آیا «روتاویروس» خطرناک است؟

به گزارش پایداری ملی به نقل از خبرگزاری فارس، این روز‌ها برخی والدین با ابتلای کودکانشان به ویرسی به نام روتاویروس روبرو شده‌اند و اظهار نظر‌ها توسط متخصصان درباره شیوع بیماری روتاویروس نیز سبب آشفتگی و نگرانی خانواده‌ها شده است؛ به طوری که چند روز پیش بود که فرهاد چوبدار، رئیس بیمارستان کودکان حضرت علی‌اصغر (ع) نسبت به آغاز یک اپیدمی ویروسی در بین کودکان هشدار داد و از طغیان این بیماری ویروسی در شهر تهران خبر داده بود.

همچنین شمس‌الله نوری‌پور، رئیس بیمارستان کودکان مفید نیز ضمن هشدار نسبت به ابتلای کودکان به نوعی ویروس با علائم گوارشی، به ارائه توصیه‌های بهداشتی به خانواده‌ها پرداخت. حال باید در ابتدا باید دید که روتاویروس چیست؟

روتاویروس یک ویروس بسیار مسری است که باعث اسهال می‌شود. اگرچه عفونت‌های روتاویروس ناخوشایند هستند، اما معمولاً می‌توانید این عفونت را در خانه با مایعات اضافی برای جلوگیری از کم آبی درمان کنید. گاهی اوقات، کم آبی شدید نیاز به دریافت مایعات از طریق ورید (داخل وریدی) در بیمارستان دارد. رعایت بهداشت، مانند شستن مرتب دست ها، مهم است، اما واکسیناسیون بهترین راه برای جلوگیری از عفونت روتاویروس است.

علائم روتاویروس چیست؟

عفونت روتاویروس معمولاً در عرض دو روز پس از قرار گرفتن در معرض ویروس شروع می‌شود. علائم اولیه تب و استفراغ و به دنبال آن سه تا هفت روز اسهال آبکی است. عفونت می‌تواند باعث درد شکم نیز شود. در بزرگسالان سالم، عفونت روتاویروس ممکن است فقط علائم و نشانه‌های خفیفی ایجاد کند یا اصلاً وجود نداشته باشد.

علل روتاویروس

روتاویروس دو روز قبل از ظاهر شدن علائم و تا ۱۰ روز پس از کاهش علائم در مدفوع فرد آلوده وجود دارد. ویروس به راحتی از طریق تماس دست به دهان در طول این مدت پخش می‌شود؛ حتی اگر فرد مبتلا علائمی نداشته باشد.

اگر روتاویروس دارید و بعد از استفاده ازسرویس بهداشتی دست‌های خود را نمی‌شویید یا فرزندتان روتاویروس دارد و پس از تعویض پوشک کودک یا کمک به کودکتان در استفاده از سرویس بهداشتی، دست‌های خود را نمی‌شویید ویروس می‌تواند به هر چیزی سرایت کند. لمس، از جمله غذا، اسباب بازی و ظروف. اگر شخص دیگری دست‌های شسته نشده یا یک شی آلوده شما را لمس کند و سپس دهان خود را لمس کند، ممکن است عفونت ایجاد شود.

چکار کنیم به روتاویروس مبتلا نشویم؟

دست‌های خود را به طور کامل و اغلب بشویید؛ به خصوص پس از استفاده از سرویس بهداشتی، پوشک کودک خود را عوض کنید یا به کودک خود در استفاده از توالت کمک کنید؛ اما حتی شستن دقیق دست‌ها هیچ تضمینی ارائه نمی‌دهد و ضدعفونی‌کننده‌های دست مبتنی بر الکل معمولاً تأثیر کمی بر روتاویروس دارند.

سازمان جهانی بهداشت توصیه می‌کند که همه کشور‌ها به نوزادان واکسن روتاویروس بدهند. برای آشنایی با این بیماری ویروسی پای صحبت رکسانا منصور قناعی، فوق تخصص عفونی کودکان و استاد دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی نشستیم.

منصور قناعی در خصوص «روتاویروس» گفت: روتاویروس یکی از ویروس‌هایی است که باعث بیماری سیستم گوارشی می‌شود و شایع‌ترین علامت آن نیز اسهال، تب و استفراغ است.

