رئیسی در ابتدای سخنانش با تشکر از مردم و هیئت‌ها برای عزاداری در ایام عاشورا با رعایت مقررات بهداشتی گفت: از رییس مجلس، هیات رئیسه، کمیسیون ها و نمایندگان مجلس و ابتکار خوب و ارزشمند در بررسی وضعیت وزرای پیشنهادی و جلسات با وزرای پیشنهادی صمیمانه تشکر می‌کنم.
رییسی گفت: سند تحول مردمی به عنوان چارچوب حاکم بر برنامه‌های وزیران پیشنهادی دولت سیزدهم برگرفته از محورهای بنیادی پنج‌گانه است؛نخست، بیانیه گام دوم انقلاب اسلامی، دوم تعالی فرهنگ اسلامی و ایرانی، سوم اقتصاد مقاومتی، چهارم تامین وبهبود معیشت جامعه به ویژه اقشار کم درآمد و پنجم توسعه روابط بین المللی براساس منافع ملی و الهام بخشی در جهان اسلام است که در هریک ازبرنامه ها عدالت وپیشرفت کانون برنامه ریزی قرار گرفته است و برآیند آنها رونق تولید داخلی و تعالی ایران اسلامی خواهد بود.
وی اضافه کرد: به علاوه زنجیره کامل فرایند تحولی در هر حوزه شامل توصیف و تحلیل واقع بینانه از وضع موجود، تصویر پردازی از آینده مطلوب و تاکید بر ارائه راهبردها و راهکارهای معطوف به علل وقوع چالش‌ها ، برنامه‌ریزی در چارچوب ظرفیت‌های ساختاری انسانی مالی دولت با رویکرد یاری دیگر قوا و نهادهای حاکمیتی مدنظر قرار گرفته است.
رئیس‌جمهور با بیان این مطلب که کاهش نقش‌های تصدی‌گرایانه و افزایش نقش میدان‌سازی و تسهیل‌گری دولت برای به صحنه آمدن و بسیج ظرفیت گسترده و متنوع مردمی به‌ویژه جوانان و نخبگان که همواره پیشتاز و پیشران تحول‌خواهی هستند، اظهار داشت: از دیگر حوزه‌های مورد تاکید در برنامه است و همه برنامه‌ها به گونه‌ای تهیه و تنظیم شده که تضمین‌کننده تحقق دومحور اصلی و مهمی یعنی عدالت و پیشرفت در کشور باشد.
رییس جمهوری خاطرنشان کرد: عدالت‌محوری هم در توزیع منابع و هم در توزیع فرصت‌ها و هم در توانمندسازی و کشف و تقویت استعدادهاست. علاوه بر این عدالت‌محوری در شایسته‌سالاری و شکستن باندهای بسته قدرت و ثروت است. رویکرد عدالت‌محوری در تضمین حقوق همه مردم از زن و مرد و کودک و نوجوان، روستایی و شهری مطرح می‌شود.
وی تصریح کرد: محور دوم در پرتو مشارکت و تلاش همه جانبه برای مردمی‌سازی اقتصاد و فرهنگ و صیانت از آزادی‌های اساسی و حقوق عامه است، همچنین در فعال‌سازی با رویکرد خانواده‌گرا و حمایت همه‌جانبه از خانواده برنامه شکل می‌گیرد.
رییسی اضافه کرد: برای تحول در دو محور عدالت و پیشرفت یا با مشارکت همگانی برنامه دولت چرخش‌های تحول‌آفرین زیر را دنبال می‌کند. چرخش از دموکراسی کندکننده و فسادخیز به نفع ساز و کارهای جلب مشارکت عمومی، تغییر رویکرد از اقدامات صرفا مقابله‌ای با فساد به اقدامات پیشگیرانه از فساد، چرخش از رویکرد تفکیکی در برنامه‌ریزی‌های اقتصادی، فرهنگی، اجتماعی به رویکرد تلفیق سیاست‌های فرهنگی اقتصادی و اجتماعی است از جمله برنامه‌ها است.
