وی ادامه داد: کسانی که امروز در رأس وزارت امور خارجه قرار دارند جزو برترین دیپلمات‌های جهانی هستند نه فقط در سطح منطقه. بروید صورت مذاکرات سالیان گذشته را بخوانید. از بس دیدم برخی هراسان زندگی می‌کنند و دیگران را نیز چنین می‌بینند؛ همچنان که گفته‌اند کافر همه را به کیش خود پندارد، ناچار شدم بخش‌هایی از صورت مذاکرات خود با مقامات خارجی را در کتابی چاپ کنم تا آن را ببینند.
رئیس‌جمهور با انتقاد شدید از کسانی که به گفته وی «مذاکره‌هراسی» را رواج می‌دهند، اظهار کرد: یک عده به ظاهر شعار می‌دهند ولی بزدل سیاسی هستند و تا حرف مذاکره پیش می‌آید می‌گویند ما می‌لرزیم. به جهنم؛ بروید یک جای گرم برای خود پیدا کنید. خداوند شما را ترسو و لرزان آفریده است.
وی در همین راستا تأکید کرد: «تعامل‌هراسی»، «مذاکره‌هراسی» و «مفاهمه‌هراسی» غلط است. مقام معظم رهبری از تعبیر نرمش قهرمانانه استفاده کرده‌اند. «نرمش قهرمانانه هراسی» هم غلط است.
روحانی با بیان اینکه "پایه و اساس تصمیم‌گیری‌های جمهوری اسلامی ایران منطبق بر نظر و آراء مردم است"، گفت: مردم صاحبان کشور هستند و ما به عنوان وزیر، سفیر و رئیس‌جمهور این عناوین را از مردم به امانت گرفته‌ایم و جز امانت‌دار مردم نیستیم. جمهوری اسلامی ایران مشروعیت خود را از مردم می‌گیرد. خواست و مطالبه مردم، اساس مسیر و حرکت ما را در سیاست خارجی به عنوان بخشی از سیاست ملی کشور تعیین می‌کند که ترکیبی از سیاست داخلی، سیاست خارجی، اقتصاد، سیاست‌های اجتماعی، فرهنگی و امنیتی است.
رئیس‌جمهور با بیان اینکه "سیاست خارجی دکترین مستقلی ندارد و به عنوان جزئی از مجموعه‌ای است که آن را سیاست ملی و استراتژی ملی لقب می‌دهیم"، تصریح کرد: سیاست خارجی باید خود را در کنار سیاست داخلی و فرهنگی، اقتصادی و امنیتی ببیند.
وی با اشاره به اینکه "مردم در انتخابات 24 خرداد 92 زیرکانه و آگاهانه و با در نظر گرفتن شرایط داخلی و جهانی دولتی را انتخاب کردند و راهی را پیش پای مسئولان گذاشتند"، افزود: مردم به ما گفتند از افراط گریزانیم و به اعتدال پناه می‌آوریم، تقابل را نمی‌پذیریم و در پی تعامل سازنده با جهان هستیم، اختلافات بی‌جهت و واهی داخلی را نمی‌پذیریم و در پی آشتی ملی و انسجام ملی هستیم. مردم به ما گفتند در برخورد با بیگانگان راه منطق و استدلال و مواضع شجاعانه و مدبرانه را در نظر گرفتن منافع ملی می‌خواهیم.
روحانی با تاکید بر اینکه "قانون اساسی، قوانین موضوعه و رهنمودهای مقام معظم رهبری پیش روی ماست"، خاطرنشان کرد: باید بدانیم قدرت همه ما از مردم است چون اگر قدرت انسجام داخلی نباشد هیچ دولتی قادر نیست در سیاست خارجی و در برابر بیگانگان از موضع قدرت سخن بگوید.
وی خاطرنشان کرد: امروز در جمهوری اسلامی ایران، دولت تدبیر و امید در طول نزدیک به 12 ماه گذشته، نشان داده است که گرچه مشکلات کشور زیاد و برخی از آنها عمیق و ساختاری بوده است اما این مشکلات با تدبیر و محاسبه دقیق قابل حل و فصل است.
