واکسن فایزر با همکاری و مشارکت شرکت بیوانتک و برخی دیگر از شرکت‌ها در چندین کشور تولید می‌شود که مجوز همه آنها توسط آژانس دارویی اتحادیه اروپا صادر شده است.
به گزارش پایداری ملی به نقل از خبرگزاری فارس، پیش‌تر در گزارشی به این موضوع پرداخته شد که آمریکا تا اواخر اردیبهشت از صادرات واکسن‌های تولیدی خود به سایر کشورها خودداری کرد و بعد ازین تاریخ نیز تعداد دز محدودی از این سه واکسن را در اختیار چندکشور قرار داد. برای بسیاری این سوال پیش آمد که با این اوصاف چگونه خبرهایی از تزریق فایزر در کشورهای مختلف تا پیش از اردیبهشت منتشر می‌شد؟ این سوال به این خاطر مطرح شده که عموما این تصور را دارند که تنها تولیدکننده فایزر در دنیا، ایالات متحده است. این درحالی است که کشورهای دیگر نیز در حال تولید این واکسن هستند. به همین خاطر است که از ابتدای ممنوعیت واردات واکسن از انگلیس و آمریکا، گفته شد واردات واکسن‌ها در صورت تولید توسط کشورهای دیگر منعی ندارد. در این گزارش سایر کشورهای تولیدکننده واکسن فایزر را مورد بررسی قرار داده‌ایم.
واکسن کرونایی که به‌عنوان واکسن فایزر معروف است، در واقع «فایزر-بیواِن‌تک» است و فرمول آن را شرکت دانش‌بنیان آلمانی بیوانتک ساخته است. شرکت آمریکایی فایزر با نام تجاری «Comirnaty» آن را به‌صورت انبوه تولید و توزیع کرده و به این خاطر به اسم فایزر معروف شده است. این واکسن همچنین با همکاری و مشارکت شرکت بیوانتک و برخی دیگر از شرکت‌ها در چندین کشور تولید می‌شود که مجوز همه آنها توسط آژانس دارویی اتحادیه اروپا صادر شده است. بیوانتک که شرکتی آلمانی است که خطوط تولید مختلفی برای آن در کشورهای مختلف اروپایی ثبت شده است. یک کارخانه در آلمان و کارخانه دیگری در سوئیس برای تولید واکسن فایزر/ بیوانتک مشغول به کار شده‌اند که مراحل مختلفی از تولید را انجام می‌دهند ولی کامل‌ترین مجموعه در ایرلند است. ایرلند یکی از آخرین کشورهایی بوده که به صف تولید این واکسن پیوسته و از اواخر سال جاری قرار است بخش زیادی از واکسن‌های دنیا از همین برند در دوبلین تامین شود. در ادامه هر کدام از کشورها را به تفکیک مورد بررسی قرار داده‌ایم:
* آلمان
آژانس دارویی اروپا در ماه مه مجوز یک کارخانه به منظور تولید واکسن مشترک شرکت آلمانی بیوانتک و شرکت آمریکایی فایزر در شهر ماربورگ آلمان را که متعلق به شرکت کومیرانتی است صادر کرد؛ این کارخانه واکسن مشترک شرکت آلمانی بیون‌تک و شرکت آمریکایی فایزر را تولید می‌کند؛ آژانس دارویی اروپا پیش از این نیز به کارخانه دیگری در آلمان مجوز تولید واکسن مشترک آلمان و آمریکا را داده بود؛ سایت «Allergopharm» در راینبک در نزدیکی هامبورگ نیز به گروه کارخانه‌هایی که واکسن بیوانتک و فایزر در آن تولید می‌شود پیوسته است؛ این شرکت بخشی از هلدینگ «Dermapharm» است که تولید واکسن آن آغاز شده و بدین ترتیب آلمان نقش اصلی را به عنوان محل تولید این واکسن ایفا می‌کند. براساس بیانیه آژانس دارویی اروپا، سایت ماربورگ نه تنها ماده فعال واکسن، بلکه محصول نهایی را نیز تولید می‌کند.
این دو شرکت به تعهد‌های خود با کمیسیون اتحادیه اروپا عمل کرده‌اند و به همین دلیل انتظار نمی‌رود که واکسن آنها با محدودیت صادرات مواجه شود. از سویی دیگر با توجه به اینکه واکسن فایزر/ بیوانتک دیگر نباید در درجه حرارت منهای ۷۰ درجه سانتی‌گراد نگهداری شود بلکه برای این منظور منفی ۱۵ درجه نیز کافیست، شرایط صادرات واکسن تسهیل می‌شود، اما نکته قابل ملاحضه این است که تاریخ مصرف واکسن تحت این میزان دما تا دو هفته است.
