تهدید آمریکایی در مقابل نظر صالحی در مورد تعداد سانتریفیوژها

رابرت آینهورن که تا سال گذشته، عضوی از تیم مذاکره‌کننده هسته‌ای آمریکا بود و دیدگاه‌های وی تا حد زیادی بازتابی از نظریات دولت و مذاکره‌کنندگان آمریکایی است، در آستانه شروع نگارش توافق نهایی ایران و ۵+۱ بر سر موضوع هسته‌ای ایران، با لحن آمیخته به تهدید به موضوع حساس شمار سانتریفیوژ‌ها در توافق نهایی با ایران پرداخته است.

 در شرایطی که انتظار می‌رود با نزدیک شدن به زمان نگارش توافق نهایی هسته‌ای فشار رسانه‌ای مقامات غربی گسترده‌تر شود، رابرت آینهورن از مقامات سابق آمریکایی ـ که هم‌اکنون یکی از پژوهشگران نزدیک به محافل سیاستگذاری در ایالات متحده است ـ موضوع تعداد سانتریفیوژهای ایران در توافق نهایی را ‌بررسی کرده و سخنان اخیر علی‌اکبر صالحی، رئیس سازمان انرژی اتمی در مورد نیازهای ایران را غیرواقع‌بینانه و مانعی بر سر توافق در مدت شش ماه دانسته است.

بنا بر این گزارش، به تازگی صالحی ‌در گفت‌و‌گو با‌ العالم اظهار داشته بود: نیروگاه اتمی بوشهر برای یک سال فعالیت به سی تن اورانیوم غنی شده نیاز دارد که برای ساخت این مقدار سوخت باید شمار سانتریفیوژهای نسل اول در تأسیسات غنی‌سازی نطنز به پنجاه هزار دستگاه افزایش یابد؛ باید سی هزار دستگاه سانتریفیوژ دیگر ساخته شود تا پاسخگوی سوخت مورد نیاز تأسیسات نطنز باشد و این در حالی است که برنامه برق هسته‌ای ایران، ابعادی بسیار بزرگ‌تر از نیروگاه بوشهر دارد.

آینهورن در تحلیلی که روز جمعه منتشر کرد، ‌به موضوع ظرفیت غنی‌سازی ایران پرداخته است؛ در شرایطی که تنها دو ماه تا منقضی شدن زمان شش ماهه برای رسیدن به توافق جامع هسته‌ای زمان ‌مانده است.

وی با اشاره به نزدیک شدن مواضع دو طرف در مورد رآکتور اراک، اظهار داشته ‌در هیچ موضوعی به اندازه برنامه و ظرفیت غنی‌سازی ایران در توافق جامع اختلاف وجود ندارد. وی پس از مرور اظهارات صالحی مدعی شده است که برنامه غنی‌سازی با ابعاد مطرح ‌در سخنان صالحی به ایران امکان حرکت سریع به سوی ساخت سلاح هسته‌ای را خواهد داد و اگر این نظر واقعی ایران در مذاکرات باشد، مذاکرات به بن‌بست خواهد رسید.

به باور وی در توافق نهایی مورد قبول از نظر وی، ایران می‌تواند ظرفیت غنی‌سازی کافی برای تأمین سوخت راکتورهای مورد نظر برای تولید ایزوتوپ‌های پزشکی، مجتمع‌های سوخت آزمایشی و تحقیقات هسته‌ای را داشته باشد و برای فراهم کردن نیاز خود در حوزه تولید الکتریسیته، می‌تواند به خرید رآکتور و سوخت مورد نیاز آن از روسیه و یا دیگر کشورهای احتمالی تأمین‌کننده ادامه دهد. در این شرایط است که ایران می‌تواند از همکاری دیگر کشور‌ها برای طراحی، ساخت و سوخت‌رسانی به راکتورهای قدرت و تحقیقاتی برخوردار شود.

وی همچنین مدعی شده ‌برای ایران راه اقتصادی این است که ظرفیت غنی‌سازی خود را به استفاده در راکتورهای تحقیقاتی اختصاص دهد و نیازهای بلندمدت خود در راکتورهای تولید انرژی را از راه ارزان‌تر خرید از خارج تأمین کند. این استراتژی می‌تواند راه را برای رسیدن به توافق جامع باز کرده و باعث شود، تحریم‌ها علیه ایران برداشته شده و به این کشور امکان دهد که دستیابی به توان صلح‌آمیز هسته‌ای را با حفظ یک توان غنی‌سازی ادامه دهد.

وی در ادامه راه رسیدن به توافق را پذیرش این استراتژی دانسته که در صورت نپذیرفتن آن، مذاکرات به بن‌بست رسیده و سوءظن به برنامه ایران در «جامعه بین‌المللی» افزایش خواهد یافت.

آینهورن برای فضاسازی بیشتر علیه ایران، احتمال داده ‌که موضع ‌در پیش گرفته شده از سوی ایران، تنها برای چانه‌زنی در مذاکرات باشد. وی حل مجموعه گسترده مسائل پیش رو در توافق جامع هسته‌ای و از جمله برداشته شدن تدریجی تحریم‌ها را نیازمند کاری طاقت‌فرسا دانسته و مدعی شده است، اگر ایران واقعیت‌ها را در موضوع غنی‌سازی نپذیرد، توافق جامع هسته‌ای تا بیستم جولای حاصل نخواهد شد و لازم خواهد بود که توافق موقت جدیدی نوشته ‌یا اینکه دوره شش ماهه تمدید شود و این به نفع ایران نیست.

البته وی نفع ایالات متحده را نیز در این دانسته که توافق جامع در دوره شش ماهه حاصل شده و ابعاد برنامه غنی‌سازی ایران هر چه سریع‌تر کوچک‌تر شود؛ هرچند به باور وی، ایالات متحده در صورت تمدید دوره مذاکرات در مقابل ایران دست بسیار قوی‌تری خواهد داشت.