رئیس‌جمهور با اشاره به اینکه "ارائه آمار و ارقام در سیاست خارجی و حوزه اجتماع و فرهنگ مشکل‌تر از حوزه اقتصادی است"، ادامه داد: در زمینه رشد، توانستیم از رشد منفی 6.8 درصد در پایان سال 92 به رشد منفی 1.1 درصد برسیم و در سال 93 نیز مبنای ما در گام اول خروج از رکود است که این کار در حال انجام است. پس از آن رونق اقتصادی پیگیری خواهد شد و بدین ترتیب در سال جدید با رشد مثبت مواجه خواهیم بود.
وی همچنین از ارائه بسته خروج از رکود به عنوان لایحه‌ای به مجلس و بررسی یک فوریت آن در جلسه علنی فردا (سه‌شنبه) نمایندگان خبر داد و با اشاره به عزم دولت برای خارج کردن کشور از وضعیت رکود، گفت: بسته مصوبات دولت در این زمینه آماده شده است و فردا به طور کامل برای صاحب‌نظران، کارشناسان و کارآفرینان رونمایی خواهد شد.
روحانی با اشاره به عملکرد دولت یازدهم در زمینه مهار تورم اظهار کرد: کار دولت در این زمینه در تاریخ کشور بی‌سابقه بوده است؛ چراکه تورم را 31 واحد درصد کاهش دادیم، بطوریکه تورم از 45 درصد به 14 درصد به صورت نقطه به نقطه رسید و در تورم 12 ماهه نیز به مردم قول دادیم که آن را به 35 درصد برسانیم که توانستیم به 34 درصد برسانیم. قول داده‌ایم که در پایان امسال نرخ تورم را به 25 درصد برسد که ان‌شاءالله بتوانیم آن را به زیر 20 درصد برسانیم.
رئیس‌جمهور تاکید کرد: برنامه اقتصادی دولت برای خروج از رکود، ایجاد رونق و مهار تورم، بدون در نظر گرفتن موفقیت یا عدم موفقیت در مذاکرات هسته‌ای است و برنامه خود را بر مبنای این که در مذاکرات پیشرفتی نداشته باشیم تنظیم کرده‌ایم و در این شرایط سخت نیز از معضلات، البته با آهنگی کندتر به حول و قوه الهی گذر خواهیم کرد.
وی با بیان اینکه "در سیاست داخلی هم مانند اقتصاد از قهر و جدایی و فاصله‌ها کاسته‌ایم"، خاطرنشان کرد: جامعه را به سمت رونق آشتی سوق داده‌ایم و در سیاست خارجی هم چهره جدیدی را برای دنیا ترسیم کرده‌ایم.
روحانی با تاکید بر اینکه "در دولت، اولین اصل ما نگاه به خواست و مطالبه مردم است"، تصریح کرد: آرای ملت به عنوان پایه و اساس مشروعیت سیاسی جامعه ماست و مردم از ما خواسته‌اند در راه سیاست خارجی تعامل سازنده، مسامحه با جهان و روابطی که منافع ملی ما را کم‌هزینه‌تر تضمین کند، انتخاب کنیم.
وی یادآور شد: ما نظامی هستیم که امام (ره) نوع نظام را به آرا مردم گذاشت. 47 روز پس از پیروزی انقلاب، امام(ره) مردم را به پای صندوق‌های رای دعوت کردند که این کار در تاریخ انقلاب‌های منطقه و جهان بی‌سابقه است. همچنین قانون اساسی که مبنای کار ماست، دو بار به آرای مردم گذاشته شد و امام به ما یاد داد که میزان رای ملت است.
رئیس‌جمهور خاطرنشان کرد: اگر در تمام حرکت‌ها خودمان را به عنوان خادم مردم باور نداشته باشیم نمی‌توانیم بر مبنای مشروعیت سیاسی حرکت خود را ادامه دهیم، پس هرکس در هر مقام باید خود را نوکر ملت بداند. قرآن هم با آن همه عظمت افتخارش این است که راهنمای مردم است.
روحانی با اشاره به اینکه "در سیاست خارجی و مذاکرات هسته‌ای و تعامل با جهان، مبنای حرکتمان خواست ملت است"، اظهار کرد: آنچه مردم از ما خواسته‌اند یا خواهند خواست، با کمال شهامت و بدون دغدغه دنبال می‌کنیم و به حول و قوه الهی و کمک پروردگار این مسیر را به خوبی به انتها خواهیم رساند.
