خطر زمین‌لغزش در چالوس و هراز

به گزارش پایداری ملی به نقل از ایسنا، علی بیت الهی، دبیر کارگروه ملی مخاطرات طبیعی، درباره تاثیر محورهای برون شهری از فرونشست و فروریزش زمین گفت:‌ در جاده‌ها بسته به موقعیت و محل آنها ممکن است شاهد پدیده‌هایی مانند فرونشست، فروریزش و زمین لغزش باشیم. به عنوان مثال در مسیر جاده‌های منتهی به شمال کشور مانند جاده‌های تهران به سمت استان‌های، گلستان، گیلان و مازندران، فرونشست و فروریزش رخ نمی‌دهد یا احتمال آن خیلی خیلی کم است، اما احتمال وقوع زمین لغزش‌ در این جاده‌ها وجود دارد.

وی ادامه داد:‌ در واقع پدیده زمین لغزش، حرکت دامنه‌های خاکی پرشیب به سمت پایین است که گاه در تلاقی با جاده‌ها در مناطق کوهستانی و پر پیچ و خم رخ می‌دهد و این نه تنها در ایران که در تمام کشورهای دنیا و در چنین جاده‌هایی رخ می‌دهد. تاکنون زمین لغزش‌های گسترده‌ای را در جاده‌های چین، هند، کشورهای آسیای شرقی، اروپایی و آمریکایی شاهد بودیم. این پدیده بعد از بارش برف یا باران سنگین که خاک کاملا اشباع می‌شود، بیشتر رخ می‌دهد و ما شاهد حرکت توده‌های خاکی هستیم که در برخی مواقع به دلیل تلاقی با جاده موجب انسداد مسیر یا تخریب آن نیز می‌شود.

ضرورت پیشگیری از زمین لغزش در چالوس و هراز

بیت‌الهی با بیان اینکه در مناطق کوهستانی خطر وقوع حوادث به دلیل زمین لغزش بیشتر است، گفت: البته با شناسایی این دامنه‌های پر شیب و انجام تمهیدات ویژه برای این دامنه‌ها می توان خطر را رفع کرد. اما این اقدام سنگین و گسترده ایست و نیازمند دقت بالا و هزینه زیادی هم است. اما به هرحال توجه به این موضوع و جلوگیری از آن به ویژه در شریان‌های جاده‌ای پر تردد مثل جاده هراز یا چالوس اهمیت زیادی دارد و لازم است که این نقاط شناسایی شوند.

دبیر کارگروه ملی مخاطرات طبیعی درباره اینکه برای جلوگیری از این حوادث چه اقداماتی باید در این مناطق انجام شود، گفت: در این مناطق باید علائم خطر به کار گرفته شود تا از وقوع حوادث جلوگیری شود. از نظر مهندسی و اجرای پروژه‌ها نمی‌توان هزینه سنگینی را برای آن اختصاص داد و تمامی دامنه‌ها را دیوارکشی کرد ولی در برخی از مناطق که خطر بالا است می‌توان اقدامات مهندسی ویژه‌ای را پیش‌بینی کرد.

ضرورت مراقبت از پل‌های جاده‌ای در برابر فرونشست

وی درباره اینکه احتمال وقوع فرونشست یا فروریزش در جاده‌های کشور چقدر است، گفت: باید بگویم که چنین احتمالی در حال حاضر نادر است و عمدتا به جز در برخی از موارد که در واقع به ناگهان فروریزش یا فرونشست رخ می‌دهد، اثر نشست روی جاده‌ها چندان بزرگ نیست اما در مورد پل‌ها حتما باید تمهیداتی وجود داشته باشد تا از آسیب دیدگی آن‌ها جلوگیری شود.

بیت‌الهی با اشاره به اینکه پیش‌تر مطرح شده بود که در برخی از جاده‌ها مثل چالوس فرونشست زمین رخ داده است گفت: اخیرا در جاده چالوس یا هراز فرونشست رخ نداده و هرآنچه که بوده زمین لغزش بوده است. آنچه که تصاویر آن هم منتشر شد مربوط به زمین لغزش بود که اخیرا در جاده هراز رخ داد.

وی در ادامه درباره اینکه در فصل گرما فروریزش و فرونشست زمین افزایش پیدا می‌کند یا خیر گفت: در فصل گرما با توجه به کم شدن بارندگی‌ها و نیاز به آب زیاد استحصال آب‌های زیرزمینی بیشتر می‌شود. یعنی آب‌های زیرزمینی بیشتر پمپاز می‌شود و سطح آب افت می‌کند.

افت سطح آب باعث می‌شود که زمین دچار فرونشست شود و این فرونشست‌ها به صورت تدریجی در دشت‌های بزرگ و پهناور کشور رخ می‌دهد. در مواقع کم آبی به دلیل کمبود آب‌های زیرزمینی این روند تشدید می‌شود و در دشت‌ها که چاه‌های آب فراوانی هم دارند و برخی از آن‌ها نیز غیرمجاز هستند این تشدید می شود و انتظار می رود که سرعت پدیده فرونشست بیشتر شود. این سرعت به دلیل افزایش برداشت آب‌های زیرزمینی و افت سطح آب زیرزمینی است.

دبیر کارگروه ملی مخاطرات طبیعی ادامه داد:‌ البته فروریزش ها در برخی از مناطق به دلایل متعددی رخ می‌دهند که آن ارتباطی با گرم شدن و تابستان ندارد. باید توجه داشته باشیم که پدیده‌هایی مثل فرونشست، فروریزش، زمین لغزش و ... در تمامی کشورهای دنیا نیز رخ داده است، اما با یک مجموعه ای از اقدامات مستمر می‌توان از وقوع این پدیده جلوگیری کرد.

برای جلوگیری از فرونشست زمین راهکار وجود دارد. اگر درباره زلزله صحبت کنیم می‌گوییم که درباره وقوع آن اقدامی نمی‌توان انجام داد و از رخداد آن جلوگیری کرد اما برعکس، پدیده‌هایی مانند زمین لغزش، فرونشست و فروریزش کاملا قابل جلوگیری است و با یک برنامه ملی می‌توان از آن جلوگیری کرد. این تجربه موفق در برخی از کشورها وجود دارد. بسیار مهم است که از وقوع این موارد جلوگیری کنیم و با اقداماتی در زمینه نوع کشت، نوع استفاده از آب‌های زیرزمینی از وقوع این پدیده پیشگیری شود.