تاریخ زندگانی بشر همواره با عنصر جنگ همراه بوده است. این واقعیت به قدری ملموس و تأثیرگذار بوده که به عنوان یک پدیده اجتماعی پذیرفته شده و جامعه شناسان بخشی از تحقیقات خود را پیرامون آن و تأثیرات عمیقی که بر زندگانی انسانها میگذارد؛ اختصاص دادهاند.
بر همین اساس انسانها عامل دفاع را در سطوح مختلف مورد استفاده قرار داده و واژه پدافند (به عنوان یک اصطلاح گویا برای دفاع در ادبیات امروز تعریف شد) و در یک دید کلان به دو بخش پدافند عامل و غیرعامل با توجه به خوی تجاوزگرانه، زیاده طلبانه و سیری ناپذیر استکبار جهانی تبدیل به یک اصل مهم، حیاتی و بسیار تعیینکننده، گردیده است.
امروزه با پیشرفت تکنولوژی و پیچیدگی در نوع تسلیحات بکارگیری شده بر سرعت جنگ و اثرات مخرب و نامطلوب آن به شدت افزوده شده است و چنانچه کشوری نتواند در طرحریزی و اجرای موفق این نوع از پدافند به گونهای که هرگونه تفکر سلطه طلبانه را خنثی نماید، عمل کند، به طور قطع حیات سیاسی، اقتصادی و... خود را به مخاطره انداخته و زمینه اضمحلال خویش را فراهم آورده است.
کشورهایی که طعم تلخ خرابی و خسارت ناشی از جنگ را چشیدهاند جهت حفظ سرمایههای ملی و منافع حیاتی خود توجه ویژهای به «پدافند غیرعامل» نموده و در راهبرد دفاعی خود جایگاه والایی برای آن قایل شدهاند.
تجارب حاصل از هشت سال دفاع مقدس مؤید این امر است که دشمن مهاجم برای درهم شکستن اراده ملت و نابودی توان اقتصادی و زیرساختهای اساسی و از همه مهمتر توان نظامی کشور، عمده توجه خود را صرف شناسایی، بمباران و انهدام مراکز حیاتی و حساس مینماید و «پدافند غیرعامل» یکی از بهترین و مطلوبترین راه کارها برای خنثیسازی این حملات میباشد.
در کشور ما با وجود موقعیت خاص از نظر ژئوپولوتیک، دارا بودن ثروتهای عظیم نفت و گاز، نظام ضد استکبار و ورود به عرصههای فناوری نوین و تهدیدات استکبار جهانی، باید به موضوع پدافند غیرعامل توجه ویژه در همه حوزهها صورت گیرد که در سالهای اخیر این امر در دستور کار قرار گرفته و اقدامات بسیار خوبی صورت گرفته است تا در ایجاد هوشیاری لازم برای کاهش آسیبپذیریها و توجه به محورهای پایداری توسعه از نظر امنیت و دفاع، نقش قابل قبولی ایفا کند.