وی در ادامه گفت: اگر دچار محاسبه غلط شویم به پیروزی نمی‌رسیم یا با هزینه گزاف به پیروزی می‌رسیم. همانطور که ما در هشت سال دفاع مقدس هر جا محاسبه کردیم با هزینه کم پیروز شدیم و هر جا محاسبه کردیم به فتح نرسیدیم. در دفاع مقدس و در عملیات والفجر 8 در سال 64 با انجام محاسبات لازم به پیروزی رسیدیم و کمتر از یک سال بعد در کربلای 4 پیروزی را به دست نیاوردیم که ناشی از نداشتن محاسبات لازم بود. سنت خدا تغییر نمی‌کند و ثابت است پس آنجا که عقل محاسبه و تدبیر و آینده‌نگری داشته باشیم خدا هم به ما کمک خواهد کرد.
رئیس‌جمهور به موضوع اسلام‌هراسی و ایران‌هراسی اشاره کرد و گفت: امروز با مشکل ایران‌هراسی و اسلام‌هراسی و شیعه‌هراسی از یک طرف و تعامل‌هراسی از طرف دیگر روبرو هستیم. از یک طرف به ناروا ایران‌هراسی و اسلام‌هراسی را مطرح می‌کنند و از طرف دیگر عده‌ای در داخل کشور نیز تعامل‌هراسی را مطرح می‌سازند.
روحانی ادامه داد: یک عده در دنیا به ناروا منطقه و جهان را از ایران می‌ترسانند در حالی که ایران سرزمین صلح و عدالت و همزیستی مسالمت‌آمیز و پرهیز از سلاح کشتار جمعی و هرگونه مداخله در امور دیگران است و اسلام سراسرش رحمت و هدایت و اخلاق و کرامت انسانی است. ایران همان کشوری است که همیشه مدافع مظلوم و در برابر ظالم بوده است و بعد از یکسال و چند ماه از تجاوز بعثی‌ها به کشورمان مرزهای ما را به روی میلیون‌ها عراقی آواره باز کردیم و به کمک آنها شتافتیم.
رئیس‌جمهور با اشاره به اینکه "همواره در ایران از اول پیروزی انقلاب تاکنون دموکراسی حاکم بوده است و تقریباً همه ساله مردم به پای صندوق‌های رأی آمدند"، افزود: آیا ایران علیه کشوری سلاح ممنوعه به کار برده است؟ آیا تاکنون ایران در پی ساخت ایجاد سلاح جمعی بوده است؟ در حالی که ما در بدترین شرایطی که در شمال کشورمان پیش آمد در مرز ایران به برادران مسلمانمان قرآن را نشان دادیم.
وی با بیان اینکه "امروز ایران در برابر اتفاقات کشورهای عراق، سوریه، لبنان و فلسطین بیشتر از دیگر کشورهای منطقه به دنبال کمک به برادران مسلمان خود است"، خاطرنشان کرد: عده‌ای اسلام‌هراسی را مطرح می‌کنند در حالی که هرچه از علم، دانش، فیزیک، شیمی و منطق دارند مدیون اسلام هستند و شیعه‌هراسی در حالی مطرح می‌شود که بشر می‌تواند به ویژگی‌های اخلاقی امیرالمومنین(ع) افتخار کند.
رئیس‌جمهور با بیان اینکه "طرح تعامل‌هراسی در داخل هم موضوعی حیرت‌انگیز است"، گفت: عده‌ای می‌گویند چرا به یک خارجی نزدیک می‌شوید و آقایی به من گفت هر وقت با خارجی‌ها مذاکره می‌کنیم، به نتیجه نمی‌رسیم در حالی که امام و رهبری همیشه به خود باوری و اعتماد به نفس تاکید داشته‌اند؛ پس خطاب به این افراد می‌گویم که ما از چه کسی می‌ترسیم؟ ما در منطق کم نمی‌آوریم و دیپلمات‌های مجربی داریم. امروز در رأس وزارت خارجه افرادی هستند که جزو برترین دیپلمات‌های جهان به حساب می‌آیند، نه فقط در منطقه.
