ویژه‌نامه تحلیلی تبیینی عماد
۰۱ دی ۱۴۰۳ - ۱۷:۴۲
پژوهشگران دریافته اند که چگونه سه ویروس کووید، RSV و آنفولانزا در پاییز و زمستان امسال سیستم‌های درمان را به چالش می‌کشند.
به گزارش پایداری ملی به نقل از خبرگزاری صدا و سیما، هر پاییز و زمستان، بیماری‌های ویروسی دستگاه تنفسی، مانند سرماخوردگی و آنفولانزای فصلی، کودکان را از مدارس و فعالیت‌های اجتماعی دور می‌کنند. اما امسال، کودکان بیشتر از حد معمول سر از اورژانس و بیمارستان درمی‌آورند.
به نقل از ساینتی فیک امریکن( scientific american) دپارتمان سلامت شهر اورنج، اوایل نوامبر امسال به‌دلیل رکوردشکنی بستری کودکان مبتلا به عفونت‌های تنفسی اعلام وضعیت اضطراری کرد. در مریلند، ظرفیت اورژانس‌ها به‌دلیل تعداد غیرمعمول موارد شدید ابتلا به ویروس سین‌سیشیال تنفسی، یا RSV، تکمیل شده است. درنتیجه اورژانس‌ها بیماران را برای درمان به ایالت‌های دیگر ارجاع می‌دهند.
در ایالات متحده، فصل ویروس‌های دستگاه تنفسی امسال زودتر از معمول آغاز شد. از آنجا که اوج عفونت‌ها در اواخر دسامبر یا ژانویه رخ می‌دهند، این موج زودهنگام و غیرمعمول نشان می‌دهد که وضعیت می‌تواند برای افراد تمام گروه‌ها، مخصوصاً کودکان، بسیار بدتر شود.
اپیدمیولوژیست‌های متخصص در تهدیدهای نوظهور، ازجمله بیماری‌های دستگاه تنفسی، به‌دنبال الگو‌های درون این عفونت‌ها هستند و توجه خاصی به الگو‌های غیرمعمول دارند. آن‌ها به‌شدت نگران میزان بستری کودکان در ماه‌های اخیر و الگوی درحال ظهور آن هستند.
در اوایل نوامبر، مرکز کنترل و پیشگیری بیماری ایالات متحده (CDC) یک مشاوره سلامت درباره افزایش عفونت‌های دستگاه تنفسی - خصوصاً بین کودکان - منتشر کرد. CDC و دیگر متخصصان سلامت درباره «تهدید سه‌گانه» بیماری‌های تنفسی ناشی از RSV، آنفولانزای فصلی و کووید ۱۹ هشدار می‌دهند.
دلایل همگرایی این ویروس‌ها و افزایش بسیار زودهنگام عفونت‌ها در این فصل همچنان مشخص نیست. اما متخصصان سلامت ایده‌هایی درباره عوامل تأثیرگذار و دلالت‌های آن برای وقایع ماه‌های آینده دارند.
در رابطه با کووید-۱۹، انتظار می‌رود که سال ۲۰۲۲ همانند سال‌های ۲۰۲۰ و ۲۰۲۱، با یک موج بیماری زمستانی همراه باشد. اوج‌گیری‌های زمستان‌های گذشته از ترکیبی از عوامل ریشه می‌گرفتند؛ ازجمله ظهور و گسترش واریانت‌های جدید ویروس، افزایش جمعیت در فضا‌های سربسته به‌جای فاصله‌گذاری در بیرون و گردهم‌آیی مردم برای تعطیلات.
با فرارسیدن فصل آنفولانزا پس از دو سال غیبت، آمار بستری کودکان در این فصل رکورد‌های قبلی را جابه‌جا کرده است.
اما برخلاف زمستان‌های گذشته پندمیک، بسیاری از اقدامات احتیاطی کووید-۱۹ - مانند استفاده از ماسک در فضا‌های عمومی یا اجتناب از فعالیت‌های گروهی - از همیشه ساده‌تر گرفته می‌شوند. همه این‌ها در کنار تهدید ظهور واریانت‌های جدید، پیش‌بینی بزرگی موج بعدی کووید-۱۹ را دشوار می‌سازند.
