گفت‌وگو با معاون مهندسی و پدافند غیرعامل نیروی دریایی ارتش

کوچک‌ترین وابستگی به عناصر بیگانه نداریم

معاونت مهندسی و پدافند غیرعامل نیروی دریایی ارتش، یکی از معاونت‌های بنیادی و اثرگذار این نیرو است که در زمینه‌های گوناگون از جمله،  طراحی و ساخت و ساز اسکله، موج شکن، ساختمان‌ها، تأسیسات اداری، پادگانی، آموزشی، منازل سازمانی و همچنین فرودگاه‌ها فعالیت‌های زیادی دارد.

امیر دریادار دوم مهندس حسن جعفری، معاون مهندسی و پدافند غیرعامل نیروی دریایی ارتش از رزمندگان هشت‌سال دفاع مقدس است و با توجه به سوابق  و کارنامه درخشان در طول خدمت35 ساله، از  اِشراف بسیار خوبی در حوزه تخصصی برخوردار است.

در گفت‌وگو با ایشان که معتقد است تدابیر نورانی و تأکیدات فرماندهی معظم کل قوا مبنی بر راهبردی بودن نیروی دریایی ارتش، موجب شده است این نیرو در حال سپری کردن برهه‌ای تاریخی و بسیار اثرگذار در سیاست‌های کلی کشور باشد، نکات قابل توجهی در موضوع «ساخت‌‌وسازی در نیروی  دریایی مطرح شد که در ادامه می‌آید.

امیر! لطفاً ابتدا در خصوص عنوان «معاونت مهندسی و پدافند غیرعامل» توضیحاتی ارائه بفرمائید؛ این معاونت موظف به انجام چه مأموریتی است؟

هر یکانی با عنوان «معاونت» یا «فرماندهی»، دارای مأموریت‌ها و مسئولیت‌های تعریف  شده‌ای است. معاونت مهندسی و پدافند غیرعامل نیروی دریایی ارتش که تمامی ساخت و سازهای این نیرو- اعم از ساختمان‌ها، تأسیسات اداری، پادگانی، آموزشی، منازل سازمانی، فرودگاه‌ها، اسکله و موج شکن‌ها و ... - در حوزه مأموریت و مسئولیت این معاونت است. عبارت «پدافند غیرعامل» هم که برابر فرمان فرماندهی معظم کل قوا ابلاغ شده، به همین منظور نام‌گذاری شده است. درواقع، مسئولیت تمام پروژه‌هایی که در زمان بحران به آن نیاز پیدا می‌کنیم و یا هر اقدامی که در جهت کاهش آسیب‌پذیری در برابر حملات دشمن به‌کار گرفته می‌شود، در زمره مسئولیت‌های این معاونت است.

با توجه به اینکه شما از یادگاران هشت سال دفاع مقدس هستید و حضور در جنگ تحمیلی را تجربه کرده‌اید، ضمن ارائه توضیحاتی در این خصوص بفرمائید که یکان مهندسی نیروی دریایی، در آن دوران چه نقشی ایفا کرد؟

ما در دوران دانشجویی؛ یعنی قبل از فارغ‌التحصیلی از دانشکده افسری، جزو آن دسته از دانشجویانی بودیم که به فرماندهی شهید نامجو به منطقه سوسنگرد اعزام و پس از فارغ‌التحصیلی هم در مناطق و پایگاه‌های دریایی مشغول انجام خدمت شدیم.

در اوایل جنگ تحمیلی؛ یعنی زمانی که تکاوران نیروی دریایی ارتش تنها یکانی بودند که در خرمشهر حضور داشتند، قطعاً یکان مهندسی در پشتیبانی از یکان‌های عملیاتی نقش مؤثری ایفا کرد. تا آنجا که نیروهای این یکان دوشادوش تکاوران در اجرای مأموریت‌هایی نظیر: تخریب، مین‌گذاری، مین روبی و ... در عملیات‌ها حضور مستقیم داشتند.

در پایگاه دریایی خارک که از یکان‌های منطقه دوم دریایی بوشهر محسوب می‌شد و واقعاً به تعداد روزهای جنگ بمباران شد، یکی از یکان‌های تأثیرگذار، مهندسی تأسیسات بود. با توجه به اینکه جزیره خارک، منطقه نفتی به شمار می‌رود و مخازن نفتی ما آنجا ذخیره می‌شد، یکان مهندسی تأسیسات با در اختیار داشتن گروه آتش‌نشانی و در جهت مهار حریق حاصل از بمباران دشمن تلاش و زحمت زیادی کشیدند و شهدا و جانبازانی را تقدیم کشور کردند.