روحانی اضافه کرد: به عنوان سند این حرف، می‌گویم که به صورت مذاکرات سالیان دراز گذشته مراجعه کنید و به عنوان نمونه چند مورد از مذاکرات خود با مقامات کشورهای دیگر را در کتاب هسته‌ای‌ام آورده‌ام تا ترسوها آن را ببینند؛ چراکه یک عده به ظاهر شعار می‌دهند اما بزدل سیاسی هستند و هر وقت صحبت از مذاکره به میان می‌آید، می‌گویند ما می‌لرزیم. به جهنم؛ بروید یک جای گرم برای خود پیدا کنید. خداوند شما را ترسو و لرزان آفریده است.
رئیس‌جمهور در همین راستا تأکید کرد: «تعامل‌هراسی»، «مذاکره‌هراسی» و «مفاهمه‌هراسی» غلط است. مقام معظم رهبری از تعبیر نرمش قهرمانانه استفاده کرده‌اند. «نرمش قهرمانانه هراسی» هم غلط است.
وی با اشاره به اینکه "دنیای امروز پیچیده است و ما از نظام دو قطبی عبور کرده‌ایم"، خاطرنشان کرد: چالش‌های جدیدی در پیش روست اما ایران مقتدر است و در سایه استقلال و خودباوری در برابر دیگران می‌ایستد و از منافع خود دفاع می‌کند.
روحانی تاکید کرد: امروز دولت اهل شعار نیست بلکه دولت اهل عمل است چون ما به جای شعار، شعور می‌خواهیم و به جای تصمیمات یک‌شبه، تدبیر می‌خواهیم.
رئیس‌جمهور با بیان اینکه "ما قادریم مشکلات را حل کنیم"، یکی از مصادیق این امر را توافقنامه ژنو دانست و گفت: گرچه توافقنامه ژنو، موقتی بود اما قدم بسیار مهمی به حساب می‌آمد و دولت وزارت خارجه کار بزرگی کرده است؛ پس اگر عده‌ای ممنون این زحمتشان نیستند، دیر یا زود ممنون می‌شوند و تاریخ قضاوت خواهد کرد.
وی در ادامه خطاب به سفرا و نمایندگان جمهوری اسلامی ایران در خارج از کشور، گفت: باید محکم برای حل و فصل نهایی موضوعات مطرح به میدان بیایید. تصمیم دولت تعامل سازنده با دنیاست و شما باید اراده ملت ایران را برای سیاسیون جهان و افکار عمومی جهان ترسیم کنید. ما در پی روابط نزدیک‌تر با دنیا هستیم و وظیفه داریم از حقوق خود و منافع ملی و امنیت ملی دفاع کنیم و شما مردان این صحنه هستید تا به دنیا بگویید ما بدون شعار و تعارف می‌خواهیم روابط صمیمانه و برد - برد با دنیا داشته باشیم و بازی برد - برد را در تمام روابط‌مان پیگیری می‌کنیم، نه تنها در موضوعات هسته‌ای.
رئیس‌جمهور با تاکید بر اینکه "دیپلماسی ما باید چهره جمهوری اسلامی ایران را که سالیان گذشته به غلط مشوش شده بود، برگرداند"، تصریح کرد: دلمان می‌خواهد با همه کشورهای جهان که بخواهند با ما رفتاری خوب داشته باشند و مخاصمه نکنند، ارتباط داشته باشیم و مسائلمان را با آنها حل کنیم؛ حتی آنهایی که سالیان دراز با آنها تنش داشته‌ایم.
روحانی در همین راستا تاکید کرد: اگر بدانیم حقوق ملت ما در نظر گرفته می‌شود، تنش را کاهش می‌دهیم و حتی جلوتر رفته و به روابط عادی در آینده می‌رسیم. البته اگر اطمینان یابیم منافع ملی‌مان تضمین می‌شود. خط قرمز ما چیزی جز منافع ملی ما نیست و آنجا که منافع ملی‌مان تضمین شود، چراغ سبز ماست.