درحالی‌که فصل آنفولانزا در طول پندمیک کووید-۱۹ غیرقابل پیش‌بینی بوده است، تقریباً همیشه اواخر اکتبر آغاز می‌شود. فصل آنفولانزا نیز یک ماه زودتر و با اعدادی بزرگ‌تر از تمام سال‌های اخیر آمد. طبق داده‌ها، بستری کودکان مبتلا به آنفولانزا در این زمان از سال حدود ۱۰ برابر بیشتر از بیش از یک دهه اخیر بوده است.
عفونت‌های RSV معمولاً الگوی فصلی مشابه آنفولانزا دارند و در ماه‌های زمستان به اوج می‌رسند. اما امسال، یک موج غیرمنتظره تابستانی، بسیار جلوتر از شروع فصل فیروس‌های تنفسی متداول رخ داد.
در سال‌های معمولی، RSV توجه رسانه‌ای اندکی جلب می‌کند. این بیماری بسیار شایع است و معمولاً فقط باعث یک بیماری خفیف می‌شود. درحقیقت، بسیاری از کودکان پیش از رسیدن به دوسالگی این ویروس را تجربه می‌کنند.
اما RSV می‌تواند یک عفونت تنفسی سخت با عواقب جدی در کودکان زیر دو سال باشد؛ خصوصاً در نوزادان. این شایع‌ترین دلیل عفونت‌های دستگاه تنفسی تحتانی در کودکان کم‌سن است و بیماری‌های شدیدتر می‌توانند به سینه‌پهلو و دیگر عارضه‌ها منجر شود و اغلب نیاز به بستری دارد.
کودکان، مخصوصاً کودکان کم‌سن، نسبت به گروه‌های سنی دیگر از آنفولانزا و RSV بیماری شدیدتری می‌گیرند. اما نوزادان کوچک‌تر از شش ماه بیشترین آسیب را می‌بینند؛ با ریسک تقریباً دوبرابری مرگ ناشی از RSV در مقایسه با باقی کودکان زیر پنج سال. نرخ بستری کووید-۱۹ نیز در نوزادان چهار تا پنج بار بیشتر از کودکان دیگر است.
یک دلیل که کم‌سن‌ترین کودکان در معرض ریسک بیشتری هستند، این است که سیستم ایمنی آن‌ها هنوز کامل توسعه پیدا نکرده و واکنش‌های ایمنی سریعی را که در اکثر بزرگسالان دیده می‌شود، تولید نمی‌کند. به‌علاوه، نوزادان کوچک‌تر از شش ماه که بیشترین ریسک بیماری شدید را دارند، هنوز کم‌سن‌تر از آن هستند که بتوان آن‌ها را در برابر آنفولانزا یا کووید-۱۹ واکسینه کرد.
اقدامات پیشگیری از ویروس کرونا، نظیر تعطیلی مدارس، از شیوع ویروس‌های تنفسی دیگر نیز جلوگیری کرد. با برداشته‌شدن محدودیت‌ها، کودکان دوباره در معرض ویروس‌های تنفسی قرار گرفته‌اند، اما آمادگی آن‌ها برای مقابله با بیماری کمتر است.
این ویروس‌ها چالش‌های مخصوص خود را ایجاد می‌کنند، اما شیوع و اوج‌گیری هم‌زمان آن‌ها طوفانی عالی را ایجاد می‌کند که ویروس‌های مختلف بتوانند در آن واحد یک فرد را بیمار کنند. ویروس‌ها حتی می‌توانند برای فرار از سیستم ایمنی با یکدیگر همکاری و به مجرای تنفسی آسیب وارد کنند.
این بیماری‌های هم‌زمان معمولاً متداول نیستند. بااین‌حال، احتمال هم‌زمانی عفونت‌ها برای کودکان بیشتر از بزرگسالان است. عفونت‌های هم‌زمان می‌توانند از لحاظ تشخیص و درمان نیز دشوار باشند و درنهایت منجر به شدت بیشتر بیماری، عوارض، بستری و مرگ شوند.
