مفاهیم وتعاریف برگزیده از آینده ‏پژوهی

به گزاش پایداری ملی تعاریف زیر برگزیده‌ای ازمفاهیم آینده ‏پژوهی است که توسط خبرنگاران پایداری گردآوری شده است.

1.    آینده پژوهی مشتمل بر مجموعه تلاش‌هایی است که بااستفاده از تجزیه و تحلیل منابع، الگو‌ها و عوامل تغییر و یا ثبات، به تجسم اینده‌های بالقوه و برنامه ریزی برای آنها می‌پردازد. آینده پژوهی منعکس می‌کند که چگونه از دل تغییرات (یا تغییر نکردن) «امروز»، واقعیت «فردا» تولد می‌یابد.
2.    آینده پژوهی معادل لغت لاتین «Futures Study» است . کلمه جمع Futures به این دلیل استفاده شده‌است که با بهره گیری از طیف وسیعی از متدلوژی‌ها و بجای تصور «فقط یک آینده»، به گمانه زنی‌های سیستماتیک و خردورزانه، در مورد نه فقط «یک آینده» بلکه «چندین آینده متصور» مبادرت می‌شود.
3.    موضوعات آینده پژوهی دربرگیرنده گونه‌های «ممکن» ،«محتمل» و «مطلوب» برای دگرگونی از حال به آینده می‌باشند.
4.    آینده‏پژوهی به منظور پایش تغییرات جهانی، بخصوص در حوزه فناوری اطلاعات و نیز مشخص نمودن آینده‏های ممکن، محتمل و مرجح و مطلوب می‏باشد.
5.    آینده‏پژوهی علم و هنر طراحی آینده و شکل بخشیدن به قدرت‏های سیاسی، نظامی، اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی و ... می‏باشد.
6.    آینده‏پژوهی در حقیقت دانش و معرفت شکل بخشیدن به آینده به گونه‏ای آگاهانه، فعالانه و پیش‏دستانه است. همان دانش و معرفت سترگی که می‏تواند بذر رؤیاها، آرزوها و آرمان‏های نجیب و اصیل یک فرد، سازمان و یا ملت را بارور سازد.
7.    در حالی که گذشته، حال و آینده همگی به نوعی به هم وابستگی متقابل دارند، ولی در تنها نقطه‏ای که می‏توان آینده را تغییر داد، زمان حال است.
8.    آینده‏نگاری فرآیندی روش‏مند، مشارکتی و گردآورنده ادراکات آینده است که چشم‏اندازی میان‏مدت تا بلندمدت را با هدف اتخاذ تصمیمات روزآمد و بسیج اقدامات مشترک بنا می سازد.
9.    آینده‏پژوهی ترسیم رویدادهای آینده است و پژوهشی است توصیفی که به توصیف نادیده‏ها و ناشنیده‏ها در آینده می‏پردازد. پژوهشی است با صدها فرآیند در مورد جهان آینده
10.    هرکسی باید در رشته خودش یک آینده‏پژوه باشد. آینده‏پژوهی یک رشته میان‏رشته‏ای است و در تمام حوزه‏ها کاربرد دارد.
11.    آینده‏پژوهی یعنی پژوهش آینده یعنی معطوف شدن دیدگاه فرد، جامعه و کشور به آینده.
12.    آینده‏پژوهی دانش و معرفتی است که چشم مردم را نسبت به رویدادها، فرصت‏ها، مخاطرات احتمالی آینده باز نگه دارد. ابهام‏ها و تردیدها و دغدغه‏های فرساینده مردم را می‏کاهد، توانایی انتخاب هوشمندانه جامعه و مردم را افزایش می‏دهد و به همگان اجازه می‏دهد تا بدانند که به کجاها می‏توانند بروند (رویکرد آینده تحلیلی یا اکتشافی)، به کجاها باید بروند (آینده هنجاری) و از چه مسیرهایی می‏توانند به سهولت بیشتری به آینده‏های مطلوب خود برسند (رویکرد تصویربرداری و یا راهبردهای معطوف به آینده‏سازی).
13.    آینده‏پژوهی در واقع دانش و معرفت شکل بخشیدن به آینده عموم مردم است، و مردم بی آن که درس آینده‏پژوهی خوانده باشند به طور شهودی یا تجربی آینده‏نگری می‏کنند .
14.    آینده‏نگاری فرآیندی روشمند، مشارکتی و گردآورنده ادراکات آینده است که چشم‏اندازی میان‏مدت تا بلندمدت را با هدف اتخاذ تصمیمات روزآمد و بسیج اقدامات مشترک بنا می‏سازد.
15.    " آینده‏پژوهی مطالعه نظام‏مند آینده‏های ممکن ، محتمل و مرجح (مطلوب) و دیدگاه‏ها و جهان‏بینی‏ها و اسطوره‏های بنیادین هر آینده است "
16.    آینده‏پژوهی یک رشته بین رشته‏ای است و در تمامی رشته‏ها کاربرد دارد . همانند پدافند غیرعامل
17.    تا حدود زیادی آینده متأثر از افعال و اعمال انسان امروز است .
18.    آینده خوب داریم، آینده بد .
19.    آینده‏پژوهی در زمره فناوری‏های نرم قرار می‏گیرد . در حال حاضر، جریان حاکم بر دنیا غلبه اندیشه نرم و غلبه فناوری نرم بر سخت است . اگر در گذشته جنگ نرم پشتوانه جنگ سخت بود، امروز جنگ سخت پشتوانه جنگ نرم می‏باشد.
20.    آینده‏پژوهی یک علم است، یک هنر است و یک فناوری است .
21.    آینده‏پژوهی شاخه‏ای از علم و فناوری است که با کشف آینده و شکل بخشیدن به دنیای مطلوب فردا سر و کار دارد.
22.    آینده‏پژوهی یک علم است، چون مبانی معرفتی و نظری دقیق و متدولوژی علمی دارد و در دانشگاه‏های پیشرفته دنیا به عنوان یک رشته تحصیلی آموزش داده می‏شود.
23.    آینده‏پژوهی یک هنر است.
24.    آینده‏پژوهی یک فناوری است ، چون بر پایه مجموعه‏ای از تکنیک‏های علمی و تجربی استوار است و می‏تواند در حل و فصل مسایل پیچیده جامعه و هم‏چنین در ساختن آینده به کار آید.