کارشکنی غرب در مسیر دستیابی جمهوری‌اسلامی ایران به حقوق هسته‌ای محور گفت‌وگوی ویژه خبری چهارشنبه شب 24 اردیبهشت 93 به دکتر هانس بلیکس مدیرکل پیشین آژانس بین‌المللی انرژی اتمی بود.
حسن عابدینی مجری این برنامه با اشاره به اینکه فعالیت هسته‌ای در ایران قدمتی 58 ساله دارد، گفت: نخستین گام فعالیت ایران در حوزه انرژی هسته‌ای در سال 1335 برداشته شد، زمانی‌که موافقت‌نامه بین ایران و آمریکا امضا شد؛ پس از اون فرانسوی‌ها، انگلیسی‌ها وآلمان‌ها دست دوستی در حوزه هسته‌ای به سمت محمدرضا شاه مخلوع دراز کردند.
وی ادامه داد: همه این کشورها بعد از پیروزی انقلاب اسلامی به قرارهای خود پشت‌پا زدند و دلارهای دریافتی از جیب ملت ایران رو پس ندادند و رفتند؛ تمامی این کشورها از 11 سال پیش با طراحی سناریویی رو که بازیگر اولیه اون گروهک تروریستی منافقین بود بر ضد ایران جنجال برپا کرد و از آنجا موضوع هسته‌ای ایران از مسیر حقوقی و قانونی به پرونده‌ای سیاسی و رسانه‌ای تبدیل شد.
عابدینی در ادامه کارشناس برنام را اینگونه معرفی کرد: مهمان امشب گفت‌وگو ویژه خبری هانس بلیکس از نامدارترین متخصصان حوزه حقوق بین‌الملل است، دکتر بلیکس از سال 1360 به مدت 16 سال مدیرکلی آژانس بین‌المللی انرژی اتمی را بر عهده داشت؛ بلیکس 85 ساله، فردی است که پیش از تهاجم نظامی آمریکا به عراق، به صراحت گفت بازرسی‌ها نشان می‌دهد که بغداد هیچ‌گونه صلاح کشتارجمعی ندارد اما کلامش نتوانست مانع از جنگ‌طلبی جرج‌بوش و تونی‌بلر بشه ، گرچه امروزه مشخص شده دولت‌مردان غربی به رهبری آمریکا و انگلیس در ادعاهای خود دروغ‌پردازی کردند.
وی درباره موضوع برنامه امشب اظهار داشت: کارشکنی غرب در مسیر دستیابی جمهوری‌اسلامی ایران به حقوق هسته‌ای محور گفتگوی ویژه خبری امشب به جناب دکتر هانس بلیکس مدیرکل پیشین آژانس بین‌المللی انرژی اتمی است.
بر اساس این گزارش؛ دکتر بلیکس در پاسخ به مجری برنامه مبنی بر وظیفه آژانس انرژی اتمی در قبال کشورها و صلاحیت این نهاد در منع دستیابی قانونی برخی کشورها به دانش‌هسته‌ای گفت: آژانس هم‌چین صلاحیتی ندارد و عملکرد آن برعکس است و درواقع توسعه فعالیت‌ها و استفاده از انرژی اتمی را حمایت کرده و در زمینه‌های مختلف کمک می‌کند، چون از این انرژی برای پزشکی و طب‌هسته‌ای، اندازه‌گیری و سنج‌ها، کشاورزی و در خیلی دیگر از حوزه‌ها و زمینه‌های دیگر استفاده می‌شود.
وی ادامه داد: در کل انرژی هسته‌ای برای ایجاد الکتریسیته و تسهیل کشورهای عضو برای استفاده از آن است و آژانس این فعالیت‌های صلح‌آمیز را تایید می‌کند و سبب می‌شود تا فعالیت این کشورها به راه کج نرود لذا عملکرد آژانس انرژی اتمی این است که از استفاده صلح‌آمیز و مسالمت‌آمیز اطمینان حاصل کند و مطمئن شود که از اتم‌ها برای مصارف ارتش استفاده نشود.
مدیرکل اسبق سازمان انرژی اتمی خاطرنشان کرد: در کشورهای مختلف از انرژی هسته‌ای استفاده می‌شود که جای نگرانی نیست اما اگر بخواهد منحرف شود، نگرانی ایجاد می‌کند.