وی خاطرنشان کرد: تغییر رویکرد از بخشی‌نگری و پایتخت محوری در اتخاذ تصمیمات و توزیع منابع و امکانات به فعال‌سازی ظرفیت‌ها در سراسر کشور براساس آمایش سرزمینی، گذار از تصمیم‌گیری‌های سلیقه‌ای و موسمی در حلقه‌های بسته کارشناسی به فرایندهای جلب مشارکت حداکثری به ویژه در حوزه نخبگانی از جمله این برنامه‌ها است.
رییسی عنوان کرد: تغییر رویکرد مداخله‌ای به رویکرد حمایتی، هدایتی، نظارتی در بازارهای سرمایه، ممانعت از تغییر پی‌درپی مقررات جهت ایجاد ثبات و تقویت تولید و تجارت، افزایش نقش دولت در تنظیم‌گری و تسهیل‌گری در فضای کسب و کارها تغییر رویکرد اقتصاد سنتی متمرکز بر منابع و توجه بیش از پیش به اقتصاد دانش‌بنیان و مبتنی بر فناوری‌های نرم و نوین از جمله این برنامه‌ها است.
وی تغییر رویکرد از صادرات مبتنی بر مواد خام و اولیه به تولید محصولات صنعتی و با تکنولوژی بازارمحور، تغییر رویکرد از اداره کشور براساس درآمدهای نفتی و روش‌های تورم‌زا در تامین منابع مالی دولت به افزایش بهره‌وری، خلق ثروت ملی و درآمدهای پایدار ، تغییر رویکرد از بودجه‌ریزی سنتی و مبتنی بر چانه‌زنی به بودجه‌ریزی بر مبنای عملکرد عملیاتی و هوشمند از جمله این برنامه‌هاعنوان کرد.
وی خاطرنشان کرد: اگر بخواهم شرایط و وضعیت کشور را که نمایندگان خود مطلع هستند و ارقام را می‌دانند بگویم، اینها مشکلاتی است که امروز دولت با آن مواجه است که یک برنامه آنی، فوری و کوتاه مدت با محوریت مشکلات پیش رو و یک برنامه میان مدت و بلند مدت در دولت تعریف کرده‌ایم و این برنامه‌ها به زودی در اختیار نمایندگان و نخبگان کشور قرار خواهد گرفت و مشکلات که امروز دغدغه همه است در این برنامه تقدیم خواهد شد.
رئیس‌جمهور اولویت نخست خود را در دولت، مهار کرونا و ارتقای وضعیت بهداشتی در کشور عنوان کرد و گفت: تعجیل در واکسیناسیون عمومی و اجرای پروتکل‌های بهداشتی و ارتقای سطح درمان اولویتی است که دولت در بحث کرونا دنبال می‌کند. اولویت دوم مسئله اقتصاد، ثبات اقتصادی، بهبود شاخص‌های کلان و تقویت معیشت مردم و رفع مشکلات معیشتی و تقویت فضای کسب و کار است.
وی با بیان اینکه وضعیت فعلی نتیجه گره زدن اقتصاد به خواست دیگران است، خطاب به نمایندگان گفت: شما هم خوب از این وضعیت مطلع هستید. حل مشکلات تورم بالای 44 درصد اعلامی مرکز آمار یا بیش از 55 درصد بانک مرکزی، افت شدید ارزش پول ملی، کسری قابل توجه بودجه، کاهش قدرت شدید مردم و خانوارها و سختی معیشت مردم، رشد بالای نقدینگی، حجم بالای بدهی دولت و مسائلی از این دست امکان پذیر است اما نیاز به برنامه دارد و همچنین نیازمند نیروی کارآمدی است که در جای جای کشور بتواند تحول‌آفرین باشد.
