افزایش سوءاستفاده از اینترنت برای انتشار اخبار دروغین و منحرف کننده افکار عمومی باعث شده تا کشورهای عضو اتحادیه اروپا قوانینی را در این زمینه وضع کنند.
به گزارش پایداری ملی به نقل از خبرگزاری فارس، انتشار اخبار جعلی در شبکههای اجتماعی در چندسال اخیر به یک نگرانی جهانی تبدیل شده است؛ به ویژه وقتی پای موضوعات مهم سیاسی مثل انتخابات در میان باشد. کشورهای مختلف برای مدیریت این آسیب جدی، دست به کار شدهاند. در مارس سال 2018 نشستی با حضور اعضای شورای اروپا با موضوع انتشار اخبار دروغین در اینترنت برگزار شد. در این نشست تهدیدهای ناشی از این روند به خصوص در شبکه های اجتماعی برای رویه های دموکراتیک و انتخابات بررسی شد و در مورد اثرات آن در زمان برگزاری انتخابات ملی و انتخابات پارلمان اروپا اظهار نگرانی شد.
نگرانیهایی که توسط سران اروپا طرح شد
این جلسه تنها چند هفته بعد از تصویب قانون امنیت سایبری توسط پارلمان اروپا برگزار شد که در آن راهکارهایی برای افزایش امنیت سایبری کسب و کارها و شهروندان اروپا در نظر گرفته شده بود. در جلسه مذکور تصریح شد که فضای مجازی می تواند به عنوان یک سلاح جنگ روانی به کار گرفته شده و افکار عمومی را بر علیه نامزدها یا احزابی خاص تحریک کند. همچنین انتشار اخبار جهت دار و مخدوش می تواند حتی موجب عدم علاقه شهروندان به مشارکت در کل فرایند انتخابات شود.
در این نشست نسبت به دوقطبی سازی شدید فضای انتخاباتی و ایجاد حس نفرت و خشم از طرف مقابل به عنوان یکی دیگر از کارکردهای منفی انتشار اخبار جعلی و دروغین هشدار داده شد. زیرا از این طریق اعتماد عمومی به کل نظام های انتخاباتی آسیب می بیند و فرصت برای بحث و تبادل نظر سازنده در مورد کل روندهای انتخاباتی از بین می رود.
مقامات اروپایی همچنین از احتمال بهره برداری کشورهای خارجی و متخاصم از ابزار اخبار جعلی برای تهدید منافع ملی، مشروعیت زدایی و کاهش مقبولیت برخی نامزدها، تحریک احساسات به منظور تخریب و آشوب و غیره خبر دادند. طراحی ربات های دروغ پراکن و سرقت اطلاعات حساس سیاسی و اجتماعی از جمله دیگر نگرانی های مطرح شده در این نشست بود.
چهار گام اجرایی برای مقابله با انتشار اخبار دروغین در انتخابات
در نهایت در دسامبر سال 2018 شورا و پارلمان اروپا با همکاری یکدیگر برنامه اقدام بر علیه انتشار اخبار دروغین را به تصویب رساندند که بر اساس آن چهار گام مورد توجه قرار گرفته بود. ارتقای توانمندی های نهادها و کشورهای عضو اتحادیه اروپا برای شناسایی، تحلیل و مقابله با اخبار و اطلاعات دروغین، تقویت واکنش های هماهنگ به انتشار اخبار دروغین، موظف کردن مدیران و اپراتورهای پلتفرم های دیجیتال به پاسخگویی در این زمینه و در نهایت یاری گرفتن از افراد، موسسه های معتبر و دانشگاه ها برای طراحی تصویری مشترک و درک دقیق فعالیت های مرتبط با انتشار هماهنگ شده اخبار و اطلاعات دروغین در سرویس های دیجیتال مورد استفاده شهروندان اروپایی.
ایجاد یک سیستم هشدار سریع
برای اجرایی شدن این برنامه یک سیستم هشدار سریع از 18 مارس سال 2019 به کار گرفته شد. این سیستم یک پلتفرم دیجیتال است که تعامل میان کشورهای اروپایی برای تبادل اطلاعات در مورد انتشار اخبار دروغین و از جمله دروغ پراکنی های انتخاباتی را تسهیل می کند و باعث هماهنگی واکنش ها به اقدامات یادشده می شود. ارتقای دفاع گروهی در برابر چنین اقداماتی توان اتحادیه اروپا برای مقابله با دروغ پراکنی های انتخاباتی را افزایش می دهد، زیرا هنوز تک تک کشورهای عضو اتحادیه اروپا فاقد استراتژی یا قوانین محلی مشخص برای مقابله با چنین تهدیداتی هستند.
شبکههای اجتماعی مشهور، موظف به همکاری شدند
در ماه های منتهی به برگزاری انتخابات پارلمان اروپا در سال 2019، اپراتورها و مدیران پلتفرم های مشهور آنلاین موظف شدند گزارش هایی را به طور منظم در زمینه مقابله با انتشار اخبار جعلی و اطلاعات دروغین تهیه و برای کمیسیون اروپا ارسال کنند. آنان همچنین موظف به همکاری با اتحادیه اروپا برای حذف اخبار و اطلاعات جعلی و حساب های منتشرکننده این اطلاعات شدند. در عین حال برخی کشورهای اروپایی نیز اقداماتی را برای وضع قوانین مقابله با اخبار و اطلاعات دروغین، آموزش شهروندان در این زمینه و افزایش آگاهی آنان به خصوص در مدارس و دانشگاه ها اجرا کردند که از جمله آنها می توان به ایتالیا اشاره کرد. در عین حال استفاده گسترده شهروندان اروپایی از برخی شبکه های اجتماعی مانند فیس بوک، توئیتر و اینستاگرام که توسط شرکت های آمریکایی اداره می شوند، موجب شده تا روند مقابله با اخبار جعلی با دشوارهایی مواجه شود.