* آژانس انرژی هسته‌ای کنترلی بر فعالیت‌های هسته‌ای اسرائیل ندارد
در ادامه این متخصص حوزه حقوق بین‌الملل در پاسخ به سوال مجری مبنی بر مسئولیت آژانس در قبال برخی کشورهای دارای ضرابخانه که خلاف قانون منع سلاح هسته‌ای در NPT سلاحهای خود را در اختیار رژیم‌صهیونیستی رار می‌دهند، گفت: 5 کشور اتمی از جمله هندوستان، پاکستان، کره‌شمالی و غیره و همچنین اسرائیل عضو NPT نیستند لذا آژانس کنترلی بر فعالیت آنها در حوزه اتمی ندارد البته برخی از آن کشورها به جز کره‌شمالی سلاحهای خود را صادر نکردند اما پاکستان دانشمندان اتمی داشتند که سعی کردند تکنولوژی‌های اتمی و سانتریفیوژهایی رو به کشورهایی بفرستند که موفق نشدند.
مدیرکل اسبق سازمان انرژی اتمی درباره سوال عابدینی مبنی بر اینکه ما شاهدیم چرا آمریکا که سبب دستیابی ایران به دانش هسته‌ای بود و فرانسه که در ایران 2 میلیون دلار سرمایه‌گذاری کرد و 11 درصد از کارخانه غنی‌سازی ORD را گرفت، انگلیسی‌ها و آلمانی‌ها تعهد کردند که در زمینه هسته‌ای از جمله نیروگاه‌ها به ایران کمک کنند، بعد از انقلاب زیر تعهدهایشان زدند و مسئولیت آژانس در این زمینه چیست؛ اظهار داشت: نگرش بر روی صدور تکنولوژی اتمی مشکل است و به 1970 بر می‌گردد، فرانسوی‌ها این تکنولوژی را به ایران صادر کردند اما علوم‌شان را صادر نکردند.
وی با یادآوری اینکه 3- 4 منظور برای غنی‌سازی نیروگاه‌ها هست، افزود: پس از پیروزی انقلاب اسلامی ایران وضعیت و نگرش‌ها تغییر کرد، بخصوص آمریکا این نگرش رو تغییر داد چون سفارتش در ایران بسته شد لذا ایالت‌متحده سعی کرد از دستیابی ایران به دانش اتمی جلوگیری کند، چون ایران به سوخت نیاز داشت،به همین دلایل از ابتدای انقلاب صدور تجربیات و دانش اتمی به ایران متوقف شد، چون می‌خواستند ایران رو تحریم کنند.
هانس بلیکس در ادامه گفت: قبل از اینکه ایران بخواهد ظرفیت غنی‌سازی رو پیدا کند، شک و شبهه‌هایی بود که اگر ایران به غنی‌سازی دست یابد، به غنی‌سازی 90 درصد می‌رسد و این شک و شبهه‌ها بود همان‌طور که آن رآکتور پژوهشی رو راه‌اندازی کرد که برخی از گزارش‌هایش ارسال نشده بود و برخی کشورها سعی کردند تا مانع ایران برای انجام کامل غنی‌سازی و دستیابی به غنی‌سازی بالایی در در سایت بوشهر و ... شوند اما درحال حاضر در فرآیندی هستیم که دو دولت ایران و آمریکا بدنبال تمهیداتی هستند که اون نگرانی‌ها رو کم کرده و تحریم‌ها لغو شود.
* غربی‌ها نمی‌خواستند ایران دارای قدرت اتمی شود
وی در پاسخ به سوال مجری درباره اینکه چرا کشورهای غربی از جمله آمریکا، فرانسه، انگلیس و آلمان قبل از انقلاب اسلامی برای ایران پیش‌بینی کردند که چندین نیروگاه اتمی مثل بوشهر ساخته بشه و گفته بودند که ایران نیاز به برق هسته‌ای داره، بعد از انقلاب و طی 10-11 سال گذشته مستمرا مطرح کردند ایران به دلیل دارا بودن نفت و ذخایر فسیلی نیازی به انرژی اتمی ندارد، اظهار داشت: اینطوری هم نیست و مذاکرات با آلمان فرانسه، و انگلیس شروع تلاش شد تا ایران را تشویق کنند غنی‌سازی را متوقف کند، می‌خواستند به ایران کمک کنند که عضو سازمان تجارت جهانی شده و از آن در توسعه نیروگاه‌های هسته‌ای حمایت کنند، ولی نمی‌خواستند ایران دارای قدرت اتمی شود و معتقدند آن‌چه شما نیاز دارید غنی‌سازی 5 درصد برای نیروگاه بوشهر هست و مقدار بیشتری نیاز نیست لذا بهتر است ترس و شک و شبهه را کنار بزاریم.
