این روزها، برخی منابع خبری از تشدید فعالیت برخی موسسات جاسوسی و امنیتی در غرب سخن می‌گویند. کار‌ویژه این موسسات و نهادها، جلوگیری از درز اطلاعات محرمانه و زمینه‌سازی برای تحقق راهبرد‌های کلان و تعیین‌کننده در نظام بین‌الملل است. گرچه فعالیت بسیاری از این موسسات و نهادها در خفا ادامه دارد، اما آثار مخرب این فعالیت‌ها به گونه‌ای است که می‌توان با یک ردیابی دقیق، مصدر و منشا این بحران را پیدا کرد. یکی از این موسسات، موسسه «آسپن» است. به راستی این موسسه کجاست و چه ماموریت‌هایی‌دارد؟
به گزارش پایداری ملی به نقل از جام جم، موسسه آسپن در ظاهر سازمانی غیرانتفاعی و بین‌المللی است که سال ۱۹۴۹ با نام موسسه مطالعات انسانی آسپن تأسیس شد. مؤسسه و شرکای بین‌المللی آن از طریق سمینارها، برنامه‌های خط‌مشی، کنفرانس‌ها و طرح‌های توسعه رهبری، ایجاد یک جامعه آزاد و عادلانه را در یک محیط غیر حزبی و ظاهرا غیر ایدئولوژیک ترویج می‌کنند. دفتر مرکزی این مؤسسه در واشنگتن دی سی ایالات متحده است و دارای پردیس‌هایی در آسپن، کلرادو (خانه اصلی آن) و مریلند است. این مؤسسه شعبه‌هایی رسمی و غیر رسمی در برلین، رم، مادرید، پاریس، لیون، توکیو، دهلی نو، پراگ، بخارست، مکزیکو سیتی و کی‌یف داشته و محدوده فعالیت آن شبه قاره هند، شرق آسیا و آمریکای مرکزی و جنوبی را نیز شامل می‌شود. بنابراین، موسسه آسپن سنی تقریبا ۷۲ ساله دارد. با وجود تاکید این موسسه بر ماموریت‌های غیر سیاسی، اتفاقا با اندکی دقت می‌توان دریافت که آسپن خود یکی از تولیدکنندگان یا تثبیت‌کنندگان بحران‌های جاری در جهان امروز محسوب می‌شود.
چه کسانی از آسپن حمایت می‌کنند؟
در اینجا می‌توان به این سوال مهم پاسخ داد که چه نهادها و ابرموسسات یا افرادی آسپن را مورد حمایت قرار می‌دهند؟ مؤسسه آسپن عمدتا توسط بنیاد‌هایی مانند شرکت کارنگی، صندوق برادران راکفلر، بنیاد گیتس، بنیاد لومینا و بنیاد فورد با هزینه سمینارها و با کمک‌های مالی فردی تأمین می‌شود. هیات امنای آن شامل رهبرانی از سیاست، دولت، تجارت و دانشگاه است که در حمایت از آن نیز مشارکت دارند. گزارش ابتکار شفافیت نفوذ خارجی مرکز سیاست بین‌الملل از ۵۰ اندیشکده برتر در اتاق‌های فکر جهانی دانشگاه پنسیلوانیا شاخص رتبه‌بندی نشان داد که در دوره ۲۰۱۸-۲۰۱۴ مؤسسه آسپن پنجمین میزان بودجه بالا را از خارج از ایالات متحده در مقایسه با سایر اندیشکده‌ها دریافت کرده است، با مجموع بیش از ۸ میلیون دلار آمریکا از اهداکنندگانی که عمدتا از دموکراسی‌های غربی منشاء می‌گیرند. همچنین «کمک‌های مالی قابل توجهی از سوی رژیم‌های سعودی و اماراتی دریافت می‌کند. در اینجا می‌توان درک دقیق تری از موسسه غیر معمولی آسپن داشت. موسسه‌ای که نه با هدف جلوگیری از بحران‌های جاری در جهان، بلکه با هدف تقویت بحران‌ها و شکاف‌های امنیتی و عمومی جاری در نظام بین‌الملل شکل گرفته است.
