در حماسه سیاسی و تاریخی ملت ایران تبریک گفت. به گزارش شبکه تلویزیونی المنار، سیدحسن نصرالله، دبیر کل حزب‌الله لبنان در این پیام آورده است: جناب آقای روحانی، به شما به خاطر اینکه توانستید در حماسه‌ای سیاسی و تاریخی اطمینان ملت ایران را جلب کنید و به ریاست جمهوری انتخاب شوید، تبریک می‌گویم.در این پیام آمده است: حماسه سیاسی و تاریخی ملت ایران با انتخاب جنابعالی، آمال و آرزوهای ملت ایران را زنده نگه داشت.وی اعلام کرد: ملت‌های اسلامی، عرب و مستضعف امروز شما را محقق کننده آمال و آرزوهای خود می‌دانند.
در این پیام تبریک آمده است: ما در حزب‌الله لبنان به همراه تمام مجاهدان و رهروان مقاومت در سراسر جهان به شما به خاطر به دست آوردن اعتماد ملت بزرگ ایران تبریک می‌گوییم؛ ملتی که به ندای رهبر عظیم‌الشان انقلاب اسلامی، امام خامنه‌ای، لبیک گفت و حماسه سیاسی و تاریخی بی‌نظیری خلق کرد.سیدحسن نصرالله در ادامه آورده است: انتخاب شما به عنوان ریاست جمهوری ایران امیدها را در دل دوستان و محبان ایران در کشورهای عربی و اسلامی و نیز مستضعفان جهان زنده کرد؛ کسانی که همواره جمهوری اسلامی را حامی مظلومان و ستونی برای مقاومت و جهاد در راه خدا می‌بینند همگی آنان اکنون شما را محقق‌کننده این آرزوها می‌دانند.
«گیدو وستروله»، وزیرامور خارجه آلمان نیز در واکنش به پیروزی حسن روحانی در انتخابات، ابراز امیدواری کردکه دولت جدید در ایران به همکاری بیشتر با غرب و یافتن راهکاری برای حل مسایل بین‌المللی و برطرف‌شدن نگرانی‌های منطقه‌ای منجر شود. وزیرخارجه آلمان پیروزی «حسن روحانی» در انتخابات ریاست‌جمهوری را رأی مردم به اصلاحات و سیاست خارجی سازنده دانست.«لورانفابیوس»وزیرخارجه فرانسه نیز تصریح کرد: «ما برای همکاری با رئیس‌جمهور ایران آمادگی داریم.»
همچنین بان کی مون، دبیرکل سازمان ملل متحد، با تبریک پیروزی حسن روحانی و با انتشار یک بیانیه گفت: «سازمان ملل از نزدیک تحولات انتخاباتی ایران را دنبال می‌کرد و رضایت خود را از میزان مشارکت بالای مردم اعلام می‌کند.»کاترین اشتون، مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا هم در واکنش به نتایج انتخابات ریاست جمهوری ایران گفت: «به همکاری با دولت جدید تهران برای حل دیپلماتیک مسئله هسته‌ای ایران متعهد هستم.»کاخ سفید نیز با صدور بیانیه ای با اشاره به اینکه به انتخاب مردم ایران احترام می گذارد ، از حسن روحانی خواست تا از فرصت موجودبرای فراهم کردن آینده ای بهتر برای مردم ایران استفاده کند. در این بیانیه بر خواسته دولت واشنگتن برای مذاکره مستقیم با دولت ایران بر سر موضوعات مورد اختلاف تاکید شده است. در ادامه کاخ سفید اعلام کرد: «به رأی مردم ایران احترام می‌گذاریم و بابت مشارکت سیاسی آنها در انتخابات تبریک می‌گوییم.»