وی خطاب به سفرا و نمایندگان جمهوری اسلامی ایران در خارج از کشور گفت: شما دیده‌بان خط مقدم ما هستید. نباید دیپلمات‌های ما در دنیا غافلگیر شوند بلکه باید قبل از حادثه بتوانند آن را پیش‌بینی کنند و به مرکز منتقل کنند. در همین راستا یادم نمی‌رود که قبل از فروپاشی شوروی سابق یک دستگاه پیش‌بینی این موضوع را کرده بود و به ما خبر داده بود و شش ماه قبل از فروپاشی شوروی ما با بررسی‌های لازم به تصمیم نهایی رسیده بودیم و فردای هر روزی که یکی از کشورها از شوروی جدا می‌شد، استقلال آن را به رسمیت می‌شناختیم.
رئیس‌جمهور با تاکید بر اینکه "دیده‌بانان ما باید چشمی بصیر، دقیق و بینا داشته باشند"، افزود: سفرای ما باید مسائل را از زاویای مختلف ببینند، تحلیل کنند و به ما گزارش دهند و به دنیا برسانند که اراده ملت ایران اعتدال و تعامل با جهان است و با زبان دیپلماتیک به دنیا بگویند فرصت نامحدود است و همه باید از فرصت پیش‌آمده اراده بزرگ ملت بزرگ ایران بهره بگیرند چون ما دنبال برد - باخت نیستیم.
روحانی اضافه کرد: به خاطر دارم یک نفر به من گفت در رابطه با طرف مقابل تلاش کنید سر آنها را کلاه بگذارید اما من به او گفتم که این حرف‌های شما مال نیم قرن پیش است چون امروز دنیا عوض شده است و ما به دنبال بازی برد - باخت نیستیم چون نتیجه آن باقی نمی‌ماند بلکه آنچه نتیجه‌اش ثابت خواهد ماند، برد - برد است.
وی با بیان اینکه "در موضوع هسته‌ای برای ما برد - برد مطرح است"، تصریح کرد: ما هیچ عجله‌ای نداریم اما در عین حال یادآوری می‌کنیم که تأخیر را به نفع کسی نمی‌بینیم. دنیا بداند که ما تحریم‌ها را ظالمانه می‌دانیم و مطمئنیم که پایه‌های تحریم شکسته شده است. تحریم به شرایط گذشته باز نخواهد گشت و به صراحت می‌گویم که با تحریم مقابله کرده‌ایم و خواهیم کرد و امروز هم در مذاکره با 1+5 تحریم را می‌شکنیم چون تحریم‌ها را غلط، ظالمانه و ضد بشری می‌دانیم؛ چراکه حتی داروهای بیماران ما را نیز قطع کرده‌اند.
روحانی ادامه داد: ما برنامه اقتصادی‌مان را به گونه‌ای تنظیم کرده‌ایم که از مشکلات عبور کنیم. مسأله هسته‌ای بحرانی تصنعی است چون ما مشکلی در موضوع هسته‌ای نداریم؛ البته طبیعی است که آنها بگویند موفق شدیم جلوی ایران را از ساختن بمب هسته‌ای بگیریم اما آنها هم بندگان خدا در 50 سال پیش هستند در حالیکه امروز شبکه‌های اجتماعی و ارتباطات عمومی بسیار گسترده شده است.
رئیس‌جمهور با طرح این پرسش که "چرا امروز اسرائیل بیش از همیشه رسوا شده است؟" گفت: در شبکه‌های اجتماعی و در بین افکار عمومی اسرائیل منکوب شده است چون امروز با دنیای شبکه‌های اجتماعی و افکار عمومی روبرو هستیم پس شاهدیم هیچ زمان مثل جنگ اخیر غزه اسرائیل شکست نخورد، چراکه در افکار عمومی امروز اسرائیل کودک‌کش، پیرمردکش، زن و بچه کش و منهدم‌کننده بیمارستان و مدارس و خانه مردم است و حتی بزرگ‌ترین مدافعان اسرائیل امروز دیگر نمی‌توانند از آن دفاع کنند.