* چین
شرکت داروسازی فوسان شانگهای که با نام داروسازی فوسان یا نام کوتاه فوسان فارما نیز شناخته می‌شود، در حال تولید واکسن کرونای شرکت بیوانتک است و قرار است سالانه یک میلیارد دز از این واکسن را تولید کند.این شرکت داروسازی چینی که عمده سهام آن متعلق به فوسان اینترنشنال است در ماه مه و هنگام ثبت سهام خود در بورس اوراق بهادار شانگهای اعلام کرد که توافق بین گروه دارویی شانگهایی فوسان و بیوانتک، شریک آلمانی آن اجازه تولید سالانه مقادیر زیادی از واکسن مبتنی بر فناوری «mRNA» این شرکت را می‌دهد. داروسازی فوسان یکی از مالک‌های شرکت سرمایه‌گذاری صنعتی سینوفارم، شرکت مادر گروه سینوفارم است.
در بیانیه مشترک این دو شرکت آمده است که فوسان فارما ۱۰۰ میلیون دلار برای سرمایه گذاری مشترک خود با شرکت بیوانتک به منظور ساخت کارخانه و تأسیسات مورد نیاز اختصاص می‌دهد و شرکت آلمانی نیز اختراع و دانش فنی برای تولید واکسن را ارائه می‌دهد. شرکت داروسازی فوسان شانگها دارای حقوق انحصاری برای عرضه واکسن در سرزمین اصلی چین، هنگ کنگ، ماکائو و تایوان است.
* ایرلند
فایزر در ماه مه اعلام کرد، تولید یک ماده موثره کلیدی برای واکسن کرونای mRNA این شرکت در کارخانه‌اش در شهر دوبلین، پایتخت ایرلند از واخر سال میلادی جاری آغاز می‌شود؛ تأسیسات قلعه گرنج ماده دارویی mRNA را تولید می‌کند و این تنها دومین کارخانه خارج از کارخانه فایزر در آندوور، ماساچوست است که این کار را انجام می‌دهد. ماده موثره کلیدی جزء فعال ضروری واکسن است.این اطلاعیه به این معنی است که کارخانه ایرلندی به طور متمرکز در عرضه واکسن کووید به کشورهای خارج از ایالات متحده از پایان سال مشارکت خواهد داشت.
* بلژیک
تأسیسات تولیدی شرکت فایزر در فلاندر واکسن کووید ۱۹ فایزر/بیوانتک را تولید و به مشتریان سراسر جهان تحویل می‌دهد. بخش داروسازی، بخشی حیاتی در اقتصاد بلژیک است و ایالات متحده شریک تجاری شماره یک بلژیک در جهان برای محصولات دارویی است؛ شهر پور در شهرستان مشلان در استان آنتوئر در منطقه فلاندری در کشور بلژیک مشغول تولید واکسن مشترک آمریکا و آلمان است که تأثیر قبل توجه بر عرضه فوری و بیشتر واکسن به دیگر کشورهای جهان دارد. آژانس دارویی اتحادیه اروپا تأیید کرده است که تأسیسات بلژیک قادر به تولید مداوم واکسن‌های با کیفیت بالا است.
* فرانسه
تولید واکسن فایزر/بیوانتک در فرانسه برای نخستین بار روز چهارشنبه ٧ آوریل/ ١٨ فروردین در فرانسه آغاز شد. گروه داروسازی «دِلفارم» چنانکه از پیش اعلام شده بود، شروع تولید را در کارخانه‌های خود واقع در «اورـ اِ ـ لوار» تائید کرد و وعده داد میلیون‌ها دز واکسن به بازار عرضه کند. امانوئل مکرون، رئیس جمهور فرانسه در ماه فوریه با اشاره به توافق میان صنایع داروسازی فرانسه و همتایان خارجی آنها از تولید واکسن در خاک فرانسه ابراز خرسندی کرده بود؛ در همین راستا شرکت فرانسوی «دِلفارم» که تولید واکسن مشترک آمریکا و آلمان را از ماه آوریل آغاز کرده «ماده موثره» واکسن را که در کارخانه بیوانتک آلمان ساخته می‌شود دریافت داشته و کار افزودن مواد جانبی، ایمنی سازی، در شیشه گذاشتن و بسته بندی آن را بر عهده دارد.
* همچنین قرار است یک سایت تولیدی این واکسن در سنگاپور هم افتتاح شود و در سال ۲۰۲۳ به مرحله تولید خواهد رسید.