عملکرد واکسن‌ها در بدن، بر اساس تزریق میزان کمی از یک عامل میکروبی ایجادکننده بیماری مانند ویروس یا باکتری است و سیستم ایمنی آن را تهدیدی در برابر سلامت بدن شناسایی می‌کند. این روش تمرین ایمنی علیه مهاجم است و بدن را قادر می‌سازد خیلی سریع‌تر و بهتر در برابر حمله واقعی واکنش نشان دهد و همین پاسخ ایمنی است که برخی از عوارض جانبی را ایجاد می‌کند.
به گزارش پایداری ملی به نقل از عصر ایران، از آنجا که سیستم ایمنی بدن همه به دلیل عوامل مختلفی از جمله ژنتیک، سن، جنس بیولوژیک، بیماری‌های موجود و حتی میکروبیوم متفاوت است، به واکسن‌ها پاسخ متفاوتی نشان می‌دهد. به عنوان‌مثال، یک سیستم ایمنی سالخورده از حافظه خوبی برای مقابله با عوامل بیماری‌زا که قبلا تجربه شده برخوردار است، اما در مقابله با بیماری‌های جدید مانند کووید-۱۹ (COVID-۱۹) عملکرد خوبی ندارد.
به همین ترتیب، زنانی که به‌طور بیولوژیکی دارای دو کروموزوم X در مقایسه با یک مورد در مردان هستند نیز تجربه متفاوتی از دریافت واکسن خواهند داشت. شناخته شده است که بسیاری از ژن‌های کروموزوم X در ایمنی نقشی دارند و به‌طور فزاینده‌ای تفاوت‌های قابل‌توجهی بین جنسیت مشاهده می‌شود و زنان با این بیولوژیک پاسخ‌های ایمنی قوی‌تری دارند. این به معنای عوارض جانبی بیشتر در زنان است.
عوارض جانبی ممکن است به مواد کمکی مورد استفاده در واکسن مرتبط باشد. این مواد (مانند آلومینیوم) وقتی به برخی واکسن‌ها اضافه می‌شوند پاسخ ایمنی گسترده‌تری از آنچه که عامل میکروبی می‌تواند ایجاد کند بر سیستم ایمنی خواهند گذاشت.
اگر بعد از واکسن احساس سردرد، خستگی و حتی تب می‌کنید، همگی نشانه عملکرد سیستم ایمنی بدن شماست. این علائم فیزیکی واکنش بدن به واکسیناسیون، واکنش‌زایی نام دارد. اما عناصر میکروبی واکسن را سرزنش نکنید چون عوامل دیگر مانند زاویه تزریق، اندازه سوزن، محل و سرعت واکسیناسیون همه می‌توانند در بروز عوارض بعد از تزریق واکسن نقش داشته باشند.
اگر بازوی شما درد می‌کند، به یاد داشته باشید که نه تنها سیستم ایمنی بدن شما واکنش نشان می‌دهد و مواد شیمیایی را آزاد می‌کند تا پاسخ ایمنی بدن را تحریک کند بلکه شما با سوزن در ناحیه بازو نیز ضربه خورده‌اید.