مدیرکل اسبق سازمان انرژی اتمی در ادامه افزود:ایران گفته ما طبق قوانین NPT حق غنی‌سازی داریم و آنها معتقدند شما این حق را ندارید چراکه ممکن است ایران به سمت ساخت موارد منع‌شده منحرف شود اما من از منظر و مواضع جمهوری اسلامی ایران حمایت می‌کنم و فکر می‌کنم ایران قوانین NPT رو رعایت کرده و مشکلی ندارد اما در این میان یک منظر و مشکل حقوقی وجود دارد که باید ببینیم چکار باید کرد تا این تضادها رو از بین ببریم.
بلیکس در پاسخ به سوال مجری مبنی بر اینکه مردم ایران می‌گویند براساس بند ماده 4 NPT همه کشورها حق غنی‌سازی دارند، اما غربی‌ها در برخی مذاکرات می‌گفتند؛ ایران باید غنی‌سازی‌اش را متوقف کرده و آن را برچیند و اوباما نیز حرف‌های آنها را تائید و تکرار می‌کرد، چقدر برچیدن غنی‌سازی منطبق بر ماده 4 NPT است، گفت: بله شما درست می‌گویید ژاپن و برزیل که عضو NPT هستند، اورانیوم دارند و غنی‌سازی می‌کنند، برخی کشورها نیز نتوانستند غنی‌سازی را انجام دهند و این نشان می‌دهد که این مسئله مشکل است.
* غنی‌سازی 5 درصد برای راه‌اندازی بوشهر و ایران کافی است
وی افزود: تفاسیر حقوقی درباره غنی‌سازی وجود ندارد، اما به نظرم غنی‌سازی در درصد پایین‌تر و 5 درصد مشکلی نخواهد داشت و ایران باید ببیند چه چیزی برای راه اندازی نیروگاه بوشهر نیاز دارد که باید قابل قبول باشد البته من می‌دانم مذاکرات خیلی مشکلی شما دارید و داشته‌اید و این امر کاملا درست است.
بلیکس در پاسخ به سوالی مبنی بر اینکه NPT از تحقیق و توسعه حمایت می‌کند اما برخی کشورهای غربی می‌گویند شما حق تحقیق و توسعه ندارید، آژانس در این زمینه چه باید بکند؟ اظهار داشت: من فکر می‌کنم که یک مقدار مشکل است که ببینیم شما می‌خواهید چه چیزی، چه تحقیقاتی و چه پژوهش‌هایی را انجام دهید چون اگر پژوهش‌ها هدفش سلاح اتمی نباشد قائدتا هیچ مشکلی ندارد.
مدیر کل سابق آژانس بین‌المللی انرژی اتمی بیان داشت: آژانس و معاهده NPT در واقع هدف‌شان این است که از طریق تحقیق برای برداشتن نیروگاه‌های امن‌تر و بهتر قدم برداشته شود و یا برای نسل سوم نیروگاه‌های اتمی مثل همان چیزی که در کالیفرنیا در حال ساخت است اقدام شود.
وی ادامه داد: برای داشتن راکتور و نیروگاه‌های بهتر مشکلی وجود ندارد و یا تحقیقات برای ساخت نسل چهارم نیروگاه‌های اتمی خیلی خوب است، اما هدف پژوهش‌ها باید مشخص باشد که چه کاری می‌خواهیم انجام دهیم و اگر معقول باشد مشکلی نخواهد داشت چون شما از رشد و تنوع حمایت می‌کنید و حتی ممکن است کشورهای دیگر هم در این رابطه کمک کنند همچنین در رابطه با انرژی تلفیقی و انرژی فیوژن هم می‌توانند شما را حمایت کنند.
بلیکس تصریح کرد: اگر بعضی از کشورها نظر بدی داشته باشند دیگر کشورها مانع آن می‌شوند، چرا که از چاقو می‌توان در مصارف منفی و مثبت استفاده کرد.
