آیا رویکرد نظامی آمریکا در منطقه تغییر کرده است؟

به گزارش پایداری ملی، شواهد منتشر شده درباره نیروها و تجهیزات مورد استفاده ارتش آمریکا در عملیات به اصطلاح «مبارزه با داعش در عراق و سوریه» که با فرماندهی «جوزف ووتل» در مرکز فرماندهی نیروهای مرکزی ارتش آمریکا (سنتکام) در منطقه صورت گرفت، کمترین میزان هزینه انسانی و تجهیزاتی را برای وزارت دفاع آمریکا در بر داشت و بیش از هر چیز بر استفاده از نیروهای آموزش دیده پنتاگون در منطقه از جمله نیروهای کرد سوریه متکی بود. ووتل در ماه آوریل سال جاری میلادی برکنار شد و پس از کنار رفتن وی از این سمت، و همزمان با افزایش تنش‌ها در منطقه خلیج فارس، آمریکا تجهیزات نظامی قابل توجهی را به منطقه اعزام کرده است.

 پایگاه خبری تحلیلی «المانیتور» در گزارشی با عنوان «بازنشستگی فرمانده ارشد آمریکایی نقطه عطفی در عملیات نظامی در خاورمیانه بود» به بررسی پاسخ این سوال پرداخته که آیا کنار رفتن ووتل از قدرت، در شرایط افزایش تنش‌ها میان آمریکا و ایران در منطقه، فصل جدیدی را در عملیات نظامی آمریکا در غرب آسیا رقم زده است؟

المانیتور می‌نویسد: «در شرایطی که گروه تروریستی داعش حدود 5 سال پیش بخش‌های بزرگی از عراق را تحت تصرف خود درآورده بود و کنترل سد موصل را در اختیار خود گرفته بود و نیروهایش در فاصله قابل توجهی از دیپلمات‌های آمریکایی رژه می‌رفتند، ژنرال "جوزف ووتل" فرمانده وقت نیروهای عملیات ویژه آمریکا در عراق با یک مأموریت تقریباً غیرممکن مواجه شده بود.»

بنا بر این گزارش، این فرمانده آمریکایی فقط چند هفته فرصت داشت تا نخبگان ارتش آمریکا را به عراق بازگرداند تا به هماهنگی حملات هوایی برای مقابله با پیشروی این گروه تروریستی در عراق کمک کنند. اما ژنرال ووتل از حمایت چندانی در کاخ سفید یا حتی کنگره برای استقرار تعداد قابل توجهی از نیروها و تجهیزات نظامی آمریکا برای نبرد در میدان جنگ عراق برخوردار نبود.

«جان میلر» جانشین بازنشسته فرمانده نیروی دریایی آمریکا که هدایت عملیات دریایی ارتش این کشور در خاورمیانه را تا سال 2015 میلادی بر عهده داشت، گفته است: «آنچه که ما همان اول متوجه شدیم این بود که قرار نبود لشکر صدویکم هوابرد ارتش آمریکا را برای بازپس گرفتن سد موصل اعزام کنیم. نیروهای دیگری قرار بود این کار را انجام دهند، نه ما. چرا که عراقی‌ها تمایل چندانی به پذیرش این گروه در کشورشان نداشتند اما در عین حال به شدت مایل بودند که این سد پس گرفته شود».

لشکر صد و یکم هوابرد ارتش آمریکا که به «عقاب‌های غران» شهرت یافته‌اند، لشگری متشکل از نیروهای پیاده‌نظام نخبه و متخصص در نیروی زمینی ارتش ایالات متحده آمریکا است که برای عملیات ضربت هوابرد آموزش دیده‌اند.

در شرایطی که پایگاه‌های هوایی آمریکا در منطقه به خاطر افزایش حضور در جبهه روسیه و در تلاش برای محدود کردن نفوذ مسکو در شرق اوکراین تقریبا خالی از نیرو و تجهیزات شده بودند، همزمان با نزدیک شدن نیروهای داعش و حمله آنها به کنسولگری ترکیه در موصل در ماه ژوئن و گروگان گرفتن 49 نفر، همکاران ژنرال ووتل در فرماندهی نیروهای مرکزی آمریکا سخت درگیر بودند تا شبکه تجسس مسلحانه و اطلاعاتی لازم در عملیات مقابله با داعش را طی بیش از 135 روز کنفرانس از راه دور برقرار کنند.

