ویژه‌نامه تحلیلی تبیینی عماد
۰۱ دی ۱۴۰۳ - ۱۷:۴۲
گفتگو با مهندس عبدالله جلالی معاون هماهنگ‌کننده سازمان پدافند غیرعامل کشور
معاون هماهنگ کننده سازمان پدافند غیرعامل کشور گفت: درست است که مقاومت هزینه دارد اما تسلیم هم بی‌هزینه نیست و هزینه تسلیم بسیار گزاف‌تر از هزینه مقاومت است
نکات کلیدی:
•جریان فناوری در حال تغییر ماهیت دارایی‌ها و سرمایه‌های حیاتی کشور است و لذا پدافند غیرعامل نیز باید خود را متناسب با این تغییر و تحول به روزرسانی کند
•قطعاً ما متحمل برخی خسارت‌ها و هزینه‌ها در کشور در فرایند مقاومت در برابر دشمن شده‌ایم اما دشمن به هدف راهبردی خود نرسیده است
•باید به دنبال تبیین نقش و جایگاه پدافند غیرعامل در مسیر خودسازی، جامعه‌پردازی و تمدن‌سازی اسلامی ایرانی باشیم
•ما همیشه مبحث «ایمنی، امنیت و دفاع» را نسبی می‌دانیم و هیچ وقت خود را ایمن از تهدیدات و آسیب‌پذیری‌ها نمی‌پنداریم
سازمان پدافند غیرعامل کشور یکی از سازمان های مدرن از نظر ساختاری است که بخش عمده ای از محیط اجرای فعالیت‌ها و ماموریت‌های آن در دستگاه‌های اجرایی به ویژه ظرفیت کشوری است. در واقع این سازمان به نمایندگی از نیروهای مسلح وظیفه دارد تا ارتقای ساختارهای دفاعی، الزامات و بایسته‌های مقابله با تهدیدات و آسیب‌پذیری‌ها را در بدنه اجرایی کشور پیگیری کرده و به غایت برساند. یکی از مهمترین وظیفه‌ها در این زمینه هماهنگی بین دستگاهی و ایجاد یک رویکرد اقناعی برای مسئولان است تا با درک درستی از مفاهیم پدافند غیرعامل در حوزه های ماموریتی و تخصصی خود الزامات این دفاع را عملیاتی کنند. برای بررسی هرچه بیشتر این موضوع گفتگویی را با مهندس عبدالله جلالی معاون هماهنگ‌کننده سازمان پدافند غیرعامل کشور ترتیب دادیم که ماحصل آن در ذیل از مد نظر شما می گذرد.
در سال‌های اخیر مفهوم پدافند غیرعامل بیشتر برای عموم جامعه نهادینه شده است. از منظر شما با توجه به تنوع فعالیت‌ها و همچون مساله علمی بودن و فناوارانه بودن، پدافند غیرعامل امروز چه معنا و مفهومی دارد؟!
من احساس می کنم که امروز مهمترین وظیفه پدافند غیرعامل حفظ و ارتقای کارکردها و خدمات زیرساخت‌های حیاتی با استفاده از دانش نوین و به‌روز می باشد. جریان فناوری در حال تغییر ماهیت دارایی‌ها و سرمایه‌های حیاتی کشور است و لذا پدافند غیرعامل نیز باید خود را متناسب با این تغییر و تحول به‌روزرسانی کند. ضمن اینکه افزایش سهم و نقش مردم در مباحث پدافند غیرعامل روزبه روز در حال افزایش است و این دامنه و برد موضوعات پدافند غیرعامل را افزایش می‌دهد.
سازمان پدافند غیرعامل به نظر شما در طول سال‌های اخیر به چه میزان توانسته است به اهداف و برنامه های خود دست پیدا کند؟!
اگر بخواهیم مجموعه اقدامات و دستاوردهای سازمان پدافند غیرعامل کشور را متناسب با سطح ایده‌آل و مطلوب خودمان که همان مطالبات و فرامین مقام معظم رهبری است، ارزیابی کنیم فاصله زیادی تا آنچه که باید بدان دست پیدا می‌کردیم وجود دارد اما اگر مبنای مقایسه را وضعیتی قرار دهیم که پیش از تشکیل سازمان پدافند غیرعامل کشور وجود داشت باید بگوییم که اقدامات بسیار موثر و دستاوردهای بسیار چشمگیری طی سال‌های متمادی به دست آمده است. به هر تقدیر سازمان پدافند غیرعامل کشور در سال‌های اخیر اقدامات راهبردی در حوزه ساختارسازی، سیاست‌گذاری و تولید اسناد بالادستی سامان داده است که این دستاوردها و موفقیت‌ها می‌تواند در دهه‌های آتی بستر یک رشد چشمگیر و قابل توجه در حوزه پدافند غیرعامل گردد. در حوزه رصد و شناسایی تهدیدات مدرن و مقابله با این تهدیدات نیز سازمان پدافند غیرعامل کشور با راه‌اندازی قرارگاه های عملیاتی در حوزه‌های سایبری، زیستی، شیمیایی، پرتوی و... بسترهای لازم جهت رصد و مقابله با این تهدیدات را فراهم کرده است.