جایی برای خواندن ذهن
مؤسسه آسپن به همراه مجله آمریکایی آتلانتیک و بلومبرگ در سازماندهی رویداد سالانه‌ای تحت عنوان سیتی لب شرکت کرده است، اجلاسی که به توسعه استراتژی‌هایی برای چالش‌های شهرنشینی در شهر‌های امروزی اختصاص دارد! در ذیل نسخه‌هایی که به بهانه مدیریت شهری در جهان و توسط شرکت‌کنندگان در این کنفرانس صورت می‌گیرد، بسیاری از مناسبات زیرساختی و روبنایی امنیتی در جهان را هدف قرار می‌دهند. در حقیقت، موضوعات غیر‌سیاسی پوششی برای مداخله در مناسبات امنیتی جاری در جهان محسوب می‌شود. این موسسه تلاش می‌کند تا به بهانه اعطای بورس تحصیلی یا حمایت‌های آموزشی، برخی نخبگان را از سایر نقاط جهان شناسایی کرده و با القائات خود تحت حمایت قرار دهد. کمک هزینه تحصیلی تحت عنوان «صدا‌های جدید» یک برنامه طولانی مدت برای متقاضیان آفریقا، آسیا و آمریکای لاتین است. هر سال، نامزد‌ها از آگوست تا اکتبر پذیرفته می‌شوند. نخبگان از سرتاسر کشور‌ها در دسامبر انتخاب می‌شوند و در اوایل ژانویه به طور عمومی معرفی می‌شوند.
نسخه‌ای مشابه بیلدربرگ
برخی تحلیلگران می‌گویند موسسه آسپن قصد دارد در آینده‌ای نزدیک‌تر، نقش‌آفرینی آشکارتری را در معادلات امنیتی جهان داشته باشد. دقیقا مانند آنچه در اجلاس «بیلدربرگ» رخ می‌دهد. مجوعه امنیتی «بیلدربرگ» که سال ۱۹۵۴ توسط خاندان حاکم در هلند تشکیل شد و به نوشته روزنامه اکسپرس، مقتدرترین این جمعیت‌هاست، زیرا بیش از ۱۵۰ شخصیت شامل سیاستمداران و کارگزاران و اقتصاددانان اروپا و آمریکا درآن عضویت دارند. هدف از تشکیل این گروه، گردهم آوردن رهبران آمریکایی و اروپایی با هدف تقویت روابط و همکاری میان آنان در زمینه مسائل اقتصادی، سیاسی و دفاعی بود. از مهمترین اعضای این جمعیت، آنگلا مرکل صدراعظم آلمان و هنری کیسینجر و تونی بلر، دیوید کامرون و مارگارت تاچر نخست‌وزیران پیشین انگلیس را می‌توان نام برد.
در آمریکا موسسات مستقل امنیتی قدرت حیات ندارند
استفان لندمن تحلیلگر و نظریه پرداز آمریکایی درخصوص موسسات امنیتی مانند آسپن به جام‌جم می‌گوید: «در تحلیل مناسبات امنیتی آمریکا، نمی‌توان مناسبات کلانی که بر این حوزه حاکم است را فراموش کرد. نمی‌توان گفت که موسسات امنیتی در ایالات متحده به صورت طبیعی و بدون حمایت دو حزب سنتی این کشور و جریان‌های فاسد رسمی حاکم بر مناسبات امنیتی آن شکل گرفته‌اند. در اینجا اتفاقا تفاوتی میان جمهوریخواهان و دموکرات‌ها وجود ندارد. موسسات امنیتی ظاهرا مستقل و قدرتمند، در حقیقت تصویر هستند نه واقعیت. آن‌ها از سوی جریانی حمایت می‌شوند که در صدد ایجاد بحران، آشوب و ناآرامی در جهان هستند.» لندمن در ادامه افزود: هر موسسه‌ای که واقعا بخواهد سیاست‌های نظام آمریکا را مورد واکاوی و تحلیل قرار دهد، نه تنها مورد حمایت قرار نمی‌گیرد بلکه با انواع فشار‌ها رو به‌رو می‌شود.