ایران برای رفع تحریم‎ها، تیم حقوقی خود را تقویت کرده است/ "ممتاز" کاملا حرفه ای و کاربلد است

اندیشکده موسسه واشنگتن طی گزارشی به مذاکرات هفته گذشته هسته‎ای در وین و افزوده شدن یک استاد حقوق که سوابق زیادی در دفاع از پرونده‎های ایران در دعاوی بین‎المللی دارد، پرداخته است.

در این مطلب آمده است: "دکتر جمشید ممتاز رئیس گروه مشورتی حقوقی تیم مذاکره کننده ایران است. وی که در فرانسه تحصیل کرده است، متخصص تحریم‎ها، خلع سلاح و فرآیندهای سازمان ملل است که نماینده ایران در برخی از سطح بالاترین فرآیندهای حقوقی بین‎المللی –از جمله ادعاهای دولت آمریکا در دادگاه لاهه- بوده است. آشنایی ممتاز با سازمان ملل و سوابق عملی زیاد در اروپا، در کنار موفقیت‎های وی در پیش‎برد منافع ایران در صحنه بین‎الملل نشان دهنده این است که ایران در جدیدترین دورهای مذاکرات گروه 5+1 به دنبال راه‎های غیرمتداول برای آنچه در برنامه اقدامه مشترک توافق شده در ژنو در نوامبر گذشته، "پرداختن" و رساندن به "پایان رضایت بخش" قطعنامه‎های شورای امنیت سازمان ملل صورت گیرد."

نویسنده ضمن تاکید بر اینکه ممتاز کاملاً حرفه‎ای است به سوابق پدر و پدربزرگش که پیش از انقلاب اسلامی در وزارت خارجه مشغول به کار بوده‎اند، پرداخته است. ممتاز در سال 2005 به عنوان رئیس "کمیسون قوانین بین‏ الملل سازمان ملل" انتخاب شده بود. وی در حال حاضر استاد دانشگاه تهران است و در 30 سال گذشته به وزارت امور خارجه ایران مشاوره داده است.

از پرونده‎های مهمی که وی مسئولیت آنها را داشته است، می‎توان به جزیره ابوموسی، سرنگونی هواپیمایی ایرباس 655 توسط آمریکا، غرامت بابت جنگ عراق با ایران و حملات آمریکا به سکوهای نفتی ایران در طی آن اشاره کرد.

در این مطلب همچنین اشاره شده است: "احتمالاً از همه جالب تر، نقش ممتاز به عنوان مشاور حقوقی به محمد جواد ظریف در دهه 1990 است که منجر به نوشتن بیانیه شفاهی دولت ایران با عنوان "قانونی بودن تهدید یا استفاده از سلاح هسته‎ای؟" بود که به درخواست مجمع عمومی سازمان ملل، برای IJC (دیوان بین‎المللی عدالت) قرائت شد."

استیون دیتو –کارشناس موسسه واشنگتن- به این بهانه برخی از قسمت‎های سخنرانی فوق را زیر ذره‎بین خود برده است.

قطعنامه‎های شورای امنیت غیرقانونی هستند

در این گزارش، ریشه مذاکرات گروه 5+1 سپتامبر 2005 دانسته شده که هیات مدیره آژانس بین‎‏المللی انرژی اتمی(IAEA)  با 27 رای از 35 کشور، پرونده هسته‎‏ای ایران را با استناد به بند C ماده 12 به شورای امنیت ارجاع داد.

پیش از آن، حسن روحانی –مذاکره کننده ارشد هسته‎ای ایران- هشدار داده بود که چنین اقدامی بر خلاف قوانین بین‎الملل است و آن را "غیرقانونی، عمیقاً سیاسی و غیرمنطقی" دانسته بود.   

کارشناسان حقوقی ایرانی اعتقاد دارند تنها در صورتی که دلایل متقنی برای انحراف هسته‎ای وجود داشته باشد یا آنکه یکی از امضا کنندگان NPT متهم به "اشتباه یا قصور" شده است، IAEA می‎تواند به سازمان ملل ارجاع دهد. علاوه بر این ایران به مسائلی که از سوی آژانس مطرح شده بود، پاسخ داده بود.

 "نوامبر 2013، به دنبال تدوین برنامه اقدام مشترک ظریف صحبت‎هایی کرد که یادآور نظرات قبلی روحانی بود و تحریم‎های شورای امنیت را "غیرقانونی، غیرمنطقی و ظالمانه" دانست... وی همچنین خاطر نشان کرد "ما همواره گفته‎ایم ارجاع پرونده هسته‎ای ایران به شورای امنیت غیر قانونی است." وی با دخالت دادن آمریکا آن را اقدامی سیاسی تحت پوشش اصول حقوق دانست."

در همین راستا، نویسنده مطلب، مسئولیت اصلی ممتاز و تیم جدید حقوق را " پرداختن به قطعنامه‌های شورای امنیت با هدف پایان رضایت بخش بررسی موضوع توسط شورای امنیت سازمان ملل متحد" عنوان می‎کند.

چالش‎های پیش روی تصمیم‎سازان آمریکایی

با توجه به موارد فوق، دیتو اعتقاد دارد گروه 5+1 دو چالش اصلی پیش رو دارد:

1. آیا ایران که به دنبال بازگرداندن پرونده هسته‎ای از شورای امنیت به IAEA است، بر غیرقانونی بودنِ فرآیند و قطعنامه‎ها اصرار خواهد کرد یا نه؟
2. در تحریم‎های شورای امنیت، آمریکا و اتحادیه اروپا به موارد غیرهسته‎ای مناقشه انگیزی از جمله فن‎آوری هسته‎ای و حقوق بشر اشاره شده است. با وجودی که مقامات آمریکایی با جدیت خواستار درج این موارد در فرآیند گروه 5+1 هستند، عباس عراقچی مذاکره کننده هسته‎ای ایران با صراحت اعلام کرده است که دستورکار آنها تنها مساله هسته‎ای است.

در انتهای گزارش موسسه واشنگتن آمده است: "نظر خوش‎بینانه درباره انتصاب ممتاز در تیم مذاکره کننده این است که ایرانیان در حال تقویت تخصص خود برای رسیدن به یک توافق نهایی هسته‎ای هستند. نظر بدبینانه این است که ممکن است به سرسختی خود در زمینه استدلال‎ها قانون‎گرایانه و حقوق بین ‏الملل بیافزایدند. احتمالاً حقیقت جایی میان این دو قرار گرفته است."