تحلیل و ارزیابی شما از فشار فزاینده آمریکا در سال‌های اخیر علیه ایران چیست و تاب‌آوری حیرت انگیز ملت ایران در برابر این فشار را چگونه تحلیل و ارزیابی می‌کنید؟!
در دو سال اخیر دشمن هر آنچه که در توان داشته علیه ما به‌کار گرفته است و ما شدیدترین فشارهای اقتصادی، سیاسی و امنیتی را تجربه می‌کنیم اما باید دید که هدف اصلی دشمن از این فشارها چه بوده است. به نظر ما براندازی نظام جمهوری اسلامی هدف راهبردی دشمن از کارزار فشار حداکثری بوده است. به نظر من باید ارزیابی کرد که آیا دشمن امروز به این هدف رسیده است و یا نه؟ قطعاً ما متحمل برخی خسارت‌ها و هزینه‌ها در کشور در فرایند مقاومت در برابر دشمن شده‌ایم اما آمریکا به هدف خود نرسیده است و تحلیل و ارزیابی من این است که به زودی تمام این فشارها از بین می‌رود چرا که دشمن در اجرای برنامه‌ها و ماموریت‌های خود ناکام مانده است.ضمن اینکه باید دانست که درست است که مقاومت هزینه دارد اما تسلیم هم بی‌هزینه نیست و هزینه تسلیم بسیار گزاف‌تر از هزینه مقاومت است. البته باید این نکته را هم درنظر داشت که همین شرایط سخت و فرایند مقاومت در برابر آمریکا باعث شده است که کشور به سطحی از خودکفایی و حتی استقلال از درآمدی‌های نفتی دست پیدا کند که مطمئنا در آینده ثمرات و فرصت‌های هویدا می‌شود.
یکی از راهبردهای اساسی مقام معظم رهبری ایده ایران قوی است. به نظر شما چگونه می‌توان استحکام درونی ایران را تقویت کرد و به راهبرد ایران قوی جامه عمل پوشاند؟ سازمان پدافند غیرعامل در این عرصه چه اقداماتی می تواند داشته باشد؟!
آنچه که ایران را از سایر کشورها متمایز می‌کند اتکای نظام سیاسی آن بر مردم است. این مردم‌محوری چه در انقلاب اسلامی، چه در دوران هشت سال دفاع مقدس و چه در سایر ادوار همواره خود را نشان داده است و راز موفقیت ایران در تمامی بحران بوده است.
به نظر من ایده «ایران قوی» برآمده از دل یک جامعه قوی و مستحکم است. ما اگر نقطه اتکا را مردم قرار دهیم و به آنها اعتماد کنیم و از ظرفیت‌های آنها استفاده کنیم قطعاً پیروز میدان هستیم و می‌توانیم استحکام درونی کشور را تقویت ببخشیم. در نگاه پدافند غیرعامل هم این مردم‌محوری در اولویت است و سازمان در رویکردهای جدید خود تلاش دارد تا بیش از گذشته ظرفیت‌های مردمی در عرصه های مختلف را فعال نماید.
از جمله اسناد راهبردی کشور در هزاره جدید، بیانیه گام دوم انقلاب اسلامی است. تحلیل و ارزیابی شما از این بیانیه چیست و چه نسبتی بین پدافند غیرعامل و بیانیه گام دوم انقلاب وجود دارد؟!
بیانیه گام دوم انقلاب در واقع منشور حرکت نظام اسلامی در مقطعی از شرایط زمانی است که ما بسیاری از چالش‌ها را پشت سر گذاشتیم. در چهل سال اول، نظام اسلامی به دنبال تثبیت و نهادینه‌سازی بوده است اما امروزه به لطف خدا و با حمایت مردم و هدایت مدبرانه رهبر معظم انقلاب اسلامی ما امروز دارای قدرت و اقتدار ملی هستیم لذا در گام دوم انقلاب ما باید تلاش کنیم تا حرکت نوین و جدیدی در تراز آرمان‌های انقلاب اسلامی شکل دهیم. بیانیه گام دوم انقلاب با جزئیات این مسیر و این خط مشی را تبیین کرده است. بیانیه گام دوم انقلاب به مثابه منشوری برای دومین مرحله خودسازی، جامعه‌پردازی و تمدن‌سازی خواهد بود و فصل جدید زندگی جمهوری اسلامی را رقم خواهد زد.