مدیر کل سابق آژانس بین‌المللی انرژی اتمی در پاسخ به سوالی مبنی بر اینکه شما در سال 2003 که تونی‌بلر و جورج بوش می‌گفتند در عراق سلاح شیمیایی وجود دارد، می‌گفتید بازرسان ما به این نتیجه رسیده‌اند که هیچ‌گونه سلاح کشتار جمعی وجود ندارد اما پس از 12 سال مشخص شد که صحبت شما درست است، آیا ممکن است در سایر کشورها هم چنین اتفاقی بیفتد، بیان داشت: قبل از جنگ عراق درسال 2003 دولت انگلیس و آمریکا اطلاعاتی را داشتند و بازرسان را به آنجا می‌فرستادند و همچنین ماهواره هم داشتند و تلفن‌ها را از طریق ماهواره استراق‌سمع می‌کردند.
وی ادامه داد: بعضی از افرادی که از عراق فرار کردند و به آمریکا رفتند گفتند که سلاحهای کشتار جمعی در آنجا وجود دارد در واقع این‌ها اعتقادشان به افراد بیشتر شد و من فکر می‌کنم اطلاعات این‌چنینی می‌تواند باشد اما دولت باید این اطلاعات را بیشتر پایش کند و در اطلاعاتی که از افراد خود و دیگران می‌گیرد دقت کرده و موثق بودن این اطلاعات را کشف کند تا اطلاعات درستی داشته باشند که یا وارد جنگ شود و یا نشود.
بلیکس بیان داشت: این یک جنگ وحشتناک و تراژدی‌واری بود که علیه عراق ایجاد و وضعیت بسیار وحشتناک و فاجعه‌آمیزی علیه این کشور رقم زده شد، البته غربی‌ها ادعا کردند که می‌خواهند وارد جنگ علیه القاعده شوند اما اشتباه کردند.
* آمریکا و انگلیس می‌خواستند دموکراسی زوری و اجباری به خاورمیانه تحمیل کنند
مدیر کل سابق آژانس اتمی انرژی بین‌المللی تصریح کرد: دلیل درگیری آمریکا و انگلیس حمایت و حفاظت از اسرائیل بود اما بدین شکل اسرائیل حمایت نشد و از اشتباه‌های خود خیلی درس‌ها را یاد گرفتند.
وی افزود: این‌ها ادعا کردند که می‌خواهند یک مدل از دموکراسی در خاورمیانه ایجاد کنند اما به جای آن هرج و مرج درست کردند که شکل فاجعه باری برای مردم خاورمیانه ایجاد کرد البته آنها می‌خواستند دموکراسی زوری و اجباری تحمیل کنند، قزاقی یک دیکتاتور بود و غربیان اعلام کردند که می‌خواهند دموکراسی ایجاد کنند اما هر هدفی را که پیگیری و هر جنگی را که راه انداختند، مشکل‌زا بود.
مدیر کل سابق آژانس بین‌المللی انرژی اتمی در پاسخ به سوالی مبنی بر اینکه آیا رفتار آمریکا در عراق و اقداماتی که نسبت به سایر کشورها انجام می‌دهد منطبق بر حقوق بین‌الملل است و چه کسی مسئولیت هزینه صدها هزار نفری که در عراق به خاطر دروغ بلر و بوش کشته شدند را دارد؟ بیان داشت: من فکر می‌کنم که منشور سازمان ملل‌متحد تصریح می‌کند که اگر شما از زور علیه منافع ارضی استفاده کنید و یا از خود دفاع کنید؛اقدام درستی است چون از خود دفاع می‌کنید اما کاری که این‌ها کردند بسیار اشتباه بود.
وی اضافه کرد: در رابطه با سوریه باید بگویم که آمریکا می‌خواست کارهای یک‌جانبه علیه سوریه انجام دهد و بعد از آن رخدادهای مواد شیمیایی که هیچ‌کس به آنها اجازه نداده بود، رخ داد البته ایالات‌متحده می‌خواهد به عنوان پلیس‌جهانی عمل کند و به همین خاطر همه را تهدید و در همه جا می‌خواهد دخالت کند؛البته این استدلال اشتباهی است که برخی کشورهای غربی می‌خواهند از آن استفاده کنند.
