ویژه‌نامه تحلیلی تبیینی عماد
۰۱ دی ۱۴۰۳ - ۱۷:۴۲
گفتگو با جانشین قرارگاه پدافند مردم‌محور
جانشین قرارگاه پدافند مردم‌محور سازمان پدافند غیرعامل کشور می‌گوید:رسالت اصلی پدافند مردم‌محور جلوگیری از وقوع حادثه، جلوگیری از تبدیل حادثه به فاجعه و بحران، کاهش عواقب بحران و کنترل سریع اوضاع و برگشتن به شرایط عادی است. با این تعریف می‌بینیم که پدافند مردم‌محور هم به کلیت پدافند غیرعامل شبیه است و هم به مدیریت بحران و در حقیقت ستون و پایه این دو به شمار می‌رود.
به گزارش پایداری ملی؛ مشروح گفت‌وگوی سردار غلامعلی حیدری جانشین قرارگاه مردم‌محور را با نشریه عماد در ادامه می‌خوانید؛
به عنوان سوال نخست تعریف و تبیین شما از ماموریت پدافند غیرعامل چیست؟!
ببینید افزایش بازدارندگی، کاهش آسیب پذیری، تداوم فعالیت‌های ضروری، ارتقای پایداری ملی و تسهیل مدیریت بحران و در نهایت ایجاد امنیت ملی از جمله راهبردهای مهم سازمان پدافند غیرعامل در جهت حفظ دارایی‌های با ارزش است. بکارگیری تمهیدات و ملاحظات پدافند غیرعامل که قبل از وقوع بحران و در زمان عادی تهیه و اجرا می‌شوند، تمامی گام‌های مدیریت بحران را در بر می‌گیرند و کارایی دفاعی طرح‌ها و پروژه‌ها را در زمان بحران افزایش خواهند داد. در واقع اقدامات زیرساختی، مدیریتی و ساختاری پدافند غیرعامل تسهیل کننده مدیریت بحران‌هاست.
هماهنگی برنامه‌ها و تمهیدات ستادهای مدیریت بحران، مهمترین عامل در کنترل و مهار بحران‌هاست. تشریح وظایف و مسئولیت‌ها در هر یک از سازمان‌ها و نهادهای عهده‌دار مسئولیت در مدیریت بحران، ارتباطات میان‌بخشی سازمان‌ها و ارگان‌های موثر در سازوکار مدیریت بحران، سلسله مراتب مدیریت بحران و همچنین ارزیابی سازوکار هماهنگی مدیریت بحران در وضع موجود از مواردی است که می‌تواند موجب تسهیل در فرایند مدیریت بحران شود و البته برنامه‌های آموزشی و ارتقاء سطح آگاهی مدیران در زمینه مفاهیم اصلی پدافند غیرعامل و مدیریت بحران می‌تواند موجب تسهیل در روند اجرای برنامه‌ها شود.
پدافند مردم‌محور چه نقش و جایگاه در جهت حفظ و ارتقای پایداری ملی دارد؟
مردم هر کشوری با ارزش‌ترین سرمایه و اصلی‌ترین مولفه اقتدار هر کشوری محسوب می‌شوند که صیانت و حفاظت از جان و مال آنها از اصول اولیه و اهداف اصلی نظام پدافند غیرعامل است. یکی از راهبردهای اساسی دشمنان انقلاب اسلامی تاثیرگذاری بر مردم در جهت کاهش تابآوری است تا با تقابل مردم در برابر حکومت، موجب کاهش قدرت ملی و واگرایی ملت و دولت شوند. لذا صیانت از مردم، اداره آنها و خدمات‌رسانی مناسب درشرایط اضطراری، امری اجتناب‌ناپذیر جهت حفظ و ارتقاء پایداری ملی خواهد بود. لذا قرارگاه پدافند مردم‌محور در راستای حفظ و ارتقاء پایداری ملی اهداف ذیل را دنبال می‌کند:
· 1-ایجاد زیرساخت‌های لازم برای حفاظت از مردم و ذخایر راهبردی احتیاط در شرایط اضطراری.
· 2-افزایش تابآوری و ارتقای آستانه تحمل مردمی، قبل، حین و بعد از شرایط اضطراری.
· 3 -حفظ انسجام و ارتقاء همبستگی و همگرایی بین مردم و حاکمیت.
· 4-توانایی اداره امور مردم با تأمین، ذخیره‌سازی و توزیع مایحتاج اساسی مردم در شرایط اضطراری.
· 5-مصونیت‌بخشی نیروی انسانی ویژه، متخصص و فعال در مراکز حیاتی و حساس.
