مرزها همچنین نماد حاکمیت ملی یک کشور نیز محسوب می‌شوند و حساسیت مردم یک کشور به حفاظت از مرزها و نگهداری از مرزنشینان بر اساس مرزهای تعریف شده نیز شاخصی از حاکمیت ملی است و قلمرو این حاکمیت را نیز مرزها تعیین می‌کنند.
مرزها تاثیر بسزایی نیز در توان اقتصادی و میزان مبادلات بازرگانان کشورهای مختلف با یکدیگر دارند و بدیهی است که امن یا ناامن‌بودن مرز تاثیر مستقیم بر شمار و کیفیت کاروان‌های تجاری خواهد داشت و یکی از مهمترین نقش‌ها را در رونق اقتصادی کشور دارا خواهد بود.
به گزارش ایسنا، این موارد سبب شده تا توجه به مرزها در برنامه‌ریزی‌های اقتصادی بخش‌های تولیدی و بازرگانی از اولویت و اهمیت حیاتی و اساسی برخوردار شود.
مرزها در روابط دیپلماتیک کشورهای همسایه، منطقه و حتی فرامنطقه‌ای نیز تاثیر گذارند و از آنجایی که حریم‌های شناخته شده بر اساس میثاق‌های بین‌المللی و حقوق جهانی هستند. عاملی مهم برای ایجاد ثبات و آرامش میان کشورها یا اختلافات و منازعات و ادعاهای ارضی کشورها علیه یکدیگر به حساب می‌آیند.
بر همین اساس نیز بخش مهمی از سیاست‌های خارجی و داخلی کشورها در تبعیت از چگونگی مرزهای مشترکشان با یکدیگر و موقعیت‌های ژئوپلیتیکی متاثر از مرزها شکل گرفته و تعریف می‌شوند.
ارتباطات فرهنگی و روابط میان انسان‌ها به ویژه مرزنشینان نیز مولفه مهم دیگری در مرز است که در فرهنگ‌سازی یا تاثیرگذاری متقابل از فرهنگ‌ها و مجاورت‌های فرهنگی نقش مهمی دارد.
قدرت نظامی نیز از عوامل تعیین‌کننده نیازهای یک کشور در مرزهای خشکی، آبی و حتی هوایی است که حراست و نحوه نظارت بر آن هر یک به نوبه خود، بر نحوه شکل‌گیری نیروهای مسلح و قدرت نظامی یک کشور تاثیر گذارند.
به گزارش ایسنا، جمهوری اسلامی ایران دارای 8755 کیلومتر مرز آبی و خاکی با 15 کشور جهان شامل پاکستان، افغانستان، ترکمنستان، آذربایجان، ارمنستان، قزاقستان، ازبکستان، ترکیه، عراق، کویت، عربستان، امارات متحده‌عربی، بحرین، عمان و قطر است که حفاظت و حراست از آن بر عهده مرزبانی نیروی انتظامی قرار داده شده است.
همسایگی با 15 کشور جهان و ارتباط ایران با آب‌های آزاد جهان، موقعیت ویژه‌ای را برای این کشور پدید آورده که با توجه به تهدیدات مختلفی که کشورمان در معرض آن قرار دارد، توجه به توسعه مرزبانی را از اهمیت ویژه‌ای برخوردار کرده است.