سرپرست سازمان توسعه تجارت گفت: اینستکس از نظر فنی چندان برای ما تعیین کننده نیست ولی به لحاظ سیاسی می توانست به اروپایی ها کمک کند تا نشان دهند که این توانایی را دارند و حیثیت آسیب دیده خودشان را از این طریق ترمیم کنند.
به گزارش پایداری ملی، محمدرضا مودودی در یک برنامه تلویزیونی درخصوص اینستکس و مختصات این کانال اروپایی برای مبادلات تجاری با ایران اظهار کرد: اینستکس یک ساز و کار برای تبادل تجاری بین ایران و اروپا است و نکته مهم آن است که آن سوی قضیه اصلا بانک ها نیستند بلکه شرکتی است که مدیریت عامل آن با آلمان ها است، محل آن در فرانسه قرار گرفته و انگلیس ها به عنوان ناظر در آن فعالیت خواهند داشت. این یعنی ترکیبی از سه کشور که به نسبت مساوی قرار است در اینستکس سهم داشته باشند.
سرپرست سازمان توسعه تجارت افزود: این ساختار به هیچ وجه یک ساختار بانکی نیست که قرار باشد در آن پولی جابجا شود بلکه بیشتر یک ساز و کار برای مبادلات تجاری در قالب تهاتر با اقلام غیرتجاری است و هدف اروپا هم این نبوده که بانک های خودش را درگیر آن کنند.
وی در پاسخ به این سوال که اینستکس چقدر می تواند خواسته های ایران را از اروپایی ها تامین کند و چقدر ظرفیت دارد گفت: تجارت ما عمدتاً حول تجارت با کشورهای همسایه اتفاق می افتد و تقریبا 85 درصد صادرات ما با کشورهای همسایه مان به علاوه چین و هند است؛ این یعنی ما وابستگی چندانی به اروپایی ها نداریم کما اینکه سهم کشورهای آسیای شرقی در 15 درصد باقی مانده تجارت خارجی ما، بسیار بیشتر از اروپا است.
مودودی گفت: صادرات اروپا به ایران تقریبا 10 برابر صادرات ما به اروپا بود و به نظر می رسد این کانال بیش از آنکه به نفع ایران باشد، می توانست به نفع اروپایی ها باشد تا از این کانال، حداقل جریان مبادله کالایی خودشان با ایران را در قالب مجرای قانونی در شرایط فعلی ادامه می دادند.
وی خاطرنشان کرد: بر همین اساس به نظر من اینستکس از نظر فنی چندان برای ما تعیین کننده نیست ولی به لحاظ سیاسی می توانست به اروپایی ها کمک کند تا نشان دهند که این توانایی را دارند و حیثیت آسیب دیده خودشان را از این طریق ترمیم کنند.
سرپرست سازمان توسعه تجارت با اشاره به فعالیت تجاری ایران در دو حوزه صادرات و واردات با کشورهای همسایه گفت: ما امروز با کشورهایی که در تجارت هستیم به نوعی از کانالی مشابه اینستکس استفاده می کنیم؛ یعنی به هرحال ما سالانه 40 تا 50 میلیارد دلار صادرات داریم و تقریبا به همین میزان هم واردات؛ خب در شرایطی که بانک های ما و بانک مرکزی تحریم شده اند پس چطور این پول جابجا می شود؟
مودودی در پاسخ به این سوال که چرا تا امروز ساز و کار اینستکس به طور کامل فعال نشده است گفت: اروپایی ها بهانه می کنند که چون بخش عمده اقتصاد آن ها متشکل از بخش خصوصی است و بخش خصوصی هم بدلیل ارتباطات تجاری اش با آمریکا نمی خواهند در ارتباط با ایران آسیب ببیند، دولت های اروپایی هم نمی توانند آن ها را مجبور به کار کردن با ایران کنند.
وی درباره آینده اینستکس و امیدوار بودن به کارکرد آن گفت: از یک سو آمریکایی ها تهدید کرده اند اگر اینستکس شروع به کار کند، طرف ایرانی اینستکس را تحریم می کنند؛ لذا این امکان وجود دارد که ما هرشرکتی را هم معرفی کنیم، در لیست تحریم های آمریکایی ها قرار گیرد؛ این یک داستانی است که اگر شروع شود، پایانی نخواهد داشت.
سرپرست سازمان توسعه تجارت افزود: از سوی دیگر ما به هیچ اقدامی به جز رفتار آمریکایی ها بدبین نیستیم و امیدواریم اینستکس بتواند جایگاه خودش را پیدا کند چراکه معتقدیم اگر اروپایی ها در این ماجرا نتوانند راهکاری پیدا کنند با مشکلات جدی تری در آینده مواجه خواهند شد؛ لذا آرزو می کنیم اتحادیه اروپا بتواند مسیر خودش را در این مورد پیدا کند ولی واقعیت آن است که فعال شدن یا نشدن اینستکس در آمار تجارت خارجی ما تاثیر چندانی ندارد.
مودودی خاطرنشان کرد: اروپایی ها اگر بپذیرند در چارچوب همان قرارداد بین المللی که با ایرانی ها امضا کرده اند، کار کنند، نشان می دهند از تحریم ها تابعیت نکرده اند و این یک انگیزه ای برای سایر کشورها می شود که آنها هم بدانند می شود از تحریم های آمریکا تبعیت نکرد.
وی گفت: این یک واقعیت است که اگر آمریکا در رسیدن به خواسته های خود از این طریق غیرقانونی موفق شود، دیگر هیچ کشوری در امان نخواهد بود و در آینده هر کشوری را می تواند مشمول همین داستان کند.
سرپرست سازمان توسعه تجارت گفت: امروز ایران یک آزمایشگاه برای جنگ اقتصادی است تا آمریکایی ها آزمایش کنند و ببینند آیا می توان در جنگ اقتصادی موفق شد یا نه؛ لذا اگر آمریکا در این آزمایش موفق شود، قطعاً ایران تنها کشوری نخواهد بود که در معرض این جنگ قرار می گیرد و اتفاقا اگر این جنگ شروع شود، برای سایر کشورها نتیجه بسیار سخت تری خواهد داشت چراکه ایران در این سال ها نشان داده، چندان پیوندهای اقتصادی عمیقی با دنیا ندارد که با این تحریم ها با یک خلا جدی مواجه شود، ولی در سایر 164 کشور دیگر عضو WTO که سرمایه گذاری کلان مشترک در آن ها انجام شده و تولیدات مشترک گسترده ای شکل گرفته و سیستم بانکی آن ها به شدت وابسته به ساختار بانکی جهانی هستند، اگر در شرایط امروز ایران قرار بگیرند، بعید است 48 ساعت یا 72 ساعت دوام بیاورند و از درون متلاشی می شدند.