بیستم فروردین یادآور شهادت بزرگمرد عرصه ی هنر دفاع مقدس، شهید مرتضی آوینی است؛ او که سال ها به تصویرگری از جنگ ایران و عراق پرداخت و خالق روایت های بسیاری از آن روزگار شد و در این راه به فیض شهادت نایل آمد.
بیست و یک سال پیش انسانی از این دنیای خاکی پرکشید که برای پاسداری از
آثار دوره ی دفاع مقدس تلاش و کوشش های فراوانی کرد و راوی جنگ ایران و
عراق نام گرفت. او که با تصویرگری از جبهه های حق علیه باطل به فرزندان این
آب و خاک نشان داد که رزمندگان ایران اسلامی در راه دفاع از مام وطن ذره
ای از آرمان خویش دست برنداشتند و با تمام توان به پیکار با تجاوزگران بعث
پرداختند. او به گفته ی مقام معظم رهبری سید شهیدان اهل قلم، سید مرتضی
آوینی بود که در شهریور 1326 هجری خورشیدی در کنار حرم مطهر حضرت عبدالعظیم
حسنی(ع) در دیار ری دیده به جهان گشود.
مرتضی آوینی تحصیلات
ابتدایی و متوسطه خود را در شهرهای زنجان، کرمان و تهران سپری کرد و به
منظور ادامه ی تحصیل در رشته معماری به دانشکده هنرهای زیبای دانشگاه تهران
رفت و با دریافت مدرک کارشناسی ارشد دوره ی تحصیلی خویش را با موفقیت به
پایان رساند.
پس از پیروزی انقلاب اسلامی در بهمن 1357 هجری خورشیدی
از معماری به فیلم سازی روی آورد و با تلاش و کوشش بسیار توانست فیلم ساز و
گوینده ی متن برنامه های تلویزیونی گروه جهاد سازندگی در سازمان صدا و
سیما شود.
برنامه های مهم و به یادماندنی این بزرگمرد عرصه ی هنر
شامل مجموعه ای درباره غائله گنبد(مجموعه 6 روز در ترکمن صحرا)، سیل
خوزستان و ظلم خوانین (مجموعه مستند خان گزیده ها) است. وی روش مستندسازی
خود را که هدف آن آشکار کردن واقعیت بود، مستند اشراقی نام گذاشت.
مرتضی
آوینی فعالیت های مطبوعاتی خود را در 1362 هجری خورشیدی همزمان با مشارکت
در جبهه ها و تهیه ی فیلم های مستند درباره ی جنگ، با نگارش مقاله هایی در
ماهنامه اعتصام ارگان انجمن اسلامی آغاز کرد و به نگارش کتاب هایی همچون
گنجینه های آسمانی و فتح خون همت گماشت.
هنگامی که جنگ هشت ساله
شروع شد و نیروهای بعث به خاک خرمشهر تجاوز کردند، وی به منظور ساخت نخستین
فیلم مستند جنگی با نام فتح خون به همراه گروه جهاد سازندگی راهی آن شهر
شد. مرتضی آوینی با پایان ساخت این مستند به منظور نشان دادن علت های سقوط
خرمشهر مجموعه ی حقیقت را ساخت.
همزمان با آغاز عملیات والفجر8،
گروه تصویر گران جهاد با پشتکار فراوان توانستند مجموعه ی جاودان و ماندگار
روایت فتح را تهیه و تولید کنند که این برنامه با استقبال فراوان مردم
ایران زمین روبه رو شد.
پس از پایان جنگ ایران و عراق، موسسه ی
فرهنگی روایت فتح به دستور مقام معظم رهبری تشکیل شد. وظیفه ی این موسسه،
فیلم سازی مستند و سینمایی درباره ی دفاع مقدس بود و در واقع ادامه ی
فعالیت مجموعه روایت فتح محسوب می شد که بعد از پذیرش قطعنامه رها شده بود.
مرتضی آوینی و گروه فیلم برداران روایت فتح موفق شدند، کمتر از
یکسال راهی منطقه های جنگی شوند و 6 برنامه از مجموعه ی 10 قسمتی «شهری در
آسمان» را تولید کنند. این مجموعه مقدمه ای برای تهیه ی مجموعه های دیگری
درباره شهرهای آبادان، سوسنگرد، هویزه و فکه شد.
مجموعه ی شهری در
آسمان که درباره ی محاصره، سقوط و باز پس گیری خرمشهر بود از ماندگارترین
تولیدهای آوینی و یارانش به شمار می رفت اما این مجموعه با شهادت راوی فتح
در فکه بر اثر انفجار مین ناتمام ماند.
شهید مرتضی آوینی پس از سال
ها تلاش در راه پاسداشت دفاع مقدس هنگام تولید مستندی درباره ی جنگ ایران و
عراق در 20 فروردین 1372 هجری خورشیدی در منطقه عملیاتی والفجر مقدماتی
بر اثر انفجار مین خنثی نشده به فیض شهادت نایل آمد. روز شهادت خالق روایت
فتح در تقویم ایران اسلامی روز هنر انقلاب اسلامی نام گرفت تا بهانه ای
برای گرامیداشت تلاش و کوشش این شهید بزرگوار عرصه ی هنر دفاع مقدس باشد.