وی شرط سوم انجام این کار را پیگیری و نظارت تا آخرین لحظه و تحقق اجرای برنامه‌های تحول در کشور عنوان کرد و ادامه داد: اگر این سه شرط باشد حتماً بر مشکلات فائق خواهیم آمده و دولت با کمک مجلس این کار را انجام خواهد داد.
رییسی با اشاره به شاخصهایی که در انتخاب وزیران مد نظر قرار گرفته است، گفت: مساله توجه به تخصص و داشتن دانش در حوزه مأموریت از مسائل مورد توجه در انتخاب و معرفی وزیران بود. داشتن تعهد کاری، روحیه انقلابی و جهادی، فساد ستیزی و مردمی بودن از دیگر شاخص‌های انتخاب وزیر بود. در کابینه ترکیبی از جوانان، جوانگرایی و تجربه در کنار یکدیگر قرار گرفت تا بتواند مجموعه تخصص، تعهد و داشتن دانش در حوزه ماموریت و تجربه کار، امور را به پیش ببرد و یک نتیجه کارآمدی بسازد.
وی افزود: روش انتخاب همکاران این طور بود که ابتدا فراخوانی در سایت داشتیم و بسیاری از نخبگان در آن شرکت کردند و افراد و چهره‌های بسیاری معرفی شدند. این مشارکت مردم در معرفی نیروهای کارآمد بسیار برای دولت مفید و موثر بود. اسم وزیران پیشنهادی جز دو وزیر، ده‌ها بار در سایت پیشنهاد شد. بعد از پیشنهادات مردم، اسامی در 9 کارگروه تخصصی برای بررسی ارسال و از مراجع ذیصلاح دستگاه‌های نظارتی در داخل و بیرون از دولت و دستگاه قضایی استعلام شد. با حساسیت سوابق اجرایی این افراد دنبال شد.
رئیس‌جمهور ادامه داد: برای هر وزارتخانه چند نفر مشخص شدند و کارگروه‌های تخصصی معین شد تا برنامه آنان و مصاحبه با تک تک افراد پیشنهادی انجام شود. در هر کارگروه 5 نفر، مصاحبه و ارزیابی شدند. مصاحبه کنندگان با تعیین شاخصهایی برای نمره دادن از نظرات یکدیگر مطلع نبودند و در جای دیگر نظرات این افراد جمع بندی می شد و در نهایت این نظرات را از نزدیک با بررسی‌های دقیق نهایی کردم.
رییسی تصریح کرد: تلاش این بود به سراغ بسیاری از نیروهایی که در ذهن شما است و نیروهایی که می‌شناسید، برویم و از این شاخص‌ها هم برخوردار هستند به سراغ آنها هم رفتیم اما ممکن است هر دعوتی با مسائلی مواجه شود که برخی مشکلاتی داشتند و برخی در مجلس بودند و ترجیح آنان ماندن در مجلس بود مانند آقای نیکزاد و آقای امیرآبادی.
رییس دولت سیزدهم یادآور شد: هرگز رابطه سببی، نسبی، خانوادگی فشار از فرد، جریان و حزبی مطلقا در پیشنهاد و انتخاب وزرا نقش نداشته است. مرا می‌شناسید کسی نیستم که بخواهم با فشار و تحمیل فردی را انتخاب کنم و این در روحیه من نیست. البته پیشنهاد افراد مختلف و دلسوزان را بررسی کردیم. در ارتباط با کار شاید ترکیب را طوری ببینید که هر کدام از یک بخش و جایی هستند که باید بگویم این ترکیب، یک تشکل یا حزب سیاسی نبود که هر کسی در این تشکل بوده، همه را در این کابینه بگذاریم. سعی کردیم افراد شایسته را از بخش‌های مختلف پیگیری و آنان را معرفی کنیم برای همین این جهت هم مورد تاکید و توجه بوده است.
