به گزارش پايداري ملي، اندیشکده سیاست خاور نزدیک واشنگتن، در مقالهای به قلم «چارلز راب»، «دنیس راس» و «مایکل ماکووسکی» در خصوص پیامدهای اقتصادی ایران هستهای مینویسد: پس از مسئله پرتگاه بلند مالی، چالش بزرگ بعدی آمریکا، جلوگیری از دستیابی ایران به قابلیت تولید سلاح هستهای خواهد بود. زندگی با یک ایران هستهای، از نظر راهبردی، غیرقابل توجیه است. این مسئله نیز مانند پرتگاه مالی، به اقتصاد و امنیت ملی مربوط میشود.
* تحریمهای بینالمللی علیه ایران موجب افزایش قیمت نفت شده است
ممانعت ایران از دستیابی به سلاح اتمی، خطرات گوناگونی را به همراه خواهد داشت، اما بیتفاوتی در برابر آن نیز، هزینههای خود را مخصوصا روی قیمت نفت و به نوبه خود، روی اقتصاد آمریکا به دنبال دارد. تحریمهای بین المللی علیه ایران صادرات نفت این کشور را محدود کرده، موجب کاهش عرضه جهانی و فشار رو به بالا بر قیمت نفت شده است.
اما از آنجایی که احتمال میرود ایران با بستن تنگه هرمز، که از طریق آن یک پنجم نفت جهان عبور میکند، با غرب مقابله به مثل کند، حمله نظامی به جمهوری اسلامی، به مختل شدن جریان نفت در منطقه منجر خواهد شد.
* اختلال در جریان نفت در منطقه، پیامدهای اقتصادی قابل توجهی را به دنبال دارد
اختلال در جریان نفت در منطقه، پیامدهای اقتصادی قابل توجهی را به دنبال خواهد داشت. با این حال، عدم موفقیت در متوقف کردن برنامه هستهای ایران نیز عواقب مستقیم و غیرمستقیم بسیار زیادی دارد. ما هدایت یک مرکز سیاسی دوحزبی را بر عهده داریم. این گروه شامل مقامات منتخب سابق، فرماندهان نظامی، دیپلماتها، تحلیلگران انرژی و اقتصاددانان، هزینههای مربوط به عدم واکنش نسبت به برنامه هستهای ایران را مورد بررسی قرار دادهاند.
* ایران هستهای میتواند بدون ایجاد اختلال در جریان نفت، قیمت نفت را بالا ببرد
بازارهای انرژی، هم به اختلالات موجود درعرضه و هم به تغییرات مورد انتظار در عرضه و تقاضا، واکنش نشان میدهند. ایران هستهای، احتمال بیثباتی، گسترش سلاحهای هستهای، تروریسم و جنگ را افزایش میدهد و میتواند بدون ایجاد اختلال در جریان نفت، قیمت نفت را بالا ببرد.
برای تعیین این تاثیر قیمت، ما 5 سناریویی را که با دستیابی ایران به سلاح هستهای، احتمال وقوع آنها زیاد است، مشخص کردیم که عبارتند از: بیثباتی داخلی در عربستان سعودی، تخریب تاسیسات انرژی در عربستان، تبادل هستهای بین ایران و عربستان و ایران و اسرائیل، و بیتاثیر شدن تحریمها علیه ایران.
* احتمال تبادل هستهای ایران و عربستان
در مورد بدترین سناریوی ممکن برای بازار نفت، که همان تبادل هستهای ایران و عربستان خواهد بود، ارزیابیهای ما نشان میدهد که احتمال چنین رویدادی، در حال حاضر که هیچ یک از کشورها سلاح هستهای ندارند، از صفر به 5 درصد در طی یک سال خواهد رسید. این اتفاق میتواند به خاطر توقف صادرات از سوی این دو کشور به مدت یک سال، و توقف مغرضانه از سوی همسایگان آنها، موجب ایجاد اختلال در صادرات 15 میلیون بشکه در روز، یا 13 درصد از عرضه جهانی فعلی، خواهد شد.
