یوکیا آمانو، مدیر کل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی که از ابتدای حضور خود در این نهاد بین‌المللی، آن را به ارگان انتشار مواضع قدرت‌های بزرگ علیه ایران تبدیل کرده و بنابر اسناد ویکی‌لیکس، خود را در تطابق با مواضع واشنگتن علیه ایران می‌داند، اخیرا بار دیگر در شبهه‌پراکنی علیه برنامه هسته‌ای کشورمان، از احتمال وجود ابعاد نظامی در برنامه هسته‌ای ایران سخن گفته است.
طی ماه‌های اخیر، آمانو همواره از مساله بازدید از سایت نظامی پارچین در جنوب شرقی تهران به عنوان یک ابزار اعمال فشار علیه تهران استفاده کرده است. عمده اطلاعات آمانو در قبال پارچین همان مسائلی است که موسسه تحت امر «دیوید آلبرایت» آنها را بر اساس یک‌سری عکس‌های ماهواره‌ای از این سایت نظامی منتشر کرده است. آمانو اخیرا هم در مصاحبه‌هایش و هم در گزارش‌های فصلی آژانس، صراحتا به موضوع پارچین اشاره داشته است و اظهار نگرانی می‌کند که دیر شدن دسترسی به این سایت نظامی می‌تواند توان آژانس را در راستی‌آزمایی کاهش دهد. این بدان معناست که آمانو عملا در حال زمینه‌چینی برای آن است که حتی اگر ایران درهای پارچین را شبانه‌روز به روی بازرسان آژانس بازبگذارد، باز هم ادعا کند که آژانس قادر به راستی‌آزمایی نبوده است.
آنچه شایسته مداقه است این است که ادعاهای اخیر آمانو در قبال احتمال وجود ابعاد نظامی در برنامه هسته‌ای ایران به دلایل متعدد قابل رد کردن هستند.
اولا، آژانس تاکنون در هیچ‌یک از گزارش‌های دوپهلوی خود نتوانسته است ثابت کند که انحرافی در برنامه هسته‌ای ایران رخ داده است. هرچند آمانو در گزارش‌هایش تلاش کرده نتیجه‌گیری مشخصی به نفع برنامه هسته‌ای ایران نداشته باشد اما تردیدی نیست که چیزی که مدعای اخیر آقای آمانو را اثبات کند نیز در هیچ‌یک از گزارش‌های آژانس وجود ندارد.
آمانو مدیر کل یک نهاد فنی – حقوقی بین‌المللی است و طبعا باید بر اساس ادله روشن سخن بگوید. اینکه وی در گزارش‌های خود موفق به اشاره به هیچ سندی در مورد این مدعا نشده است، نشان می‌دهد که دلیل روشنی بر آن ندارد.
ثانیا، جمهوری اسلامی ایران به‌طور مطلق با بازدید از پارچین مخالفت نکرده است بلکه تاکید کرده که این بازدیدها باید در چارچوب یک توافق کلان یا همان مدالیته صورت پذیرد.
بدون وجود یک طرح کلان و روشن، بازدید از پارچین فایده خاصی ندارد چرا که راه بر ادامه بهانه‌جویی‌های آژانس باز خواهد ماند؛ همان‌طور که قبلا نیز دو بازدید از پارچین صورت پذیرفته و امروز باز هم آژانس در خصوص پارچین به ایران اتهام وارد می‌کند.
ثالثا، پارچین یک سایت هسته‌ای نیست و در حوزه مسوولیت‌های آژانس نمی‌باشد. آنچه آژانس را به ابراز نگرانی در خصوص این پایگاه نظامی واداشته، اطلاعات شبه‌جاسوسی موسسات غربی است. این بدان معناست که آمانو شان یک نهاد بین‌المللی را در حد یک دنباله‌روی ساده اطلاعات جاسوسی آژانس‌های غربی و صهیونیستی پایین آورده است.
رابعا، متاسفانه یکی از امور تعجب‌آوری که از مدیر کل آژانس دیده شده است، افشای اطلاعات حساس و محرمانه هسته‌ای جمهوری اسلامی ایران است که هم غیر قانونی و هم غیر اخلاقی است. چنین اقداماتی نشان می‌دهد که یک نهاد بین‌المللی به محل جاسوسی سازمان‌های اطلاعاتی غربی و صهیونیستی تبدیل شده است، آن هم در شرایطی که برنامه هسته‌ای ایران مستمرا از سوی برخی رژیم‌ها مورد تهدید نظامی قرار می‌گیرد و دانشمندان هسته‌ای ایران علنا توسط سرویس‌های جاسوسی غربی – صهیونیستی ترور می‌شوند.
خامسا، گزارش اخیر آژانس که تحت عنوان گزارش GOV/2012/9 منتشر شده است، نشان می‌دهد که اجرای موافقتانمه پادمان بدون هیچ‌گونه قصور یا ابهامی در ایران جریان دارد. در بند 9 این گزارش تصریح شده است که ایران 15 موسسه هسته‌ای و 9 مکان خارج از موسسات را اظهار نموده است و آژانس هم در این موسسات به اجرای پادمان نظارت دارد.
همچنین تصریح شده است که کلیه مؤسسات هسته‌ای ایران تحت پادمان آژانس قرار دارند (بند9)، به‌ویژه کارخانجات غنی‌سازی (بندهای 27-10)، رآکتور تحقیقاتی آب سنگین (بندهای 31-30) رآکتور تحقیقاتی تهران (TRR) (بندهای 29 و 48)، موسسه تولید رادیوایزتوپ (بند 29)، کارخانه تولید اورانیوم (UCF) و کارخانه ساخت سوخت (بندهای 39-33)، نیروگاه هسته‌ای بوشهر (بند49)، آزمایشگاه چند منظوره تحقیقاتی جابرابن حیان (JHL) (بند 46).
در بندهای 13 و 17 این گزارش اذعان شده است که آژانس قادر بوده‌است که راستی‌آزمایی انبارگرادنی سالیانه را در موسسات غنی‌سازی نطنز بعمل آورده و تایید نماید که نتایج حاصله با اظهارات ایران مطابقت دارد. آژانس همچنین قادر به نمونه‌برداری از مؤسسات هسته‌ای ایران جهت راستی‌آزمایی اظهارنامه‌های ایران بوده است.
چنین مستنداتی نشان می‌دهد که ایران در تطابق با موافقتنامه پادمان در حال فعالیت هسته‌ای است و بنابراین اظهارات آقای آمانو فاقد مستندات لازم هستند.
* فرجام
اظهارات اخیر آقای آمانو، خودبخود انسان را به‌یاد سخنان «کنث والتز»، نظریه‌پرداز مشهوری می‌اندازد که روز سیزدهم ماه جاری میلادی دار فانی را وداع گفت.
والتز بر این باور بود که نهادهای بین‌المللی سرانجام در راستای منافع قدرت‌های بزرگ عمل می‌کنند و یا به عبارت دیگر، بازتاب منافع آنها هستند، نه موجوداتی مستقل که بتوانند حافظ صلح و امنیت بین‌المللی باشند.
آقای آمانو ثابت کرده است که سخنانش بازتاب منافع قدرت‌های غربی است و تنها این منافع را پشت رنگ و لعاب فنی گزارش‌های آژانس پنهان می‌کند.