دومین نشست تخصصی بررسی ابعاد و پیامدهای اقتصادی شیوع ویروس کرونا با حضور سردار دکتر غلامرضا جلالی رئیس سازمان پدافند غیرعامل کشور و جمعی از اساتید اقتصاد دانشگاههای کشور و معاونین و مسئولان این سازمان برگزار شد.
به گزارش پایداری ملی، مهدی صادقی استاد اقتصاد دانشگاه امام صادق (ع) در این نشست اظهار داشت: وقتی صحبت از سیاست میشود سیاست مثل دارو و قرصی است که در یک شرایط خاص تجویز می شود. اصل، تطبیق دادن بدن با شرایط است و خداوند انسان را به این حالت خلق کرده است تا خود بدن در شرایط خاص، خود را با شرایط تطبیق بدهد. گاهی بدن از پس ماجرا بر نمیآید و بنابراین انسان به پزشک مراجعه میکند. دارو در صورتی تاثیر میگذارد که داروی درستی باشد. وقتی از سیاست صحبت میکنیم باید دید آیا این سیاست تاثیرات لازم خود را دارد؟! این سیاستها، قرصهایی است که در سطح جهان تجویز شده است. ولی سوال این است آیا تبعیت ما از سیاستهای بینالمللی نتیجه خواهد داد؟ این مسئلهای است که باید به دیده شک و تردید به آن نگریست.
وی ادامه داد: در رابطه با سیاست های پولی، نهاد بانکی ساخته شده که برای نظام بسیار گران تمام شده است. این نهاد گران قیمت است و مشکلات عدیدهای برای ما داشته است. اما اصل بر این بود که چنین نهادی (به این شکل و این شیوه عملکرد) نباشد بلکه کارکرد خود اقتصاد، بیماریهای خود را درمان کند. آنچه ما امروز در بحران کرونا مشاهده میکنیم از 1930 یعنی به میزان 90 سال در دنیا بیسابقه بود. عمق این فاجعه و عمق آسیب پذیری کشور های مختلف قابل توجه است. حتی کشوری چون آمریکا به وضعیت دشواری رسیدند و آسیبی بیسابقه را متحمل شد. شواهد نشان میدهد این بحران همچون بحران دهه سی است و نتایج مشابهی دارد.
صادقی با بیان اینکه در ایران باید در مورد نهاد بانک، تجدید نظر جدی کرد متذکر شد: نهاد بانک باید در چنین بحرانی به کمک میآمد و به فریاد جامعه می رسید. آیا رسید؟ اگر نهاد بانک درست نشود باید فکری اساسی کرد.
به گفته این استاد اقتصاد دانشگاه، ما در مورد کشور چین، تشویق بانکها به تعدیل مجدد و حمایت از صنایع گردشگری و تضمینهای دولتی در بازپرداخت و کاهش نرخ بهره وام ها و ... را میبینیم. این در حالیست که در ایران در مورد نوع انجام وظیفه بانک با دنیا فاصله داریم.
وی توضیح داد: ما در ایران ابزارهای محدودی داریم، شبکه بانکی بسیار گسترده و پر هزینهای در ایران فعال است. به طور مثال نرخ سود بانکی و سقف اعتباری و نرخ ذخیره قانونی و اوراق مشارکت و سایر ابزار ها در اینجا بحث دیگری دارد. تجارب بسیار مختلفی بر اساس تعریف و کارکرد نهاد بانک در کشور های مختلف وجود دارد. اگر بخواهیم همه تجارب را بررسی کنیم در چند دسته طبقه بندی میشود؛ کاهش نرخ سود، ارائه تسهیلات به صنایع آسیب دیده، استمهال بدهی و کمتر کردن ذخایر قانونی و کم کردن نرخ بهره. وقتی دنیا با یک تجویز بهبود می یابد و در مورد ما با الگو برداری اتفاقی نمیافتد مشخص است که یک جایی از کار اشکال دارد. بنابراین قرصی که در دنیا نوشته شده است برای شرایط بانکی امروز کشور جوابگو نیست.
صادقی متذکر شد: امروز بحث مردمی کردن اقتصاد موضوعی است که اگر در کنار این قضیه مطرح نشود ما در این بحران باقی میمانیم و آثار آن جدیتر در اقتصاد ظاهر میشود و حوزه فرهنگ را نیز به تسخیر خود در میآورد. پیشنهاد من در بحث مردمی کردن اقتصاد، بحث سیاستهای تجاری است. من در این حوزه حرفهای زیادی دارم. به جهت موضوع سیاست تجاری از ناترازی بازار ارز و از نرخ ارز در سال آینده نگران هستم. به عقیده من اگر در این مورد کاری صورت نگیرد نرخ ارز در سال آینده شرایط کرونایی ما را به شدت تحت تاثیر خود قرار میدهد.