برای حدود دو ماه، یک گروه کوچک از نیروهای ویژه ارتش آمریکا در عراق مستقر بودند. همین تعداد را هم وزارت دفاع آمریکا (پنتاگون) از سه سال قبل از آن در این منطقه باقی گذاشته بود تا اطلاعات مورد نیاز را جنگنده‌ها و یگان مستقر در ناو هواپیمابر «یو اس اس کارل ویژن» آمریکا در خلیج فارس را تأمین کنند تا زمانی که نیروهای هوایی آمریکا بتوانند جنگنده‌های این کشور را در مناطق نزدیک‌تر مستقر کنند. هر چند که ژنرال میلر در رابطه با عملکرد این نیروها گفته که «روش عملیاتی آنها با آنچه ما در آن زمان نیاز داشتیم تفاوت چندانی داشت».

در نهایت رویکردی که ووتل طی چهار سال عملیات برای از بین بردن گروه داعش در عراق و سوریه در پیش گرفت، شامل استفاده از نیروهای کرد سوریه که تحت آموزش پنتاگون قرار گرفته بودند می‌شد. الگویی که ووتل استفاده کرده بود، بعد از کناره‌گیری وی از سمت فرماندهی نیروهای آمریکا در خاورمیانه در ماه آوریل گذشته به عنوان الگویی برای نبردهای کم هزینه‌تر آینده آمریکا در منطقه مورد توجه قرار گرفت. به گونه‌ای که «مایک مولروی» دستیار معاون وزیر دفاع آمریکا در امور خاورمیانه اوایل سال جاری میلادی اعلام کرد که این الگوی جدید روی آموزش یگان‌های نیروهای ویژه نخبه برای هدف گرفت تروریست‌ها از جانب آمریکا می‌شود.

طرحی که ووتل مطرح کرده بود و بعدا در مقاله‌ای با همین رویکرد در فصلنامه «Joint Forces» ارئه شد، به صورت مخفف«BWT» نامگذاری شده بود. این طرح به صورت عملیاتی تعریف می‌شد که «تحت هدایت و رهبری شرکای آمریکا، کشور یا یک سازمان خاص با حمایت آمریکا یا ائتلاف به رهبری آمریکا و تحت مجوز مقامات آمریکایی و قراردادهایی که با شرکای آمریکا بسته شده، اجرا شود».

اما «فرانک مک‌کنزی» جانشین ووتل در سنتکام این ماه درخواست کرد تا هزار و 500 نظامی تازه‌نفس به خاورمیانه اعزام شوند تا با تهدیدات ادعایی علیه نیروهای آمریکایی از جانب گروه‌هایی که نائبان ایران خوانده می‌شوند، مقابله کنند. در شرایط فعلی نیز بحران بوجود آمده میان آمریکا و ایران در منطقه که به اعزام ناو هواپیمابر «آبراهام لینکلن» و جت‌های «اف-22» و استقرار سامانه‌های موشکی پاتریوت در منطقه منجر شده، با رویکرد وزارت دفاع آمریکا در دوره ووتل کاملا در تضاد است. ووت در زمانی که فرماندهی نیروهای مرکزی آمریکا در خاورمیانه را برعهده داشت از جانب شورای امنیت ملی آمریکا و کاخ سفید به شدت تحت فشار قرار گرفته بود تا به نحوی مأموریت آمریکا در سوریه را به خروج ایران از این کشور مرتبط کند اما او مقابل افزایش این تلاش‌ها علیه تهران ایستاد.

با این وجود، بسیاری از فرماندهان فعلی و سابق آمریکا بر این باورند که دولت «دونالد ترامپ» رئیس‌جمهور آمریکا اگرچه نیروهای زیادی را به منطقه اعزام کرده تا به مقابله با آنچه تهدید ایران خوانده بپردازند اما در پشت پرده به رویکردی که ووتل مطرح کرده، اعتقاد دارد و همچنان سعی می‌کند تا به آموزش و تجهیز نیروهای متحد آمریکا به ویژه متحدان عرب خود در منطقه بپردازد.