میزان خودکفایی ما در اجرای پروژه‌های معاونت مهندسی و پدافند غیرعامل نیروی  دریایی ارتش تا چه حدی است؟

باید اشاره کنم که در حوزه مهندسی، صد درصد کارهایمان بومی و داخلی است. کلیه طرح‌ها پس از مطالعه و برنامه‌ریزی، با استفاده از مشاوران و پیمانکاران داخلی انجام می‌شود. دربرخی موضوعات با دانشگاه‌ها ارتباط و تعامل داریم؛ مثلاً در موضوع «کامپوزیت» با دانشگاه‌های علم و صنعت و امیرکبیر تعامل داریم. به‌طور کلی، هیچ وابستگی  به خارج از کشور نداشته و دارای این توانمندی هستیم که همه نیازهایمان را به‌صورت خود کفا تهیه و تأمین کنیم.

معاونت مهندسی نیروی دریایی چه تفاوتی با معاونت مهندسی در سایر نیرو‌ها دارد؟

ایجاد سازه‌های دریایی، کار بسیار سنگینی است که شامل ساخت اسکله، موج شکن‌ها و حوضچه‌ها می‌شود. تفاوت عمده مهندسی این نیرو با سایر نیروها در همین موضوع است که مستلزم داشتن دانش بسیار بالایی است؛ زیرا این تأسیسات باید بتواند در مقابل طوفان‌های سهمگین دریاها که ساحل را تحت تأثیر قرار می‌دهد، دوام بیاورد.

استقرار اجباری در حاشیه سواحل که با توجه به شرایط آب و هوایی و شرجی بودن، سازه‌ها و فلزات را تحت تأثیر قرار می‌دهد، ایجاب می‌کند که در زمینه تعمیر و نگهداری اهتمام جدی شود. این موضوع هم از دیگر تفاوت‌های مهندسی نیروی دریایی با سایر نیروها است.

معاونت مهندسی و پدافند غیرعامل نیروی دریایی ارتش چه برنامه‌هایی برای تحقق فرمایش فرماندهی کل قوا مبنی بر راهبردی بودن این نیرو دارد؟

هرگونه اقدام و مأموریت عملیاتی، آموزشی و یا پشتیبانی در نیرو، ارتباط کامل به کار مهندسی دارد.

پس از صدور فرمان تاریخی و بسیار عمیق فرماندهی معظم کل قوا که با تدبیر والای ایشان و در جهت حفظ منافع نظام مقدس جمهوری اسلامی ایران ابلاغ شد، جلسات متعددی برگزار و در نهایت، طرح «ولایت» در سه بخش مهم تهیه شد. یک بخش از طرح موصوف، به معاونت مهندسی و پدافند غیرعامل مربوط می‌شود که طی آن، هر اقدامی که توسط سایر هم‌رزمان ما در معاونت‌ها و قسمت‌های دیگر در جهت راهبردی شدن نیروی دریایی برنامه‌ریزی می‌شود، بایستی زیرساختهایش را ما آماده کنیم؛ آماده‌سازی زیر ساخت‌ها شاید مهم‌ترین بخش گام نهادن در مسیر راهبردی شدن  است.

با توجه به فرمایش مقام معظم رهبری در خصوص اهمیت ویژة مناطق جنوب شرقی کشور، معاونت مهندسی نیروی دریایی چه اقدامی در این جهت انجام داده است؟

  منطقه جنوب شرق کشور، واقعاً یک منطقه محروم و شاید رهاشده بود، ولی- با استقرار یکان‌های نیروی دریایی ارتش در این مناطق، تحولی عظیم در آنجا رخ داده است.

از سال 1386 که نیروی دریایی تمرکزش را متوجه جنوب شرق کشور کرد، دولت هم به آنجا آمد. ما تا اندازه‌ای پیگیری کردیم که در روستاها خانه بهداشت، مدرسه، اورژانس جاده‌ای و امکانات دیگری احداث شود.

همچنین با توجه به اهمیت سواحل مکران، نیروی دریایی ارتش در این سواحل دو منطقه و دو پایگاه دریایی احداث کرده و همان‌طور که اشاره شد، آماده‌سازی تمامی زیر ساخت‌ها در این مناطق بر عهده معاونت مهندسی این نیرو قرار دارد.

در همین مسیر اقدامات قابل توجهی توسط معاونت مهندسی نیروی دریایی ارتش به‌منظور احداث دو پایگاه دریایی جدید در مناطق جنوب شرق کشور؛ انجام شده یعنی پایگاه دریایی «رأس میدانی» در 180 کیلومتری شهر جاسک و پایگاه دریایی «پسابندر» که نقطه صفر مرزی ایران و پاکستان محسوب می‌شود. به عبارتی، این اقدامات حتی فراتر از بودجه و اعتباراتی است که تا کنون برای آن در نظر گرفته شده است.

