اهمیت اجرای نظام ایمنی صنایع شیمیایی

به گزارش پایگاه اطلاع رسانی پایداری ملی، سردار جلالی در همایش پدافند غیرعامل شرکت ملی صنایع مس ایران که با حضور مدیران شرکت ملی صنایع مس و مدیران ارشد وزارت صمت برگزار شد، به تبیین مسئله پدافند غیرعامل و اهمیت آن با توجه به تغییر ماهیت تهدیدات، به ویژه استفاده از فناوری در راهبرد‌های جنگ ترکیبی دشمن پرداخت. وی توضیح داد که این راهبردها، زنجیره‌های تولید و خدمات را به اهداف اصلی تهدیدات تبدیل کرده‌اند.

به گفته وی، حملات به شبکه‌های سوخت یا انرژی و دیگر بخش‌های زیرساختی با استفاده از ابزار‌هایی همچون حملات سایبری، تروریستی و خرابکارانه انجام می‌شود. سردار جلالی همچنین به تشریح لایه‌های مختلف امنیتی پرداخت و مفهوم سه‌لایه‌ای ایمنی، امنیت و پدافند غیرعامل را تبیین کرد.

سردار جلالی در توضیح لایه پدافند غیرعامل، اظهار داشت: این لایه به معنای مدیریت تهدید‌هایی است که فراتر از تحمل سیستم‌های امنیتی قرار دارند و به‌طور جدی با آن‌ها درگیر هستیم. اقدامات لازم در این زمینه شامل هماهنگی مؤثر بین بخش دفاعی و کشوری و انتقال آموزه‌ها و انتظارات بخش دفاع به بخش کشوری برای ایجاد یک دفاع یکپارچه در برابر تهدیدات است.»
تدوین دستورالعمل‌های پدافند غیرعامل برای مقابله با تهدیدات
رئیس سازمان پدافند غیرعامل کشور افزود: در این راستا، چند دستورالعمل تدوین شده که از جمله آن‌ها، دستورالعمل شهید باکری است که به اقدامات پدافند کالبدی و حفاظت از زیرساخت‌ها می‌پردازد. این دستورالعمل به وزارتخانه‌ها ابلاغ شده است و همه دستگاه‌ها باید آن را اجرا کنند.

وی همچنین به اهمیت نظارت بر ایمنی شیمیایی اشاره کرده و گفت: در وزارت صمت که تعداد زیادی از صنایع شیمیایی و پرخطر را مدیریت و کنترل می‌کند، نیازمند مرکز تنظیم مقررات و رگولاتوری ایمنی شیمیایی و همچنین نظارت کافی بر حمل و نقل مواد خطرناک هستیم. بنابراین، ایجاد مراکز نظارتی برای کنترل مخاطرات و تدوین مقررات لازم از اولویت‌های اساسی است.

وی لزوم پیوند مستمر میان ایمنی، امنیت و پدافند غیرعامل را یادآور شد و افزود: این پیوستگی در سیستم پدافند سه‌لایه تعریف شده است. اگر ایمنی رعایت نشود، بخشی از پدافند غیرعامل دچار خلل می‌شود و امنیت نیز به خطر می‌افتد.

دستیار ویژه رئیس جمهور در امور پدافند غیرعامل خاطرنشان کرد: یکی از وظایف جاری هر صنعت، برنامه‌ریزی برای تداوم کارکرد است. اگر کشوری به محصولی از یک زنجیره تولید وابسته باشد، ممکن است در صورت توقف تولید، مانند قطع گاز، مشکلات جدی در تأمین نیاز‌های اساسی پیش بیاید. برای مقابله با این تهدیدات، باید زنجیره‌های تولید به‌طور کامل شناخته و مقاوم‌سازی شوند. پس از برنامه‌ریزی برای تداوم کارکرد، برنامه‌ریزی برای بازیابی از حادثه نیز ضروری است تا در صورت بروز حادثه، امکان بازگشت سریع وجود داشته باشد.

سردار جلالی به حملات تروریستی سال گذشته به خطوط انتقال گاز اشاره کرده و افزود: دشمن قصد داشت گاز بخش بزرگی از کشور را قطع کند، اما با همکاری وزارت نفت و اقدامات پدافند غیرعاملی از قبل، توانستیم تبعات حادثه را مدیریت کنیم. به‌طوری که مردم خبر حادثه را شنیدند، اما تبعات آن احساس نشد؛ این یعنی پدافند غیرعامل و برگشت‌پذیری خدمت.
رئیس سازمان پدافند غیرعامل کشور با بیان اینکه در وزارت صمت مسئله ایمنی شیمیایی بسیار مهم است، گفت: نبود یک مرکز تنظیم مقررات ایمنی همچنان یک خلأ محسوب می‌شود. از طرفی، در برخی موارد، صنایع در مکان‌هایی مستقر شده‌اند که به دلیل رعایت نشدن فاصله‌های ایمنی، ریسک‌های زیادی ایجاد می‌کنند.

به گفته وی، توسعه زیرساخت‌های صنعت شیمیایی نیازمند رعایت الزامات ایمنی و نظارت جدی و توجه به زیرساخت‌های ایمن است.

وی ادامه داد: در گام بعدی، نیازمند ایجاد یک نظام ایمنی برای صنایع شیمیایی هستیم. در این مناطق، مسئولیت مدیریت این محدوده‌های ایمنی به عهده مسئولین محلی هر شهر، مانند شهرداری‌ها، خواهد بود. این اقدامات و اجرای نظام ایمنی باید تحت نظارت وزارت صمت قرار گیرد و طبق قانون تعیین تکلیف شده است؛ اما در عمل، پیاده‌سازی آن با چالش‌هایی روبرو است.

وی در پایان تاکید کرد که عدم رعایت مباحث ایمنی در برخی مراکز شیمیایی حساس و جدی است و نیازمند اقدامی اساسی می‌باشد.

سردار جلالی در خصوص ساماندهی مراکز پرخطر شهری نیز توضیح داد که براساس دستورالعمل‌های مربوطه، وزارت صمت موظف است بررسی کند که آیا حضور مراکز پرخطر در شهر‌ها ضروری است یا خیر. در غیر این صورت، این صنایع باید به شهرک‌های صنعتی خارج از مناطق مسکونی منتقل شوند.

در پایان، سردار جلالی به قانون تشکیل سازمان پدافند غیرعامل کشور اشاره کرد و گفت: بر اساس این قانون، مسئولیت اجرای اقدامات پدافند غیرعامل در هر دستگاه بر عهده رئیس آن دستگاه است و وظیفه سازمان پدافند غیرعامل، سیاست‌گذاری، هدایت، نظارت و حصول اطمینان از آمادگی و اجرای دستورات است.