شناسایی یک ظرفیت بزرگ آبی در کشور

به گزارش پایداری ملی به نقل ازفارس، هفته گذشته بود که سیاست‌های کلی برنامه هفتم توسعه پس از مشورت با مجمع تشخیص مصلحت نظام با اولویت پیشرفت اقتصادی توأم با عدالت تعیین و به سران سه قوه، رئیس مجمع تشخیص مصلحت و رئیس ستاد کل نیروهای مسلح ابلاغ شد.

بر این اساس یکی از موارد مهم مورد توجه در این برنامه که در ماده 7 سیاست‌های کلی منعکس شده است، توجه به مسئله پساب به عنوان یکی از حلقه‌های مفقوده صنعت آب کشور است.

بر این اساس در ماده 7 سیاست‌های کلی برنامه هفتم توسعه آمده است تا « برنامه‌ریزی برای دستیابی به سایر آب‌ها و بازچرخانی آب‌های صنعتی و پساب» در دستور کار قرار گیرد.

*47 درصد مردم اطلاعی از پساب ندارند

نکته قابل توجه در مسئله پساب‌های عدم اطلاع کافی مردم نسبت به این صنعت در کشور است. بر اساس پژوهش انجام شده توسط یکی از مراکز افکارسنجی رسمی در کشور که در دو استان مرکزی کشور انجام شده است، 47.55 درصد از مردم این دو استان اطلاعی از از تعریف پساب ندارند و تنها 22.7 درصد به طور دقیق پساب را با تعاریف اصلی معرفی کرده‌اند.

علاوه بر این 3.45 درصد از مردم این دو استان فکر می‌کنند، پساب همان آب آلوده جاری در سطح شهرهای کشور است.

*تعریف دقیق پساب چیست

 بر اساس تعاریف علمی، پساب عبارت است از آب خارج شده از تصفیه‌خانه‌های فاضلاب مطابق استانداردهای ملی که عملیات بهبود کیفیت بر آن اعمال شده است و قابلیت استفاده در مصارف مختلف دارد.

با توجه به این تعریف، مشخص می‌شود که پساب با فاضلاب خارج شده از مصارف مختلف در کشور متفاوت است. بر این مبنا پساب به آبی گفته می‌شود که از یک مرحله سنگین فرآوری به نام تصفیه‌خانه عبور کرده و هم اکنون قابلیت استفاده در کشور را دارا است.

*2.1 میلیارد متر مکعب پساب در کشور تولید می‌شود

بر اساس آخرین آمارنامه ماهانه صنعت آب و برق مربوط به مردادماه سال 1401، هم اکنون تعداد 258 تصفیه‌خانه فاضلاب در مدار فعالیت قرار دارند که به طور روزانه 5754 هزار متر مکعب آب تولید می‌کنند. با فرض ثابت بودن این عدد در طول 365 روز سال، 2.1 میلیارد متر مکعب پساب در هر سال از طریق تصفیه‌خانه‌های فاضلاب در کشور مهیا استفاده دوباره خواهد شد.

بر این مبنا استفاده مجدد از این در شرایطی که 53 درصد از مشترکان کشور تحت پوشش شبکه فاضلاب قرار دارند، می‌تواند زمینه کاهش 1.5 درصد استفاده از آب تجدیدپذیر در کشور را فراهم کند.

نکته قابل توجه اینکه هم اکنون در کل کشور 8 میلیون و 781 هزار مشترک فاضلاب در کشور وجود دارد که نسبت به مدت مشابه سال گذشته شاهد رشد 5.3 درصدی مشترکان هستیم و با ارتقای پوشش دهی شبکه فاضلاب این رقم نیز افزایش پیدا می‌کند.

*صنایع کشور به طور کامل از پساب استفاده کنند

استفاده از پساب خروجی تصفیه‌خانه‌های فاضلاب کشور که استاندارد کافی را داراست یکی از بهترین منابع برای صنایع کشور به حساب می‌آید.

بر این مبنا در شرایطی که میزان آب مورد نیاز در صنعت هم اکنون سالانه 1.3 میلیارد متر مکعب برآورد می‌شود، لذا با ظرفیت موجود تصفیه‌خانه‌های فاضلاب کشور، امکان پوشش 100 درصدی نیاز صنعت از پساب با کیفیت وجود دارد.

در این شرایط به نظر می‌رسد، کلیه صنایع کشور می‌بایست با توسعه خطوط انتقال زمینه استفاده از منابع پساب در محل تصفیه‌خانه‌های کشور را فراهم کرده و میزان استفاده از آب تجدیدپذیر خود را به صفر برسانند.

*فضای سبز شهری، مقصد جدید پساب بهداشتی

با توجه به تولید 2.1 میلیارد متر مکعب پساب در شرایطی که فرض شود، 1.3 میلیارد متر مکعب از این آب برای صنعت کشور مهیا شود، لذا هم‌چنان 800 میلیون متر مکعب تولید پساب با ظرفیت فعلی تصفیه‌خانه‌های کشور وجود دارد که می‌تواند سهم فضای سبز شهر‌های کشور شود و جلوی اتلاف منابع آب زیرزمینی در این مناطق را به حداقل برساند.

در همین راستا، صادق نیک‌نژاد، کارشناس حوزه منابع آب در گفت‌وگو با خبرنگار اقتصادی خبرگزاری فارس گفت:« در برخی از شهرهای کشور که اتفاقا مشکل آب هم وجود دارد، فضای سبز سالانه بیش از 1.2 میلیارد متر مکعب آب مصرف می‌کند که تماما از منابع آب زیرزمینی استفاده می‌شود.»

این کارشناس حوزه منابع آب تاکید کرد:« درحالی این میزان آب از سرانه آب تجدیدپذیر کشور تامین می‌شود که به راحتی می‌توان در این بخش از پساب با کیفیت استفاده کرد.»

نکته مهم اینکه با توسعه ظرفیت‌های تصفیه‌خانه فاضلاب و استقرار سامانه‌های جدید امکان رشد حداقل 2 برابری تولید پساب وجود دارد که می‌توان از این بخش در مصارفی نظیر صنایع و بخش فضای سبز استفاده کرد. همچنین با رعایت استانداردها امکان استفاده از این منبع در مصارفی نظیر کشاورزی نیز مهیا است.