بلیکس اظهار داشت: آمریکا و سوریه توافق کردند که سوریه وارد معاهده منع استفاده از سلاحهای شیمیایی شود که این امر خیلی خوب شد و وضعیت را بهتر کرد البته بسیای از آمریکایی‌ها درباره حمله به سوریه صحبت می‌کنند و این‌ها برای کشورهای مختلف که تفاهمی با کشورهای قوی غربی ندارند از این مدل صحبت‌ها می‌کنند بنابراین به نظرم نمی‌رسد که هر حرکت و حمله‌ای که ادعا می‌کنند در تطابق با منشور ملل متحد باشد.
مدیر کل سابق آژانس بین‌المللی انرژی اتمی افزود: غربیان نگران عواقب حملاتی که می‌شود هستند و این امر واقعا وحشتناک است البته آمریکا نمی‌خواهد به کشورهای خاورمیانه مثل ایران حمله کند بنابراین فرصتی است تا بتوانیم برای حل مسائل فعلی عمل کنیم تا وضعیت از حالت کنترل خارج نشود.
* عصبانیت آمریکا از ساخت سلاح اتمی توسط اسرائیل/جهان به اسرائیلی‌ها خیرمقدم نمی‌گویند
وی در پاسخ به سوالی مبنی بر اینکه رژیم‌صهیونیستی در خاورمیانه حداقل 200 کلاهک اتمی دارد اما چرا آمریکا برای مهار رژیم‌صهیونیستی کاری نمی‌کند، بیان داشت: ایالات متحده زمانی که متوجه شد اسرائیل سلاح اتمی ساخته خیلی عصبانی شد اما نمی‌توانست کاری انجام دهد چون می‌گفتند که این‌ها می‌خواهند از خود حفاظت کنند.
مدیرکل سابق آژانس بین المللی انرژی هسته‌ای، گفت: قطعا جهان به اسرائیلی‌ها به دلیل تولید سلاحهای کشتار جمعی یا کلاهک‌های اتمی خیرمقدم نمی‌گویند و قطعنامه‌های سازمان ملل این کشور را تشویق می‌کند تا به NPT ملحق شده و سلاحهای کشتار جمعی خود را از بین ببرند.
وی تاکید کرد: آمریکا یا نمی‌خواهد در این زمینه کاری انجام دهد، یا اصلا قادر به انجام کاری نیست.
هانس بلیکس تصریح کرد: سال‌های گذشته میان ایران و مصر توافقی برقرار شد که براساس آن منطقه خاورمیانه به طور کامل از سلاحهای کشتار جمعی و اتمی عاری باشد، البته این توافق تاکنون به طور کامل انجام نشده است، چرا که اسرائیل همچنان صاحب این سلاح‌ها است.
مدیرکل سابق آژانس بین‌المللی انرژی اتمی، اظهار داشت: خاورمیانه نباید به هیچ عنوان سلاحهای کشتار جمعی داشته باشد و این قاعده مخصوصا در رابطه با اسرائیل باید صدق کند،همچنین سایر کشورهایی که در این منطقه قصد غنی‌سازی دارند، باید غنی‌سازی مسالمت‌آمیزی داشته باشند.
وی افزود: این امر در حال حاضر مقداری رویایی به نظر می‌رسد و به هرحال مذاکرات ایران و 1+5 با هدف عاری بودن منطقه خاورمیانه از سلاحهای اتمی و کشتار جمعی در جریان است.
* لزوم محاکمه قاتلان دانشمندان هسته‌ای ایران
بلیکس در پاسخ به سوالی مبنی بر ترور دانشمندان هسته‌ای ایران و سکوت جامعه بین‌المللی در قبال این جنایت‌ها، تاکید کرد: قطعا سوء‌قصدهایی علیه دانشمندان اتمی ایران رخ داده است و من مشاهده کردم که چه کسی این اقدامات را انجام داده اما ادله‌ای برای آن ندارد.
مدیرکل سابق آژانس بین‌المللی انرژی اتمی، تصریح کرد: به هرحال هرکس مسئول این اقدامات بوده، باید محاکمه شود و به خاطر دارم خانم هیلاری کلینتون در زمان خود این ترور‌ها را محکوم کرد لذا باید تدابیری اندیشیده شود که از این قبیل اقدامات جلوگیری شود.
* استاکس‌نت؛ جنگ سایبری آمریکا علیه ایران
بلیکس، در پاسخ به سوال دیگری مبنی بر حملات سایبری به تاسیسات هسته‌ای ایران، گفت: استفاده از ویروس استاکس‌نت و کرم که سانتریفیوژهای مختلف در پایگاه‌های مختلف مانند نطنز را متوقف می‌کند،راه جدیدی است که در آمریکا و برخی دیگر از کشورها مورد بررسی قرار گرفته و در حقیقت همان جنگ سایبری است.