اما مسئولان رژیم صهیونیستی در تحلیلی متفاوت نوشتند: انتخاب روحانی تغییری در رویکردها و سیاست های ایران در قبال مسائل منطقه ای ایجاد نخواهد کرد. گیلاد ایردان، وزیردفاع شهری رژیم صهیونیستی، در این زمینه مدعی شد: انتخاب روحانی به عنوان رئیس جمهور ایران نتایج منفی برای اسرائیل به همراه خواهد داشت، زیرا فشارهای بین‌المللی بر برنامه هسته‌ای ایران کاهش خواهدیافت.شائول موفاز، رئیس سابق حزب کادیما و وزیرجنگ سابق این رژیم نیز تصریح کرد: از دیدگاه اسرائیل هرگز تغییر مهمی رخ نخواهد داد، نه در عرصه برنامه هسته‌ای، نه حمایت از حزب‌الله و نه سیاست ایران در قبال بحران سوریه.مسئولان انگلیس نیز با لحنی قیم مآبانه برای منتخب ملت ایران تعیین تکلیف نموده و وزارت امور خارجه این کشور با صدور بیانیه‌ای که نشانی از تبریک در آن دیده نمی شود، از روحانی خواست تا «رویکرد متفاوتی» را در آینده در پیش گیرد و «روابط سازنده‌ای» با جامعه بین‌الملل برقرار کند. انگلیسی ها همزمان خواستار از سرگیری روابط خود با تهران شدند.ولادیمیر پوتین، رئیس جمهور روسیه با تبریک به روحانی گسترش روابط با ایران را خواستار شد. علاوه بر این، ملک عبدالله، امیر قطر، پادشاه بحرین، امیرکویت، رئیس جمهور افغانستان، وزیر خارجه ایتالیا، وزیر خارجه ژاپن و مقامات ترکیه این پیروزی را به دکتر روحانی تبریک گفتند.
روزنامه گاردین با معرفی حسن روحانی به عنوان چهره‌ای میانه‌رو، صحنه داخلی ایران را در دولت آینده تحلیل کرد و مدعی شد حسن روحانی از ایجاد فضای باز و آزاد سیاسی و بازنگری و احیای روابط با جهان غرب حمایت می‌کند و این مسئله می‌تواند از تنش‌ها در روابط بین‌المللی ایران بکاهد. این روزنامه همچنین نوشت: مقام‌های غربی حسن روحانی را به عنوان "سیاستمدار ودیپلماتی مجرب” می‌دانندکه می‌توان با او تعامل داشت.پایگاه اینترنتی فاکس‌نیوز نیزگزارش داد: از دیدگاه بسیاری از اصلاح‌طلبان در ایران این روحانی ۶۴ ساله بازتابی از افکار هاشمی رفسنجانی را در رویکرد خود نسبت به مسائل سیاسی خارجی خواهد داشت و او فردی میانه رو است که می‌تواند فصلی جدید را در معادلات سیاسی خارجی تهران رقم زند. خبرگزاری بین المللی رویترز نیز در این باره نوشت: پیروزی این اصلاح‌طلب، سیاست‌های جمهوری اسلامی ایران در قبال برنامه‌های هسته‌ای‌اش دچارتغییر آن چنانی نخواهدکرد. با این حال این خبرگزاری درگزارش خود به این مسئله اشاره کردکه روحانی پیشتر اعلام کرده بود در صورت پیروزی در انتخابات، سیاست خارجی خود را بر مبنای تعامل سازنده با جهان پیگیری خواهدکرد. روزنامه وال‌استریت ژورنال نیز درگزارشی باعنوان "کاندیدای میانه‌رو پیروز انتخابات ریاست جمهوری ایران شد”، نوشت: حسن روحانی کاندیدای مورد حمایت منتقدان دولت و فراکسیون‌های سیاسی اصلاح‌طلب به عنوان پیروزانتخابات ریاست جمهوری معرفی شد. این روزنامه پیروزی حسن روحانی در انتخابات را عاملی برای ایجاد زمینه‌های تغییر در ایران عنوان کرد.
اما شبکه سی ان ان در گزارشی مدعی شد: این نتیجه نشان دادکه آنقدرسیستم سیاسی ایران پیچیده است که کسی نمی تواند نتیجه را پیش بینی کند. بسیاری براین باور بودندکه نتیجه انتخابات از قبل مشخص و انتخابات مهندسی شده است، در حالیکه شما می بینید این طور نشد. این شبکه در ادامه گفت: نتیجه انتخابات ایران یک شگفتی است و حضور بالای مردم خود یک سورپرایز می باشد.روزنامه های ترکیه نیز انتخاب حسن روحانی را بازتاب دادند. روزنامه استار با اشاره به انتخاب حسن روحانی نوشت: روحانی ۶۴ ساله به عنوان یک فرد اعتدال‌گرا شناخته می شود و به همگان قول داد که اعتبار ایران را به دست خواهد آورد. پیش از انتخابات کمتر کسی احتمال می داد که روحانی در میان شش کاندیدای دیگر بیشترین رای را به دست آورد. اما پیروزی حسن روحانی در انتخابات سورپرایز بزرگی بود.