* ضررهای اقتصادی قابل توجه آمریکا، در نتیجه هستهای شدن ایران
با توجه به این سناریو و دیگر سناریوها، ما ریسک مضاعفی را که بازار آگاه نفت پس از هستهای شدن ایران متحمل میشود، محاسبه کردیم، که این همان میزان قیمتی است که به علت امکان اختلال در عرضه نفت، به قیمت نفت افزوده میشود. ما به این نتیجه رسیدیم که حتی در صورتی که هیچ یک از سناریوهای گفته شده در عمل اتفاق نیفتند، مجموع ریسکهای محتمل، میتوانند ضررهای اقتصادی قابل توجهی را به همراه داشته باشند:
* افزایش قیمت نفت و گاز، تاثیری منفی و مسلم بر اقتصاد آمریکا میگذارد
قیمت نفت میتواند بین 10 تا 20 درصد (یا 11 دلار تا 27 دلار در هر بشکه) در سال نخست، افزایش یابد. در حالی که بیثباتی و تنش ها همچنان به قوت خود باقی میمانند، قیمتها، حتی بین 30 تا 50 درصد (30 تا 55 دلار در هر بشکه) طی 3 سال، افزایش خواهند یافت. در نتیجه، قیمت بنزین نیز بین 10 تا 20 درصد در سال نخست، افزایش پیدا خواهد کرد. قیمت گاز هم در طول 3 سال، بیش از 30 درصد (یا بیش از 1.40 دلار در هر گالن) افزایش پیدا میکند. ادامه افزایش قیمت، میتواند تاثیری منفی و مسلم بر اقتصاد آمریکا بگذارد.
* احتمال کاهش 2.5 درصدی تولید ناخالص داخلی آمریکا در طول 3 سال
در نتیجه، تولید ناخالص داخلی آمریکا در سال نخست، حدود 0.6 درصد، معادل 90 میلیارد دلار هزینه برای اقتصاد، کاهش پیدا میکند که این کاهش در سومین سال، به 2.5 درصد (یا 360 میلیارد دلار) خواهد رسید.
چنین روندی، با توجه به نرخ رشد اقتصادی موجود، برای ایجاد رکود اقتصادی کافی است. به علاوه، احتمال افزایش 0.3 درصدی نرخ بیکاری در سال نخست و افزایش 1 درصدی در دو سال بعد، وجود دارد که نتیجه آن، بیکاری حدود 1.5 میلیون نفر آمریکایی است.
* تنشهای هستهای موجب اختلال در عرضه نفت خواهد شد
این مشکل اقتصادی، حتی در صورتی که عرضه نفت با مشکل مواجه نشود نیز میتواند به وجود آید. اما اگر یکی از سناریوهای مربوط به ایران و اسرائیل و یا ایران و عربستان و یا سایر تنشها در عمل موجب اختلال در عرضه نفت گردد، پیامدهای اقتصادی حاصل، به مراتب وخیمتر خواهند بود.
این پیامدها میتوانند شامل دوبرابر شدن قیمت نفت، افزایش قیمت بنزین تا 2 دلار و 75 سنت در هر گالن، و کاهش نرخ تولید ناخالص داخلی آمریکا تا 8 درصد در سال نخست، و از بین رفتن 5 میلیون فرصت شغلی برای آمریکاییها، گردد.
* در میان مدت و بلند مدت، هزینههای اقتصادی یک ایران هستهای، واقعیتر و پایدارتر خواهد بود
مطمئنا، مهم نیست که این تحلیل تا چه حد دقیق است. این بررسی، هیچ چیز را پیشبینی نمیکند بلکه، ارزش آن در نشان دادن گستره تاثیراتی است که احتمال وقوع آنها وجود دارد. در حالی که آمریکاییها و سایر سیاستگذاران به دنبال راهی برای مقابله با بلندپروازیهای ایران میگردند، آنها نباید منحصرا روی تاثیرات احتمالی کوتاه مدت فشار اقتصادی و یا اقدام نظامی، تمرکز کنند. بلکه در طول دوره میان مدت و بلند مدت، هزینههای اقتصادی یک ایران هستهای، واقعیتر و پایدارتر خواهد بود.