تهدید زیستی، تهدید امنیت ملی است

سردار دکتر غلامرضا جلالی رئیس سازمان پدافند غیر عامل کشور و فرمانده قرارگا دفاع زیستی در همایش ملی پدافند "پدافند غیر عامل در تهدیدات زیستی" که صبح امروز در پژوهشکده زیستی با بیان اینکه در حملات زیستی با استفاده از مهندسی ژنتیک یک ویروس به یک سلاح تبدیل می‌شود، افزود: این نوع ویروس با مقایسه با ویروس استاکس نت مورد ارزیابی قرار گرفت و ساده نبودن ویروس، رمز شوندگی بالا، چند لایه بودن ویروس، فرمان پذیری از راه دور و دستور خودکشی از جمله ویژگی های ویروس های حملات زیستی به شمار می آید.

وی با تاکید بر اینکه ویروس‌های حملات زیستی می‌توانند محیط خود را شناسایی کنند، یادآور شد: ویروس‌های حملات زیستی به شدت هوشمند هستند و قابلیت تفکیک محیط خود را دارند.

جلالی قدرت اپیدمی بالا، قدرت مدیریت بالا و قدرت پنهان شوندگی بالا را از دیگر ویژگی‌های این نوع ویروس ها ذکر کرد و ادامه داد: این نوع ویروس‌ها تنها در آزمایشگاه‌ها قابل شناسایی هستند.

وی با بیان اینکه در جنگ زیستی ویروس ها متناسیب با اهداف دولت ها و افراد تبدیل به سلاح می شوند، اضافه کرد: این ویروس ها با علائم مشخص تهدیدات خاموش مانند آلوده سازی مواد غذایی و دارویی نیز با اهمیت هستند.

جلالی در این باره خاطر نشان کرد: برخی مرگ هوگوچاوز را تهدید زیستی خاموش می دانند که این امر به لحاظ علمی امکانپذیر است.

رئیس سازمان پدافند غیرعامل ویروس ها، انگل ها، قارچها، سموم گیاهی و حیوانی را از جمله عوامل جنگ زیستی نام برد و افزود: تهدیدات زیستی شامل انسان، دام، طیور، محیط زیست، منابع طبیعی، صنایع غذایی و آب آشامیدنی می شود که در این حوزه ها نیاز به پدافند زیستی هستیم.

جلالی همچنین به سناریوهای محل وقوع تهدیدات زیستی اشاره کرد و ادامه داد: از جمله ویژگی های جنگ زیستی می توان به گمنامی در حمله، امکان تولید ساده سلاح، قابلیت فراگیری در بستر زیستی و قابلیت انتقال سریع را اشاره کرد.

وی با تاکید بر ضرورت شناسایی منشاء تهدیدات خاطرنشان کرد: در این راستا در کشور چرخه ای را برای شناسایی این عوامل در نظر گرفته شده است که شامل شناسایی تهدیدات، هشدار دهی و تصمیم گیری ی اقدام علیه تهدید می شود.

وی رفع آلودگی و مصون سازی جامعه از طریق تولید واکسن را از دیگر اقدامات در حوزه زیستی ذکر کرد و اظهار داشت: تهدید زیستی، تهدید امنیت ملی است و در حال حاضر کشور در این زمینه با مشکلاتی مواجه است.

جلالی نبود ادبیات مشترک میان دستگاه ها در این زمینه را از جمله چالش های پدافند غیر عامل در حوزه زیستی دانست و خاطر نشان کرد: در این حوزه 20 دستگاه مشارکت دارند ولی چشم انداز و برنامه راهبردی در این زمینه وجود ندارد.

وی کمبود نیروی متخصص در این حوزه را از دیگر چالش ها عنوان کرد و گفت: علاوه بر این به یک بانک جامع نقشه های ژنوم و کلکسیون های جامع نیاز داریم تا با ارجاع به آن شناسایی لازم را در صورت نیاز انجام دهیم.

رئیس سازمان پدافند غیر عامل تاکید کرد که این بانک جامع نیز باید به مراکز نظامی متصل باشد.

لزوم تربیت نیروی انسانی

جلالی با انتقاد ار اقدامات وزارت علوم و بهداشت در حوزه پدافند عیر عامل در حوزه زیستی یادآور شد: در این زمینه لازم است تا با ایجاد رشته های مرتبط با دفع زیستی نیروهای متخصص تربیت شود.

وی با بیان اینکه در زمینه تولید واکسن و دارو به خارج وابسته هستیم، تاکید کرد: از سوی وزارت بهداشت اعلام می شود که 97 درصد از داروهای مورد نیاز در کشور تولید می شود ولی زمانی که کشور در تنگنا قرار می گیرد و علت را جویا می شویم اعلام می شود که 90 درصدمواد اولیه داروها از خارج وارد می شود. این استقلال نیست.

رئیس سازمان پدافند غیر عامل با بیان اینکه این سند بر اساس رهنمودها و تاکیدات مقام معظم رهبری و سند چشم انداز تدوین شده است، اضافه کرد: بر اساس سند چشم انداز تا 1404 ایران باید به تراز اول منطقه در حوزه پدافند غیر عامل در حوزه زیستی دست یابد و در حال حاضر در حوزه زیستی به رتبه ممتاز دنیا دست پیدا کردیم.

جلالی ایجاد شبکه پایش و رصد را از تاکیدات این سند دانست و افزود: در حال حاضر آزمایشگاه های متعددی برای شناسایی عوامل بیولوژیکی در کشور وجود دارد که هر کدام از آنها مسیر خود را طی می کند که در این زمینه لازم است با ساماندهی آنها کلیه آزمایشگاه ها و حتی پزشکان به آن متصل باشند تا در صورت شناسایی بیماری جدید آن را اطلاع رسانی کنند.