نبرد شترها در خليج‌فارس

تشديد تنش ميان عربستان و قطر اين احتمال را افزايش مي‌دهد كه دو كشور به سمت يك نبرد حقيقي وتقابل نظامي حركت كنند.اين تقابل به بلوك‌بندي جديدي در حوزه شوراي همكاري خليج‌فارس منجر شده زيرا عربستان، بحرين وامارات متحده در يك سمت و كويت،قطر و پادشاهي عمان در سمتي ديگر قرار گرفته‌اند. اساسا شوراي همكاري خليج‌فارس كه در 25 ماه مي‌1981 با شركت عربستان، كويت،امارات، بحرين،قطروپادشاهي عمان شكل گرفت دو هدف عمده را مورد توجه قرار داد. نخستين هدف مقابله جمعي با تاثيرات انساني انقلاب اسلامي و جلوگيري از نفوذ ارزش‌هاي انقلاب اسلامي بر ملت‌هاي حوزه خليج‌فارس وهدف دوم هماهنگي سياست‌هاي 6 كشور عرب خليج‌فارس براي كمك مالي ولجستيكي به رژيم سابق بعث عراق بود. برخي از اين كشورها در طول 8 سال جنگ تحميلي عراق عليه ايران جمعا حدود 180 ميليارد دلار كمك مالي ونظامي در اختيار رژيم صدام قرار دادند كه همين كمك‌ها به طولاني شدن جنگ منجر شد.متاسفانه دولت‌هاي پس از جنگ در ايران به جاي تنبيه اين كشورها وباز تعريف سياست‌هاي خارجي خود براي آسيب رساندن به كشورهاي كمك‌كننده به رژيم بعث عراق،تلاش كردند تا با اين كشورها رابطه بر قرار كنند.اين 6 كشور به‌رغم وجود اختلافات سياسي،فرهنگي واجتماعي انصافا در مقابله با جمهوري اسلامي وكمك به رژيم بعث عراق به‌صورتي هماهنگ و حساب‌شده عمل كردند. با بروز رخدادهاي اخير در منطقه از جمله در سوريه،مصر وعراق 6 كشور دچار گسست سياسي شدند وعربستان وقطر كه هر يك داعيه‌ رهبري شوراي همكاري خليج‌فارس را دارند دچار اختلاف جدي شدند. عربستان وقطر كه در طول 3 سال درگيري‌هاي داخلي سوريه بنا به خواست آمريكا وغرب به‌طور تاكتيكي در كنار يكديگر عليه نظام سوريه وارد عمل شدند در طول اين مدت 36 ميليارد دلار كمك مالي و نظامي در اختيار تروريست‌هاي سوريه قرار دادند. اما اوضاع مصر و تغييراتي كه در عرصه‌هاي سياسي اين كشور به‌وجود آمد اتحاد تاكتيكي عربستان وقطر را دچار گسست كرد.قطر كه از اخوان‌المسلمين مصر به‌شدت پشتيباني مي‌كند با عربستان كه به‌طور سنتي وعقيدتي با جنبش اخوان‌المسلمين اختلاف دارد،در موضوع سرنگوني اخوان‌المسلمين مصراز قدرت، رودرروي عربستان قرار گرفت.عربستان براي سرنگوني اخوان‌المسلمين وتثبيت حاكميت نظاميان مصر مبلغ 14ميليارد دلار كمك مالي در اختيار مصر قرار داد كه اين امر خشم قطر را بر انگيخت. دو كشور با افزايش تنش‌ها درصدد يارگيري جديدي بر آمدند و عربستان به سمت بحرين و امارات متمايل شد وتوانست يك جبهه جديدي را عليه قطر سازماندهي كند.قطر نيز تلاش كرد تا در سياست‌هاي خود در سوريه و منطقه بازنگري كند زيرا ديدار اخير خالد العطيه وزير خارجه قطر از تهران وگفت‌وگوي وي با وزيران خارجه جمهوري اسلامي وعراق در اين چارچوب قابل تجزيه وتحليل است.
هر دو كشور عضو شوراي همكاري خليج‌فارس يعني قطر وعربستان «توپخانه‌هاي رسانه‌اي» خود را به كار انداختند و دو شبكه الجزيره قطر و العربيه عربستان جريان‌سازي‌هايي را عليه حاكمان يكديگر آغاز كردند.اكنون عربستان، بحرين وامارات متحده سفراي خود را ازدوحه فرا خواندند و عربستان تهديد كرده كه مرزهاي هوايي و زميني خود را روي قطر خواهد بست كه اين موضوع به افزايش تنش ميان قطر وعربستان منجر خواهد شد.آيا تقابل ميان قطر وعربستان به يك نقطه بدون بازگشتي رسيده و اين احتمال وجود دارد كه دو كشور به سمت درگيري جدي نظامي حركت خواهند كرد؟ دو نظريه كاملا متفاوت وجود دارد كه بر رسي تحليلي اين دو نظريه اين واقعيت را نشان مي‌دهد كه به تعبير رسانه‌هاي غربي نبرد شترها عملا آغاز شده است. نظريه اول مي‌گويد كه آمريكا و غرب كه در شكل‌دهي شوراي همكاري خليج‌فارس نقش دارند اكنون در صدد فروپاشي اين شورا و ايجاد تنش سياسي ميان اين 6‌كشور برآمده‌اند.دليل اين امر اين است كه آمريكا و غرب هرگز نمي‌توانند تحمل كنند كه درآمد سرانه قطر كه به 100‌هزار دلار رسيده همچنان بالاتر از در آمد سرانه كشورهاي غربي و آمريكا باقي بماند.بنابراين غربي‌ها نخواهند گذاشت كه به اصطلاح آب خوش از گلوي قطري‌ها رد شود وبايد هزينه‌هايي را براين كشورتحميل كنند.در عين حال عربستان نيز بيش از حجم سياسي خود وفراتر از خط قرمزهاي تعريف شده آمريكا در رخدادهاي منطقه ايفاي نقش كرده وبايد هزينه‌هايي نيز پرداخت كند. لذا بر اساس اين استدلال ممكن است تقابل ميان عربستان وقطر جدي شود زيرا اكنون جنگ رسانه‌اي عملا ميان دو كشور آغاز شده است.نظريه ديگر قائل بر اين است كه اين 6 كشور به دليل آسيب‌پذيري بالا تلاش خواهند كرد كه اختلافات خود را دردرون ساختار شوراي همكاري خليج‌فارس حل كنند و تلاش اخير شيخ صباح الجابر الصباح امير كويت براي ميانجيگري ميان قطر و عربستان در اين چارچوب قرار دارد.اما اگر دو كشور قطر وعربستان به يك تقابل جدي برسند از چه ابزارهايي استفاده خواهند كرد؟ قطعا قطر تلاش خواهد كرد مشكلات خود را با سوريه،لبنان،عراق، جمهوري اسلامي وحتي حوثي‌هاي يمن حل كند و به سمت يارگيري جديد در منطقه بر بيايد.عربستان نيز با كمك بحرين وامارات تلاش خواهد كرد تا يك سلسله تنبيهات سياسي واقتصادي از جمله منع ورود اتباع خود به دوحه و منع ورود اتباع قطري به ساير كشورهاي حوزه خليج‌فارس و بستن مرزهاي هوايي خود روي هواپيماهاي قطري،اعمال كند.