شماره شانزدهم خبرنامه دیده‌بان
۲۸ آبان ۱۴۰۳ - ۱۳:۳۹
قائدامینی به یکی از آلودگی‌های مهم در دنیا که مورد غفلت قرار گرفته است و
به "مرگ خاموش طبعیت" تعبیر می شود، اشاره کرد و گفت: هر کدام از
آلودگی‌های محیط زیست که شامل آلودگی هوا، آب، خاک و آلودگی صوتی هستند،
معلول عواملی است که در نهایت به سودجویی‌ها و استفاده بی رویه بشر از
طبیعت بر می‌گردد.
این دکترای بهداشت و درمان افزود: طی ایام اخیر که شاهد طوفان شهر تهران بودیم. این طوفان با وزش باد شروع شد و تبدیل به یک بحران تمام عیار شد که توانست به سادگی زیرساخت‌های شهری این کلانشهر را با آسیب روبه رو سازد.
وی گفت: بنابراین همیشه بحران‌هایی که گاه مانند طوفان تهران، مشهود هستند
و گاه خاموش و بی صدا، نقشی مهلکی در از بین بردن زندگی و محیط زیست ما
ایفا می‌کنند. آلودگی هوا و آلودگی آب از دیگر بحران‌ها هستند اما آلودگی
خاک که بر روی آن زیست می کنیم، همیشه غافل مانده است.
خاک، پایه اساسی زیستی بشر است که خطر آلودگی آن کمتر از خطر آلودگی هوا نیست
قائدامینی گفت: این سرمایه طبیعی با خطرات گوناگونی دست و پنجه نرم می‌کند که شایع ترین آن فرسایش خاک است، همان فرسایشی که همه به عنوان عامل پدیدآورنده سیلاب می شناسند. اما یک خطر فاحش نادیده دیگری نیز هست که خاک را به عنوان پایه اساسی زیستی بشر تهدید می‌کند و آن آلودگی خاک است. خطر آلودگی خاک کمتر از خطر آلودگی هوا نیست اما از آنجایی که این آلودگی ملموس نیست کمتر به آن توجه می‌شود.
اعمال "قانون خاک" موجب جلوگیری از افزایش آلودگی‌های خاک می شود
معاون امداد و درمان سازمان عنوان کرد: آلودگی خاک اما تنها پایتخت را تهدید نمی‌کند بلکه بسیاری از شهرهای ما اینک در معرض این خطر قرار دارند. هر گونه تغییر در ویژگی اجزای تشکیل دهنده خاک به‌طوری که استفاده از خاک ناممکن شود، آلودگی خاک نامیده می‌شود. آلودگی خاک باعث از بین رفتن پوشش گیاهی و کاهش رشد و نمو گیاهان و در نهایت منجربه فرسایش خاک و بیابان‌زایی می‌شود.
وی گفت: در حال حاضر در کشورهای اروپایی برای جلوگیری از آلودگی خاک عامل بازدارنده‌ای با عنوان «قانون خاک» وجود دارد که موجب شده تا حد زیادی از افزایش آلودگی‌های خاک جلوگیری شود.
قائدامینی ادامه داد: این قانون اخیراً در کشور ما مطرح شده و در انتظار اجرای صحیح آن هستیم. قانونی که با توجه به تعزیراتش نتواسته است جوابگوی حفظ آن باشد. به عنوان مثال: اگر واحدی منجر به آلودگی خاک مناطق اطراف خود شود در مرحله اول به 6 ماه تا 2 سال حبس و در مراحل بعدی به پرداخت جرایم نقدی محکوم می‌شود، البته سعی شده تا از جرایم نقدی کمتر استفاده شود، زیرا تعیین میزان جریمه نقدی با توجه به وسعت آلودگی کار دشواری است و معمولاً نمی‌توان وسعت آلودگی را به‌طور دقیق مشخص کرد.
این دکترای بهداشت و درمان افزود: آلاینده موظف است برای رفع آلودگی ایجاد شده مشاور و پیمانکار استخدام کند تا زمانی که خاک به حد استاندارد می‌رسد و خطری منطقه را تهدید نمی‌کند کار خود را ادامه دهد.
هزینه‌های پاکسازی محیط‌‌‌زیست
وی گفت: تا سال 2000 در ایالات متحده حدوداً 2 درصد از درآمد ناخالص ملی صرف پاکسازی محیط زیست و کنترل آلودگی شده است. این میزان 50 درصد مبلغی است که ما برای پوشاک خود می‌پردازیم و 33 درصد مبلغی است که به نیروهای نظامی پرداخت می‌شود. پس از سال 2000 این مبلغ به بیش از 8،2 درصد از تولید ناخالص ملی افزایش یافته است. به استثنای هلند، هیچ کشور دیگری به این میزان روی مشکلات زیست محیطی سرمایه‌گذاری نمی‌کند.
آلودگی خاک و آبهای زیرزمینی در ایران
قائدامینی گفت: براساس آمار، درصد کمی از فاضلاب‌های صنعتی و خانگی در کشور تصفیه شده و بخش عمده فاضلاب‌های خانگی و صنعتی کشور بدون تصفیه و به صورت خام وارد محیط‌‌‌زیست می‌شود که این روند، آلودگی خاک و آبهای زیرزمینی را در پی دارد که نمونه بارز آن افزایش میزان نیترات در آب چاه‌هاست. یکی از موارد آلودگی خاک که خوشبختانه در کشور ما کمتر دیده می‌شود، باران‌های اسیدی است.
معاون امداد و درمان سازمان افزود: یکی از اقدامات سازمان محیط‌‌‌زیست برای جلوگیری از بارش باران اسیدی مخالفت شدید با تاسیس کارخانه کک‌سازی در منطقه سوادکوه است. اطلس آلودگی خاک‌های ایران در حال تهیه است که به‌زودی آمار دقیقی از میزان آلودگی خاک در کشور به دست می‌آید. تا به امروز مناطق زیر در شمار آلوده‌ترین مناطق ایران گزارش شده‌اند: استان اصفهان؛ جنوب تهران؛ عسلویه بوشهر؛ زمین‌های اطراف مس سرچشمه؛ استان سیستان و بلوچستان؛ بخش عمده‌ای از خوزستان.
آلودگی خاک در تهران
وی در پایان خاطرنشان کرد: آلودگی‌های ناشی از نشت نفت لوله‌های انتقال نفت در جنوب تهران یکی از آلاینده‌های خاک در تهران گزارش شده است. استفاده از سموم کشاورزی در سطح استان تهران از دیگر آلاینده‌های خاک ذکر می‌شود. بارش باران‌های اسیدی به‌علت وجود آلودگی زیاد در هوای تهران نیز از دیگر موارد آلوده‌کننده خاک در این شهر به شمار می‌آید.