وی تاکید کرد: البته حملات دیگری از این جنس نیز به کامپیوترهای عربستان سعودی انجام شده بود، بنابراین این اقدامات یک تهدید برای کل جهان به حساب می‌آید، اما باید دید چه کسی این اقدامات را انجام می‌دهد و البته می‌توان حدس‌هایی نیز در این زمینه زد.
بلیکس تصریح کرد: البته عده‌ای می‌گویند ممکن است این اقدامات از سوی هکر‌ها رخ بدهد، اما به هرحال این مسئله راهی وحشتناک برای حمله به سیستم‌های مرکزی کشورهای مختلف است و دولت‌ها باید از طریق گفتگو و تعامل با یکدیگر جلوی این چنین اقدامات را بگیرند.
* درز اطلاعات پایگاه‌های هسته‌ای ایران توسط آژانس مورد انتقاد است
مدیرکل سابق آژانس بین‌المللی انرژی اتمی، در خصوص امکان درز برخی از اطلاعات پایگاه‌های هسته‌ای ایران از طریق آژانس گفت: وقتی آژانس این اطلاعات را دریافت می‌کند، باید مطمئن باشد که مورد سوء‌استفاده قرار نمی‌گیرد و اگر این اتفاق بیفتد، قطعا مورد انتقاد است.
وی اظهار داشت: جمهوری اسلامی ایران در خصوص این مسئله شبهاتی را مطرح کرده و قطعا آژانس بین‌المللی انرژی اتمی باید به تمامی کشورها نسبت به محفوظ ماندن اطلاعات‌شان در آژانس اطمینان خاطر بدهد، البته تا جایی که می‌تواند.
بلیکس در خصوص برخی از این اتهامات گفت: من با همه موارد جزئی مطرح شده در این زمینه آشنا نیستم، البته شک و شبهه‌های مطرح شده در رسانه‌ها زیاد است و به نظرم تمامی این مسائل شایسته دقت و صرف وقت نیستند.
*درز اطلاعات هسته‌ای ایران از طریق بازرسان آژانس بین‌المللی انرژی اتمی
مدیرکل سابق آژانس بین‌المللی انرژی اتمی، ادامه داد: درز اطلاعات در سراسر جهان و البته عمدتا در روسیه رخ می‌دهد، اما باید به شما بگویم که اگر من رئیس آژانس بودم، از این اقدام ناراحت می‌شدم و نباید اطلاعاتی از سوی بازرسان درز پیدا کند البته این اتفاق ممکن است رخ بدهد و من آن را اقدامی کاملا ناشایست می‌دانم.
بلیکس تصریح کرد: این بازرسان باید تمام دقت خود را به خرج دهند تا از بروز این اتفاق جلوگیری کنند، تا در رابطه با پایگاه‌ها و سلاحهای کشورها اطلاعاتی درز نشود، برای مثال من زمانی که در نیویورک بودم، برخی از اطلاعات را از طریق تلفن رد و بدل می‌کردم و قطعا قصد بروز این اطلاعات را نداشتم، اما این امور ممکن است اتفاق بیفتد.
وی افزود: ممکن است بخشی از اطلاعات از طریق بازرسان درز پیدا کرده باشد. من فکر می‌کنم مسئله اینگونه بوده باشد و در این صورت باید دید بازرسان چه کسانی بودند و درز اطلاعات از کجا رخ داده تا بتوان از تکرار چنین حوادثی در آینده جلوگیری کرد.
بلیکس در پاسخ به سوال مجری مبنی بر اینکه رئیس جمهور روحانی در
سخنرانی‌اش به صراحت گفت که جمهوری اسلامی ایران آپارتاید هسته‌ای را
نمی‌پذیرد، از نظر شما چه باید کرد تا آپارتاید هسته‌ای از بین برود و همه
کشورها بتوانند به طور یکسان از فواید دانش هسته‌ای صلح آمیز استفاده
کنند، گفت: فکر می‌کنم که زندگی به شما نشان می‌دهد که در واقع مسائل فوری
حل نمی‌شوند، جو در سال گذشته کمی مسموم بوده و فکر نمی‌کنم اکنون چنین جوی
داشته باشیم.