ویژه‌نامه تحلیلی تبیینی عماد
۰۱ دی ۱۴۰۳ - ۱۷:۴۲
هژمونی آمریکایی در مدیریت و کنترل فضای سایبر، شناسایی و نظارت فراحاکمیتی بر توانمندی‌های اقتدارافزای جامعه، تهدیدات و تهاجمات سایبری، پذیرش الگوی رفتاری و سبک زندگی فراملی و فرافرهنگی و مهندسی و مدیریت فرهنگی فراملی و فرهنگ منحط و اباحه گر چالش‌های راهبردی حکمرانی عرصه جهانی سازی سایبری است. فهم صحیح گسترش سلطه افکنی غرب با فضای سایبر مبنایی کلیدی برای جهت دهی سیاست‌های گسترش فضای سایبر خواهد بود.
به گزارش پایداری ملی، سجاد عابدی در یادداشتی در خبرآنلاین نوشت؛ همان طور که تمام جنبه‌های زندگی بیشتر به فضا‌های سایبری وابسته می‌شوند آسیب‌پذیری‌های جدید آشکار و تهدیدات جدید ظهور می‌یابند؛ استراتژی‌های امنیت ملی و پیشرفت اداری دولت امریکا در ایجاد امنیت در فضای سایبری و تبدیل چالش‌ها به فرصت‌ها را باید مورد بررسی قرار داد. به اعتقاد بسیاری از تحلیلگران مسائل دفاعی، تلفات و خسارت‌های جنگ سایبری نه تنها کمتر از جنگ‌های کلاسیک نخواهد بود، بلکه ممکن است محدوده و ابعاد گسترده تری را دربر گیرد. آمریکا تلاش می‌کند همچون قدرت سخت، برتری‌هایی در این زمینه داشته باشد و به همین دلیل همواره مسئله تهدیدات سایبری را برجسته کرده و آن را در سند استراتژی امنیت ملی خود می‌گنجاند. در این مقاله به بررسی جایگاه تهدیدات سایبری در امنیت ملی آمریکا پرداخته می‌شود.
به تدریج امنیت در عرصه سایبری به امنیت حیاتی و تهدید آن، تهدید وجودی و حیاتی در نظر گرفته شد. دلیل آن هم این بود که اکثر زیرساخت‌های حیاتی کشور‌ها در دو دهه گذشته دیجیتالی شده و به بخش جدایی ناپذیر زندگی بشر تبدیل شده است. در این زمینه می‌توان به زیرساخت‌های انتقال آب و برق، کنترل ترافیک شهری، ترافیک هوایی و نظام بانکی اشاره کرد که به شدت به سامانه‌ای اطلاعاتی شبکه‌ای وابسته هستند. در حال حاضر، زیرساخت‌های دیجیتال برای همه کشور‌ها یک دارایی ملی محسوب می‌شود. یک حمله اینترنتی می‌تواند همانند بازی دومینو در همه سیستم‌های اینترنتی اختلال ایجاد کند.
حملات سایبری با جنگ سایبری و تروریسم سایبری متفاوت است. جنگ سایبری در عمل تاکنون اتفاق نیفتاده است. هر چند در جنگ سایبری از خونریزی‌ها و یرانی‌های مرسوم در جنگ‌های کلاسیک خبری نیست، اما در این جنگ، ممکن است سیستم‌ها و برنامه‌هایی از بین برود که جان انسان‌ها را به خطر بیندازد. اما حمله سایبری متفاوت است. رودریگز در تعریف حمله سایبری می‌گوید: حمله سایبری، اختلال در صحت یا درستی داده‌ها است که معمولا از طریق کد‌های مخرب و تغییر در منطق برنامه‌ها و کنترل داده‌ها که به خروجی‌های اشتباه منجر می‌شود، صورت می‌گیرد. بر همین اساس، وزارت دفاع آمریکا، فضای سایبری را در کنار زمین، دریا، هوا و جو بیرونی به عنوان پنجمین عرصه جنگ قرار داده است. این وزارتخانه، مرکزی را با عنوان فرماندهی سایبری با هدف حمایت از شبکه‌های نظامی آمریکا تشکیل داده که تحت مدیریت فرماندهی استراتژیک است.