 فعال سازی و ایجاد خط پرواز پهپاد، یکان هوا دریا، حوضچه و تأسیسات دریایی، موشکی و آماده‌سازی زیرساخت‌های اولیه برای یکان‌های تکاور از دیگر اقدامات معاونت مهندسی و پدافند غیرعامل نیروی دریایی ارتش است که در جهت ارتقای توان عملیاتی مناطق جنوب شرق صورت گرفته است که این فعالیت‌ها در تمامی یکان‌های این نیرو تأثیر زیادی داشته است. البته با اطمینان خاطر می‌گویم که واقعاً نیروی دریایی راهبردی تکلیف خود را حتی فراتر از سطح انتظارات در سواحل مکران، برای خارج شدن این سواحل از محرومیت و تحقق فرمایش فرماندهی کل قوا انجام داده و در این مسیر از هیچ کوششی فرو گذار نکرده و نخواهد کرد.

امیر! آیا معاونت مهندسی نیروی دریایی ارتش، اقداماتی در سواحل جنوب شرق کشور برای بهبود رفاه حال عموم مردم این مناطق انجام داده است؟

علاوه بر پیگیری و فعالیت در ساخت اماکن رفاهی – بهداشتی در روستاهای دور افتاده و محروم که اشاره شد و خوشبختانه به نتیجه هم رسیده، پس از پیگیری‌های مجدانه و اقدامات چشمگیر، موفق شدیم مراحل راه‌اندازی فرودگاه جاسک را به اتمام برسانیم. انشالله، ضمن اینکه اولین مرحله پرواز مسافربری بندر عباس – جاسک از طریق این فرودگاه انجام می‌شود، در مراحل بعد، هواپیماهایی با کلاس‌های مختلف، در این فرودگاه  پرواز خواهند کرد. با توجه به مطالعات انجام شده در زمینه توسعه خط پرواز فرودگاه در آینده شاهد پرواز هواپیماهای بزرگ‌تری از طریق این فرودگاه خواهیم بود که تمامی امور مهندسی آن توسط معاونت مهندسی و پدافند غیرعامل نیروی دریایی ارتش انجام شده است.

معاونت مهندسی نیروی دریایی ارتش در زمینه ارتقای روحیه کارکنان و خانواده‌های آنان چه اقدامانی انجام داده است؟

در مبحث تأمین مسکن سازمانی و شخصی کارکنان با توجه به تأکیدات فرماندهی معظم کل قوا  در جهت ارتقای سطح معیشت کارکنان، معاونت مهندسی توانسته ظرف سه سال اخیر قریب به نُه هزار نفر ازکارکنان را صاحب زمین یا مسکن کند. در یک آمار مقایسه‌ای، نسبت به امکانات و آمار کارکنان، هیچ نیرویی مانند نیروی دریایی در این زمینه عمل نکرده است.

از جمله پروژه‌های در دست اقدام، می‌توانم از پروژه چیتگر تهران، مهر بابل و پروژه‌های خمام، انزلی، چمران شمالی (بندر عباس) نام برد و اشاره کنم که مرحله جدید هم در اصفهان در دست برنامه ریزی است.

همچنین در سه سال اخیر، 20 مسجد توسط معاونت مهندسی نیروی دریایی احداث شده است. در سی‌سنگان، نوشهر، جاسک و بندرعباس هم پنج مسجد درحال ساخت است. مجتمع فرهنگی منطقه دوم دریایی ولایت -جاسک از بزرگترین تأسیسات فرهنگی ما دراین منطقه شامل غرفه‌های گوناگون است.

درپایان اگر صحبت نا گفته‌ای باقی‌مانده است، بفرمائید.

با نگاهی به دیروز و مقایسه شرایط پیش از انقلاب با امروز، متوجه خواهیم شد که چقدر اقدامات مؤثر و چشمگیری  در همه زمینه‌ها صورت گرفته است. قبل از انقلاب، با وجود تمام حمایت‌ها و پشتیبانی‌های مالی که از ارتش آن‌زمان صورت می‌گرفت، نیروی دریایی وقت، نتوانست دست آخر دو منطقه بوشهر و بندر عباس را تکمیل کند؛ تا جایی که بخش هوا دریا و اسکله‌اش ناقص ماند، اما امروز شاهدیم که خوشبختانه با تدابیر و رهنمودهای مقام معظم رهبری به خودکفایی رسیدیم و کارهای عظیم و حجیمی به انجام می‌رسد. البته خداوند را شاکر و سپاسگزارم که توفیق خدمت در این برهه تاریخی نصیب ما شده است. به امید اینکه مجموعه کارکنان نیروی دریایی راهبردی ارتش بتوانند با همین روحیه جهادی و بسیجی همچنان در مسیر تحقق اهداف مورد نظر فرماندهی معظم کل‌قوا گام بردارند.