وی با اشاره به اینکه معمولا علائم شدید این بیماری در کودکان زیر ۵ سال است، گفت: در کشور‌هایی که واکسن روتا ویروس را تزریق نمی‌کنند حدود ۲ تا ۳ درصد مرگ و میر دارد.

این استاد عفونی کودکان خاطرنشان کرد:اینکه مهمترین درمان به صورت استفاده از چرک خشک کن یا آنتی بیوتیک باشد وجود ندارد؛ اما مهمترین موضوع این است که آبرسانی بدن تامین شود؛ یعنی والدین باید توجه داشته باشند همان میزان آبی که کودک در اثر ابتلا به این ویروس از دست می‌دهد را با مصرف مایعات جبران کنند.

وی یادآور شد: والدین اگر به علت استفراغ و یا به علت اسهال شدید کودک نمی‌توانند جبران آب از دست رفته را کنند، باید به بیمارستان بروند و شاید نیاز به تزریق سرم باشد؛ در نتیجه مهمترین موضوع تامین آبرسانی به بدن باشد.

منصور قناعی تصریح کرد:روتاویروس در کودکان زیر ۲ سال علائم شدید تری دارد؛ البته در بزرگسالان نیز ابتلا صورت می‌گیرد، اما علائم خفیفی دارد.

استاد عفونی دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی ابراز کرد: در بچه‌ها این حالت بیشتر است؛ به خصوص کودکانی که شیر مادر مصرف نکرده باشند.

وی در پاسخ به این پرسش که «والدین اگر کودکشان دچار اسهال شدید شد چند درصد احتمال ابتلا به روتاویرس را بدهند؟»، متذکر شد:اسهال در این کودکان دو شکل است؛ یا اسهال چرکی است و همراه با گلبول سفید و التهاب در مدفوع است که با آزمایش ساده مدفوع مشخص می‌شود؛ همچنینی ممکن است با خون نیز همراه باشد یا ممکن است اسهال آبکی باشد و به آن صورت خون و التهاب در آن دیده نشود، اما مشکل از دست رفتن آب بدن باشد.

منصور قناعی افزود:‌درباره اسهال‌هایی که چرکی نیستند در این حالت در ۳۰ تا ۶۰ درصد در کودکان می‌تواند روتا ویروس باشد. روتاویروس در فصل سرد بیشتر است و از ماه‌های بعد انتظار داریم کمتر شود؛ چون از علل شایع اسهال در فصول گرم نیست.

استاد عفونی دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی با توجه به اینکه هوا روبه گرمی است از این به بعد باید میزان ابتلا به روتا ویروس کاهش پیدا کند. البته با توجه به اینکه تغییراتی در پترن ویروس‌ها و میکروب‌ها داشتیم، مقداری پترن اپیدمیولوژی تمامی بیماری‌ها تغییر کرده؛ همان طور که دیدید آنفلوآنزا زمانی پیک زد و دوباره کم شد ودوباره پیک بعدی را می‌بینیم، اما روتاویروس، ویروس فصل سرد و اوائل بهار است و اوائل بهار که بگذرد احتمالا ویروس کمتر می‌شود.

وی در واکنش به این پرسش که «والدین چه زمانی و با دیدن چه علائمی باید سریع به پزشک مراجعه کنند؟»، گفت: والدین اگر این نشانه‌های یاد شده را دیدند و اگر اسهال آبکی شدید در کودک را مشاهده کردند باید سعی کنند از مایعات متناسب با سن کودک استفاده کنند؛ حالا آب جوشیده یا دوغ و سرم و... می‌تواند باشد و باید آب بدن کودک را تامین کنند و بعد به پزشک مراجعه کنند؛ ضمن اینکه حتما حجم ادرار کودک را کنترل کنند واگر دیدند حجم ادرار کم شد نشان دهنده کم شدن آب بدن کودک است.

دقت کنیم! مهمترین اصل در عدم ابتلا به بیماری‌ها و به ویژه بیماری روتا ویروس رعایت بهداشت فردی در همه افراد به ویژه کودکان است و باید والدین نسبت به شستن دست‌های فرزند دلبندشان به خصوص هنگام استفاده از سرویس بهداشتی و دست زدن به اشیا مختلف حساسیت به خرج دهند تا احتمال ابتلا به این یورس در این روز‌ها کمتر و کمتر شود.