برخی تحلیلگران معتقدند آژانس امنیت ملی آمریکا باید مسئولیت امنیت سایبری در آمریکا را برعهده بگیرد. کارکرد اصلی و عمده این نهاد، نظارت بر انتقال اطلاعات است. به گفته کاولتی، این نظارت اطلاعاتی از طریق رصد کاربران در فضای مجازی و به طور مشخص در فضای اینترنت رقم می‌خورد. اما برخی کارشناسان بر این باورند که ماهیت فوق العاده محرمانه این آژانس می‌تواند در نهایت به شفافیت کمتر و در نتیجه مشارکت کمتر منجر شود. بر این اساس وزارت امنیت داخلی، بهترین نهاد برای مقابله با تهدیدات سایبری است. در گزارش سالانه وزارت امنیت داخلی که در سال ۲۰۱۰ منتشر شد، امنیت سایبری، یکی از پنج حوزه اصلی ماموریت این وزارت خانه در نظر گرفته شده است.
در ماه سپتامبر ۲۰۱۸، ترامپ، سند استراتژی ملی امنیت سایبری را تصویب کرد که رویکردی کاملا تهاجمی داشت. این سند که اولین سند در این زمینه از سال ۲۰۰۳ محسوب می‌شود، چین، روسیه و ایران به عنوان سه منبع اصلی تهدید امنیت سایبری در نظر گرفته شده اند. جان بولتون، مشاور امنیت ملی آمریکا در آن زمان ادعا کرد، استراتژی امنیت سایبری جدید آمریکا خواستار پاسخ تهاجمی به هر کشوری است که آمریکا را هدف قرار می‌دهد.
این در حالی است که در سال ۲۰۱۱، کاخ سفید با انتشار سند «استراتژی بین المللی برای فضای سایبری» حق آمریکا را برای واکنش نظامی به حملات سایبری محفوظ دانسته بود. اما اسناد و مدارک حاکی از این است که آمریکا بیش از آنچه که ادعا می‌کند مورد حمله قرار گرفته است حملات سایبری به کشور‌های دیگر داشته است. به عنوان مثال در ژوئن سال ۲۰۱۰، ایرانی یکی از قربانیان حملات تروریستی سایبری بوده است. در این حملات ویروسی رایانه‌ای به نام استاکس نت، وارد تاسیسات هسته‌ای نطنز شد که متخصصان ایرانی به سرعت آن را شناسایی کردند. این ویروس که پیچیده‌ترین ویروس شناخته شده تاکنون است، می‌توانست هزار سانتریفیوژ هسته‌ای ایران را با اختلال مواجه کرده و به گفته نشنال اینترست می‌توانست برنامه هسته‌ای ایران را دست کم به دو سال قبل از آن بازگرداند. چین یکی دیگر از قربانیان حملات سایبری آمریکا است. در سال ۲۰۱۳، ادوارد جوزف اسنودن، یکی از کارمندان سابق سازمان اطلاعات مرکزی آمریکا (سیا) و پیمانکار سابق آژانس امنیت ملی آمریکا (DIA) فاش کرد، دولت آمریکا، شرکت‌های تلفن همراه چینی را هک کرده و به پیامک‌های مقامات و حتی مردم عادی چین دسترسی پیدا کرده است. آمریکا حتی پایگاه داده‌های اطلاعاتی دانشگاه تسینگوای چین، بزرگترین مرکز تحقیقاتی در چین و همچنین یکی از شش مرکز اصلی «شبکه آموزش و تحقیق» را هک کرده و به اطلاعات آن دست پیدا کرده است. در این مرکز اطلاعات بیش از شش میلیون چینی تحصیلکرده نگهداری می‌شد. اسنودن در پایان تاکید کرد، آژانس‌های جاسوسی چینی برای سال‌ها چین و هنگ کنگ را به دقت رصد می‌کردند.
تهدیدات سایبری یکی از چالش‌های اساسی امنیت ملی آمریکا است. از آنجا که امنیت سایبر یک مسئله ملی است، بخش خصوصی در آمریکا عملا نمی‌تواند حافظ امنیت در حریم خصوصی باشد. آمریکا برای ارتقای امنیت سایبری تلاش می‌کند استراتژی‌هایی در هر دو جنبه داخلی و خارجی ترسیم کند. اما مشارکت بخش خصوصی و دولتی به دلیل اختلاف در به اشتراک گذاری اطلاعات منجر به ناکامی در این استراتژی‌ها شده است. به هر حال آمریکا خود به این جنگ روی آورده است و مسلما رقبا و حریفان آمریکا نیز در این زمینه خود را تجهیز خواهند کرد و چه بسا بتوانند در این زمینه از آمریکا پیشی بگیرند.
مهمترین راهکار نهادینه سازی الزامات و ضوابط پدافند غیرعامل در دستگاه‌های اجرایی را چه می دانید؟!