استار ادامه می دهد: بسیاری از تحلیلگران سیاسی بر این باورند که انتخاب وی به دلیل چند فاکتور اصلی است، اول اینکه روحانی توانست بسیاری از زنان و جوانان را همراه خود کند. هم چنین روابط خوب دیپلماتیک روحانی با کشورها در زمان تصدی دبیر شورای عالی امنیت ملی ایران، اگر چه مورد انتقاد دیگر کاندیداهای ریاست جمهوری بود، اما در صندوق های رأی نتیجه معکوس داشته و موجب افزایش آرای وی شد. این روزنامه ترکی در بخش دیگری از گزارش خود نوشت: یکی از نکات قابل توجه این بود که روحانی توانست در قم که به عنوان مرکز دینی ایران شناخته می شود بیشترین رأی را به دست آورد.
می توان گفت در بین تحلیل رسانه های خارجی دو نوع نگاه به پیروزی حسن روحانی وجود دارد: نگاه اول ناظر به داخل کشور است که حسن روحانی را نماینده اصلاح طلبان در پاستور می داند که از این پس تمام گروههای اصلاح طلب را راهبری خواهدکرد و نگاه دوم به سیاست خارجی دولت روحانی می پردازد و دکتر روحانی را نماینده طیف میانه رو جناح های سیاسی دانسته که هرگز در سیاست های راهبردی نظام از جمله موضوع هسته ای، فلسطین، حزب الله و سوریه تغییر محسوسی ایجاد نخواهدکرد، اگرچه ممکن است ادبیات سیاسی و دیپلماتیک وی نرم تر باشد و اینک این سیاست ها و برنامه های دکتر روحانی است که مشخص می کند این تحلیل ها و گمانه زنی ها تا چه اندازه به حقیقت خواهد رسید.
اما نتیجه عاجل و مهم این انتخابات، خط بطلانی بر ادعاهای غرب و همراهان آن است که نظام جمهوری اسلامی را مردم سالار نمی دانند. تحلیل مدیر مرکز مطالعات عربی و بین‌المللی لبنان از نتایج انتخابات ریاست جمهوری کشورمان، این موضوع را به روشنی بیان می کند. «غالب قندیل» مدیر مرکز مطالعات عربی و بین‌المللی لبنان، با اشاره به انتخابات ریاست جمهوری در ایران تأکید کرد که انتخابات ریاست جمهوری و برقراری دموکراسی در ایران به شدت کشورهای استبدادی حوزه خلیج فارس را نگران کرده است. قندیل به انتخابات ریاست جمهوری ایران که ۲۴ خرداد برگزار شد، اشاره کرد و گفت: انتخابات ریاست جمهوری ایران تبدیل به عرصه و صحنه‌ای برای رقابت و مسابقه‌ای باز برای گزینه‌ها و طرح‌های اقتصادی شد، بویژه آنکه چهره جمهوری اسلامی ایران در منطقه توسط شبکه‌های رسانه‌ای بزرگ مورد حمله قرار گرفته و این شبکه‌ها که حکومت عربستان سعودی و شرکای غربی و کشورهای خلیج فارس میلیاردها دلار صرف آنها می‌کنند، علیه ایران همه را تحریک می‌کنند.قندیل علت دشمنی و عداوت حکومت‌های حوزه خلیج فارس با ایران را برقراری دموکراسی در ایران دانست و تأکید کرد: حکومت‌های حوزه خلیج فارس از دموکراسی ایرانی به شدت نگران هستند و این دموکراسی یکی از عوامل نگرانی آنها به شمار می‌رود و آنها نسبت به الگوی ایرانی احساس خطر می‌کنند. آنها بیم آن دارند که موج دموکراسی ایرانی به آنها برسد. این خود یکی از مهمترین عوامل تبلیغات کینه‌توزانه و دشمنی علیه ایران است. این نظام‌ها خود نظام‌هایی متحجر و استبدادی هستند و نظام شاه را همپیمان مطمئن و الگو در روابط با رژیم صهیونیستی و غرب و مهارت‌های سرکوبی‌گری‌اش می‌دانستند.
بصیرت