کودهای زیستی به یاری گیاهان آمدند

به گزارش پایداری ملی، فرآورده‌های شیمیایی، دنیای پیرامونی ما را احاطه کرده است. آسیب‌هایی که در پی استفاده از فرآورده‌های غذایی مبتنی بر کودهای شیمیایی به وجودآورده باعث شده است تا توجه‌ها به سوی کودهای زیستی جلب شود.

سازوکار کودهای زیستی بر مبنای میکروارگانیسم‌ها یا موجود زنده کوچک است. خاک با کمک کودهایی که‌ یک یا چند گونه از این میکروارگانیسم‌های سودمند خاکزی را در دل خود دارند، حاصل‌خیز می‌شود.

میکروارگانیسم‌ها، علیرغم ابعاد بسیار کوچکشان، می‌توانند عناصر غذایی خاک را در یک فرایند زیستی تبدیل به مواد مغذی کنند و به گیاه جان ببخشند. استفاده از کودهای زیستی، مزیت‌های پرشماری را به همراه داشته است و علاوه بر هزینه کم‌تر، کیفیت مواد غذایی را بهبود می‌بخشند، ضمن آن‌که هوا را آلوده نمی‌کنند. تولید کودهای زیستی در کشورهای توسعه یافته، رونق و گستردگی بالایی دارد اما واردات این کودها، با توجه به هزینه‌های بالای ارزی و محدودیت‌های واردات شاید صنعت کشاورزی را به این نوع کودها کم‌رغبت کند.

یکی از شرکت‌های دانش‌بنیان با استفاده از خاصیت همزیستی قارچ با گیاه یا مایکوریزا، کود زیستی را تولید و به بازار تجاری رسانده است.

تولید کودهای زیستی با تکیه برهمزیستی قارچ و گیاه

مدیرعامل یک شرکت دانش‌بنیان، با بیان این‌که همزیستی قارچ با گیاه مقاومت آن را افزایش می‌دهد، عنوان می‌کند: مایکوریزا یا همزیستی بین انواع قارچ‌ها با ریشه درختان یا گیاهان میزبان، زمینه‌ساز یک زندگی بهتر برای هردو سوی این همزیستی می‌شود. اسپورهای قارچ بر روی ریشه می‌نشینند و دور ریشه درخت یا گیاه میزبان یا زیر خاک رشد می‌کنند.این همزیستی باعث می‌شود گیاه نسبت به تنش‌های زیستی و غیر زیستی از مقاومت بالایی برخوردار شده واین خاصیت‌ها به گیاه نیز منتقل شود.

مهدی رستمی با اشاره به تولید کودهای زیستی با تکیه بر سازوکار همزیستی میان قارچ وگیاه، بیان می‌کند: در تعامل و هم زیستی میان این دو، گیاه به دلیل برخورداری از کلروفیل یا سبزینه، نقش فتوسنتز، تولید مواد مغذی و رساندن آن به قارچ را عهده‌دار می‌شود. از سوی دیگر قارچ نیز  گیاه را در برابر تنش‌های زیستی و غیر زیستی مقاوم می‌کند.

این فعال فناور شوری، خشکی، گرما یا سرمای شدید و عناصر سنگین و آلوده را از مهم‌ترین تنش‌های غیر زیستی عنوان می‌کند و می‌گوید: این کود زیستی همچنین گیاه را در برابر ویروس‌ها، باکتری‌ها و هماتوم به عنوان مهم‌ترین تنش‌های زیستی مقاوم می‌کند.

مدیرعامل این شرکت دانش‌بنیان درباره سازوکار رشد قارچ و کمک آن به گیاه اینگونه توضیح می‌دهد: اسپور یا بذر قارچ هنگامی‌که در مجاورت ریشه گیاه قرار گیرد، ارتباط و همزیستی خود را آغاز می‌کند، به طوری‌که یک سر قارچ به داخل ریشه گیاه و سر دیگر آن خارج از گیاه رشد می‌کند.

وی از تولید این کودها برای نخستین بار توسط این شرکت دانش‌بنیان می‌گوید و ادامه می‌دهد: این کودهای زیستی برای نخستین بار در کشور کانادا تولید شد و کشورهایی مانند آلمان، استرالیا و آمریکا عمده‌ترین تولیدکنندگان این کودها هستند. در کشورمان نیز تا چند سال پیش در حد پژوهش‌ها و تولید آزمایشگاهی این کار دنبال می‌شد. اما از سال 94 توانستیم این محصول را تولید کنیم و سپس به تولید انبوه برسانیم.

رستمی اظهار می کند: در صورت دریافت مجوزها و ایجاد زمینه‌های حمایتی در بازار داخلی، ظرفیت بسیار خوبی هم در بازار کشورمان و نیز کشورهای همسایه و در حال توسعه برای صادرات این کود وجود دارد.

مدیرعامل شرکت دانش‌بنیان، از ظرفیت ایجاد اشتغال در صورت رونق تولید این محصول دانش‌بنیان می‌گوید و می‌افزاید: در حال حاضر  4 نفر از دانش‌آموختگان فیزیولوژی گیاهی، اکولوژی و کشاورزی از فعالان این شرکت دانش‌بنیان هستند. اما با گسترش تولید این کود یا ورود به بازارهای بین المللی، زمینه خلق ارزش افزوده و اشتغال بیش‌تری نیز فراهم می‌شود.