رهبر معظم انقلاب اسلامی در این بیانیه ظرفیت‌های مهم کشور برای گام دوم انقلاب از نیروی انسانی مستعد و کارآمد و فرصت‌های مادی را برشمردند و توصیه‌هایی برای ایجاد تمدن نوین اسلامی و آمادگی برای پیشرفت در حوزه‌های علمی و پژوهشی، معنویتف اخلاق، اقتصاد، عدالت، مبارزه با فساد، استقلال، آزادی، عزت ملی، روابط خارجی و مرزبندی با دشمن و سبک زندگی تهیه و تدوین کردند.
یکی از مواردی که در جای جای این بیانیه به نظر بنده قابل توجه است مسئله امید به آینده و نگاه خوش‌بینانه است. انقلاب اسلامی دیگر آن نهال دیروز نیست بلکه درخت تنومند و مقاومی است که سایه‌سار آن امروز غرب آسیا را تحت پوشش خود قرار داده است.
سازمان پدافند غیرعامل کشور در تلاش است تا مأموریت‌های خود را متناسب با این سیاست راهبردی و این خط‌مشی بازخوانی کند. ما باید به دنبال تبیین نقش و جایگاه پدافند غیرعامل در مسیر خودسازی، جامعه‌پردازی و تمدن سازی اسلامی ایرانی باشیم. البته در بعد عملیاتی سازمان جهت تقویت بهره‌گیری از سرمایه انسانی جوانان، متعهد و انقلابی برنامه‌های جدی در دستور کار دارد و حمایت از شرکت‌های دانش‌بنیان فعال در حوزه‌های مرتبط با پدافند غیرعامل را تبدیل به یک اصل کرده است. همچنین پدافند غیرعامل تلاش دارد تا سبک زندگی پدافند غیرعامل را با استفاده از روش‌های نوین در معرض انتخاب مردم قرار دهد.
به نظر شما چگونه می توان مباحث و الزامات پدافند غیرعامل را در لایه‌های اجرایی کشور به ویژه دستگاه‌های دولتی پیاده‌سازی کرد؟!
سوال بسیار خوبی است. اساسا میدان و عرصه اجرای مفاهیم و الزامات پدافند غیرعامل دستگاه‌های اجرایی است. سازمان پدافند غیرعامل کشور نیز یک سازمان راهبردی و میان‌بخشی است که تلاش می‌کند تا ظرفیت خود سازمان‌ها و بخش‌ها را فعال کند و آنها را به سمت اجرای مفاد پدافند غیرعامل ببرد. من بر این باورم که عملیاتی کردن مفاهیم و الزامات پدافند غیرعامل در لایه‌های اجرایی در وهله نخست منوط به ایجاد یک فهم مشترک در خصوص حوزه‌های پدافند غیرعامل کشور است. خوشبختانه طی سال های اخیر این فهم مشترک در بخش عمده‌ای از بدنه اجرایی کشور به ویژه در حوزه‌های فنی و زیرساختی ایجاد شده است و ما امروز حتی در سطح شهرستان ها هم شاهد فعالیت‌های مثبتی در عرصه‌های پدافند غیرعامل هستیم اما اینکه بگوییم از شرایط فعلی راضی هستیم قطعاً این‌طور نیست.
افق مطلوبی که سازمان پدافند غیرعامل کشور با توجه به شرایط و اقتضائات کنونی کشور در پی آن است، چیست؟!
سازمان پدافند غیرعامل کشور تلاش دارد تا آمادگی در کشور به ویژه دستگاه‌های اجرایی را به حدی برساند که عملاً اثر تهدید احتمالی و آسیب‌پذیری بر دارایی‌های حیاتی کشور را به صفر برسد. این ایده‌آل و آرمان پدافند غیرعامل است.خوشبختانه امروز هم استمرار خدمات و کارکردهای زیرساخت‌های حیاتی در شرایط خاص نشان می‌دهد وضعیت کشور از منظر پدافند غیرعامل به نسبت مطلوب است البته ما همیشه مبحث «ایمنی، امنیت و دفاع» را نسبی می‌دانیم و هیچ وقت خود را ایمن از تهدیدات و آسیب‌پذیری‌ها نمی‌پنداریم. اما به هرحال تجربه چهل سال فعالیت تحت شدیدترین شرایط و بحران‌ها به کشور یک پختگی و تجربه قابل توجه را اعطا کرده است.
تشکر از وقتی که در اختیار ما قرار دادید.
من هم از شما و مجموعه روابط عمومی سازمان تشکر دارم.
منبع: ویژه نامه عماد
مهمترین راهکار نهادینه سازی الزامات و ضوابط پدافند غیرعامل در دستگاه‌های اجرایی را چه می دانید؟!