رییس جمهور گفت: در بررسی وضعیت و صلاحیت وزرا تلاش شده به این محورهایی که همواره مورد تاکید رهبری است و همه ما بنده به عنوان طلبه و شما تلاش کنیم افرادی که می خواهیم به کار گماریم حتما کارآمدی مورد توجه باشه ارزشی بودن مساله محوری باشد توجه به مردم و مردم گرایی مورد تاکید باشد جوان و نیروی جوان مورد تاکید باشد و ما تلاشمان این است که این شاخص ها قابل توجه باشد. در این که شرایط کشور شرایطی است که باید همکارانی داشته باشیم که برون رفت از این شرایط را بتوانند تسهیل کند.
* دفاع از وزیر پیشنهادی آموزش و پرورش
رییسی در ادامه به بررسی کارنامه وزیران پیشنهادی دولت پرداخت و گفت: در وزارت آموزش و پرورش چند سند تحول وجود دارد که در دوره انتخابات تاکید کردیم، فرهنگ و آینده سازان در کشور و معلمان و فرهنگیان موضوع با اهمیتی است، توجه به توانمندی معیشتی و علمی فرهنگیان مورد توجه ماست، حتما فرهنگیان بدانند در برنامه دولت توجه ویژه به فرهنگیان به ویژه طرح رتبه بندی مورد توجه است که با همکاری مجلس دنبال می‌کنیم. علاوه بر این مساله توجه به سند تحول آموزش و پرورش مورد تاکید ماست.توجه به مساله شورای عالی آموزش و پرورش بسیاری مهم بوده است و بررسی کنید روسای جمهوری در ادوار گذشته چند نفر در این جلسات شرکت کردند، انشالله در مسائل مهم شورای عالی آموزش و پرورش را تشکیل می‌دهیم.
رییس جمهور گفت: در همه ادوار مساله آموزش و پرورش مطرح شده ولی باید حل اساسی شود مساله مهمی که در رابطه با موضوع فرهنگیان است رابطه خانه و مدرسه است که باید به صورت کامل و سیستمی دنبال شود.
رییسی درباره وزیر پیشنهادی آموزش و پرورش گفت: زمانی که در آستان قدس بودم در دانشگاه فردوسی گفتم برخی از از اساتید برجسته را معرفی کنند که این کار را کردند و ما چند اساتید برجسته را جذب کردیم در بخش تربیت بدنی و مسائل روانشناسی چهره‌های خوبی جذب شدند. در زمینه آموزش و پرورش باغ‌گلی مشغول کار شد با نگاه تحولی یک جوان تحولی وارد کار شد یک جوان تحولگرا وارد شد همان موقع یک عده مقابلش ایستادند نامه و شب‌نامه پخش کردند.
وی تاکید کرد: ما یک گروه تخصصی فرستادیم ببینیم که کارهای ایشان اشکالی دارد دیدیم نه، ایشان کار خود را ادامه داد بعد از این که آمدیم تولیت جدید دوباره شروع کردند شب‌نامه پخش کردند تولیت جدید گروه از تهران آوردند و کار ایشان را بررسی کردند که ایشان تا امروز کار خود را ادامه می‌دهند در آموزش و پرورش هم مساله تخصص را در نظر گرفتیم ایشان دکترای تعلیم و تربیت است برخلاف آنچه در برخی سایت‌ها پخش کردند معلمی مدرسه مهد کودک در حوزه دبستان و دبیرستان تا دانشگاه همه مراحل را بوده است.
رییس دولت سیزدهم گفت: برخی می‌گویند باید تجربه داشته باشد اداره کردن چندین مجموعه آموزشی هفت هزار دانش آموز قریب هزار معلم و همکاری با بخش های مختلف آموزش و پرورش ما اسم این را تجربه می گذاریم، ایشان این جهت را دارند هم دانش و هم تجربه دارند ما بررسی کردیم همه گزینه‌ها از تیم کارگروه ما عبور کردند تک تک این ها بررسی نسبت به آنان صورت گرفت و به آنان نمره دادند.