· 6-فرماندهی، مدیریت عملیاتی و اجرایی پدافند مردم‌محور در سطوح ملی،
· استانی و شهرستانی
· 7-تعیین نقش‌ها و وظایف دستگاه‌های اجرایی ذیربط و تبیین نحوه تعامل آنها برای صیانت و حفاظت از مردم در شرایط اضطراری
· 8-تعیین روابط بین بخش‌های کشوری و لشکری در ارتباط با صیانت از مردم در شرایط اضطراری
· 9-فرهنگ‌سازی، حفظ روحیه جهادی، آموزش و ارتقاء آمادگی مردم و نهادهای اجرایی کشور جهت مقابله با تهدیدات مردم‌محور
· 10 -بکارگیری منابع ملی ، استانی و شهرستانی برای صیانت و حفاظت از کرامت ، جان و مال مردم در شرایط اضطراری
مهمترین ماموریت‌های قرارگاه پدافند مردم‌محور چیست؟ این قرارگاه در این زمینه تاکنون چه دستاوردهایی داشته است؟
از مهمترین ماموریت‌های قرارگاه پدافند مردم‌محور می‌توان به موارد زیر اشاره کرد؛
1 -تأمین نیازهای اساسی و ضروری مردم از قبیل آب، نان و غذا، سرپناه، بهداشت و سلامت، انرژی و امنیت در شرایط اضطرار
2 -ایجاد آرامش روانی در جامعه با اطلاع‌رسانی صحیح، دقیق و به موقع، مدیریت رسانه‌ها و شبکه‌های اجتماعی.
3 -ایجاد آمادگی شامل سازماندهی، آموزش و تمرین، رزمایش و تجهیز و اقدامات زیرساختی
4 -پایدارسازی خدمات و مدیریت فضای سایبری کشور، شبکه‌های اجتماعی و رسانه‌های مجازی و شبکه‌های خدماتی مردم
5 -تأمین امنیت محیط‌های پیرامون مراکز جمعیتی و جلوگیری از اقدامات مختل‌کننده امنیت.
6 -صیانت و حفاظت از جان و مال مردم با اقدامات عملیاتی پدافند مردم‌محور در برابر تهدیدات نوین
7 -تهیه و تدوین طرح‌های عملیاتی پاسخ به شرایط اضطراری از قبیل جستجو، امداد و نجات، تدفین،آوار برداری، تخلیه و اسکان، درمان و ...
از جمله دستاوردهای این قرارگاه می‌توان به اجرایی نمودن نظام عملیاتی صیانت از مردم در سطوح ملی، استانی و شهرستانی و همچنین موسسات عمومی و غیردولتی (سمن‌ها، شهرداری‌ها و...) و نهادها و سازمان‌های تحت امر مقام معظم رهبری و تشکیلات قوای سه گانه اشاره کرد.
الزامات تحقق اهداف و ماموریت‌های قرارگاه پدافند مردم‌محور کدام است؟
در درجه نخست این الزامات می‌توان به سیاستگذاری در جهت ایجاد زمینه جلب مشارکت مردمی در حوزه مردم‌بانی، مردم‌یاری، مردم‌داری اشاره کرد. از سوی دیگر سیاستگذاری در جهت استفاده از ظرفیت بالفعل و بالقوه نیروهای داوطلب مردمی بسیج در جهت پیشبرد اهداف قرارگاه نیز از جمله این الزامات است. راهبری و ساماندهی منابع انسانی در جهت دفاع از سرمایه‌های انسانی در شرایط متعارف و نامتعارف، راهبری و هدایت نخبگان بسیجی و مردمی در جهت اهداف پدافند غیرعامل و استفاده از ظرفیت سازمان بسیج مستضعفین نیز از جمله مواردی است که می‌توان از آن به عنوان الزامات تحقق اهداف و ماموریت‌های قرارگاه پدافند مردم‌محور نام برد.
"نظام عملیاتی پدافند مردم‌محور" چیست و چه اهدافی را دنبال می‌کند؟
به منظور حفظ آرامش جامعه در شرایط اضطراری، صیانت و حفاظت از جان و مال مردم و اداره و سازماندهی آنان جهت تسهیل در مدیریت بحران و کاهش آسیب‌های احتمالی ناشی از وقوع تهدیدات غیرمتعارف (نوین) و اقدامات خصمانه دشمن در شرایط اضطراری، تدوین نظام عملیاتی پدافند مردم‌محور(صیانت و حفاظت از مردم در شرایط اضطراری بحران ناشی از تهدید و جنگ)در دستور سازمان پدافند غیرعامل کشور قرار گرفت.
مهمترین چالش ها و موانع برای اجرای نظام عملیاتی پدافند مردم‌محور از نگاه شما چیست و برای برطرف کردن آن چه راهکاری موثر است؟
تفکیک حکومت از مردم بوسیله؛ تحریم اقتصادی، عملیات روانی، تهاجم فرهنگی از طریق رسانه ها و شبکه‌های مجازی و امثال آن و همچنین کارکرد دستگاه‌های اجرایی در شرایط اضطراری، آماده نگهداشتن زیرساخت‌ها و عدم تامین و دائمی نگهداشتن نیازهای حیاتی شامل: آب، نان و غذا، بهداشت و درمان، امنیت عمومی از جمله چالش ها و موانع اجرای نظام عملیاتی پدافند مردم‌محور است.
برای برطرف کردن این موانع نیز می‌توان به برنامه‌ریزی مناسب برای مقابله با جنگ‌های نوین دشمن از جمله جنگ روانی، استمرار پیگیری کارکرد دستگاه‌های اجرایی و توانمندسازی آحاد جامعه در حوزه تهدیدات و برنامه‌ریزی مناسب برای تامین دائمی نیازهای حیاتی مردم اشاره کرد.
مهمترین راهکار نهادینه سازی الزامات و ضوابط پدافند غیرعامل در دستگاه‌های اجرایی را چه می دانید؟!