چند دلیل وجود دارد که ایالات متحده احتمالاً با اوج‌گیری بیماری‌های تنفسی در کودکان روبه‌رو شود. اول، استراتژی‌های مقابله با کووید-۱۹ در‌واقع به جلوگیری از انتقال دیگر پاتوژن‌های تنفسی نیز کمک می‌کنند. تعطیلی مدارس و مهد‌های کودک احتمالاً مواجهه معمول کودکان با ویروس‌های تنفسی مختلف را به حداقل رساند.
به‌نظر می‌رسد این‌ها و تلاش‌های دیگر برای جلوگیری از شیوع کووید-۱۹، گردش گسترده ویروس‌های دیگر را سرکوب کرده‌اند؛ ازجمله آنفولانزا و RSV. درنتیجه، ایالات متحده کاهشی کلی را در عفونت‌های تنفسی غیر کووید تجربه کرد.
فعالیت ویروسی اندک به این معنی است که کودکان برخی از مواجهه‌ها با ویروس‌ها و پاتوژن‌های دیگر را که معمولاً به ساخت ایمنی کمک می‌کنند، از دست داده‌اند؛ مخصوصاً در چند سال ابتدایی زندگی. نتیجه آن که «بدهی ایمنی» نامیده می‌شود، احتمالاً در افزایش بیماری‌های دستگاه تنفسی در ادامه این فصل نقش دارد.
برای پیچیده‌ترشدن تصویر، طبیعت متغیر ویروس‌ها، ازجمله ظهور واریانت‌های جدید کووید-۱۹ و تکامل طبیعی ویروس‌های آنفولانزای فصلی، به این معنی است که ما می‌توانیم شاهد ترکیبی منحصربه‌فرد از سویه‌های بسیار مسری یا سویه‌هایی که بیماری شدیدتری ایجاد می‌کنند، باشیم.
واکسیناسیون کودکان و مادران باردار، همچنان بهترین راه برای مقابله با ویروس‌های تنفسی است.
اوج زودهنگام عفونت‌های دستگاه تنفسی با نرخ بستری بالا اهمیت پیشگیری را نشان می‌دهد. بهترین ابزاری که برای پیشگیری در اختیار داریم، واکسیناسیون است. واکسن‌هایی که با کووید-۱۹ و آنفولانزا مقابله می‌کنند، در دسترس هستند و به تمام افراد بالای شش ماه توصیه می‌شوند. ایمنی و تأثیر آن‌ها اثبات شده است و می‌توانند جان‌ها را نجات دهند و این کار را می‌کنند.
تازه‌ترین داده‌ها درباره واکسن به‌روزرسانی‌شده دوظرفیتی کووید-۱۹ نشان می‌دهد که این واکسن نسبت به واکسن‌های اصلی یک واکنش آنتی‌بادی شدیدتر در برابر واریانت‌های امیکرون فعلی ایجاد می‌کند.
بهترین راه برای حفاظت از نوزادان کوچک‌تر از شش ماه در برابر آنفولانزا و کووید-۱۹ واکسیناسیون در دوران حاملگی است. وقتی یک مادر حامله واکسینه می‌شود، آنتی‌بادی‌های مادرانه از جفت به جنین منتقل می‌شوند و ریسک بستری کووید-۱۹ در نوزادان به میزان ۶۱ درصد کاهش می‌یابد. واکسیناسیون دیگر مراقبین، اعضای خانواده و دوستان نیز می‌تواند به حفاظت از نوزادان کمک کند.
دیگر روش‌های پیش‌گیرانه، مانند شستن دست، پوشاندن سرفه و عطسه، ماندن در خانه و قرنطینه هنگام بیماری، می‌توانند به حفاظت اطرافیان در برابر این ویروس‌ها و دیگران کمک کنند. توجه به مشاوران سلامت عمومی نیز کمک می‌کند تا افراد به‌روزترین اطلاعات را در اختیار داشته باشند و آگاهانه‌ترین تصمیمات را برای حفظ ایمنی خود و دیگران - در تمام سنین - بگیرند.
مهمترین راهکار نهادینه سازی الزامات و ضوابط پدافند غیرعامل در دستگاه‌های اجرایی را چه می دانید؟!