وی با بیان اینکه "امروز روشن است که چه کشورهایی به دنبال سلاح کشتار جمعی هستند"، اظهار کرد: جمهوری اسلامی ایران هیچگاه دنبال سلاح کشتار جمعی نبوده و نخواهد بود. چه آژانس، 1+5 یا ان.پی.تی باشد یا نباشد، بر مبنای شرع و فتوای رهبرمان، ما نباید به دنبال سلاح کشتار جمعی برویم.
روحانی با بیان اینکه "ما به طور جدی به دنبال مذاکره برای حل مسائل هستیم"، افزود: ما معتقدیم باید در زمانی معقول به راه‌حل درست برسیم و با روی گشاده، منطق و استدلال حرف می‌زنیم و از اینکه مسائل هسته‌ای‌مان شفاف‌تر شود، هراسی نداریم و حتی خودمان داوطلب بوده و مأموران آژانس را دعوت می‌کنیم؛ پس دنیا بداند ما اراده جدی برای حل مسائل داریم. البته از حقوق مسلم خود عقب‌نشینی نمی‌کنیم چون این دولت دولتی نیست که بخواهد از حقوق ملت عقب بنشیند.
رئیس‌جمهور با اشاره به اینکه "امروز بهتر از همیشه در شرایط اتحاد به سایر قوا هستیم"، تصریح کرد: امروز بیشتر از همیشه سه قوه در کنار یکدیگر هستند و همه‌مان زیر چتر هدایت‌های رهبری هستیم و امروز یَد واحدی در کشور شکل گرفته است؛ پس به کسی اجازه نمی‌دهیم که بین قوا اختلاف بیندازد یا به رهبری توهین کند.
وی با تاکید بر اینکه "در مذاکرات، با منطق و استدلال و البته با لبخند سخن خواهیم گفت"، خاطرنشان کرد: آنها از لبخند بدشان می‌آید و روی خود را برگردانند.
روحانی همچنین به نمایندگی از مردم، از هوشیاری و تدبیر وزارت امور خارجه در مذاکرات هسته‌ای تشکر کرد و خطاب به آنها گفت: بدانید همیشه حداقل 90 درصد مردم پشتیبان شما بوده‌اند و دعای خیر رهبری بدرقه راهتان بوده است. باید بگویم اواخر ماه رمضان آقا فرمودند "من مرتب برایشان دعا می‌کنم چون احساس می‌کنم در کارزار سختی حضور دارند". وقتی ملت و رهبری اینچنین از تیم ما حمایت می‌کنند و تیم ما قوی است و اعتماد به نفس دارد و مسلط به قواعد و مقررات بین‌المللی است، نباید بگوییم که ما یک کشور هستیم و آنها شش کشورند.
روحانی در ادامه با اشاره به مسائل اقتصادی و فناوری و لزوم توجه به هر دوی این موارد، اظهار کرد: همه سفرای ما بدانند تلاش آنها در کنار سایر وظایفشان باید روان‌سازی روابط اقتصادی ما با جهان باشد چون ما معتقدیم در چارچوب اقتصاد مقاومتی می‌توانیم از مشکلات اقتصادی عبور کنیم اما هیچ‌کس در دنیا نمی‌تواند بدون رابطه با جهان به اهداف اقتصادی‌اش دست یابد که در همین راستا همسایگان‌مان برای ما در اولویت هستند.
رئیس‌جمهور با بیان اینکه "در یازده ماه آغاز به کار دولت، روابط‌مان با بسیاری از همسایگان‌مان نزدیک‌تر شده است و با برخی نیز روابط صمیمی داریم"، گفت: امیدواریم یک یا دو کشوری که در اقلیت هستند نیز به جرگه اکثریت بپیوندند.
وی همچنین با اشاره به اینکه "امروز چهره ایران در دنیا و برای کشورهای منطقه روشن‌تر شده است"، گفت: دیدیم اسرائیلی‌ها که بعد از ما به نیویورک رفتند، خواستند آنچه را که ما بافته بودیم پنبه کنند اما در نهایت آنچه خودشان بافته بودند، پنبه شد.
روحانی در پایان سخنان خود نیز تاکید کرد: موضوع اقتصاد و فناوری از مسائل مهمی است که باید در کنار هم مورد توجه قرار گیرند تا با سرعت بیشتری به پیشرفت بیشتر دست پیدا کنیم.