تمرکز حسابرسی‌ها و نظارت های مالی زمینه ساز رونق تولید است

به گزارش پایداری ملی، سیدمحمد علوی، دبیرکل جامعه حسابداران رسمی ضمن تشریح جزئیات طرح  جامعه در راستای عملیاتی نمودن رونق تولید ابعاد مختلف این پیشنهاد را اعلام کرد. وی در گفت‌وگوی حاضر، تأکید کرد که رونق تولید وجوه مختلفی دارد و شامل افزایش بهره وری و حذف مقررات دست و پا گیر و اصلاح فرایندهای اجرایی و استفاده از ظرفیت های قانونی موجود جهت بهسازی محیط کسب‌وکار است و جامعه‌ حسابداران رسمی ایران در این زمینه می‌تواند با همکاری با دستگاه های اجرایی مربوط نقش مؤثری ایفا کند.

براساس این طرح در چارچوب مقررات موجود، با ارائه‌ی متمرکز خدمات حسابرسی صورت‌های مالی،  حسابرسی مالیاتی و بیمه‌ای علاوه بر کاهش بار اجرایی دولت، بخش مهمی از موانع بوروکراتیک و اداری در جهت رونق‌بخشی به تولید از میان برداشته می‌شود.

مشروح مصاحبه با سیدمحمد علوی را در ادامه می‌خوانید.

برنامه‌های سال جاری جامعه حسابداران رسمی ایران چیست؟

جامعه حسابداران رسمی ایران در تمامی سال‌های اخیر و در سال جاری براساس چارچوب راهبردهایی که شورای‌عالی جامعه تصویب کرده یک سلسله برنامه‌های عملیاتی به منظور توسعه‌ی شفافیت در بازارها از طریق توسعه‌ی حرفه‌ی حسابرسی و خدمات اطمینان‌بخشی مالی دنبال کرده است. در عین حال، با توجه به شرایط خاص اقتصادی کشور و سیاست‌های کلان برنامه‌های مربوط را دنبال می‌کنیم. با توجه به این که امسال به‌عنوان سال رونق تولید از سوی مقام معظم رهبری اعلام شده است پرسش اصلی که در برابر جامعه قرار داشت این بود که چه‌ گونه می‌توانیم در این زمینه جهت تحقق اهداف موردنظر برای رونق تولید به سهم خود در آن مشارکت داشته باشیم.

بنابراین در چارچوب برنامه‌های استراتژیکی که دنبال می‌کنیم مسأله‌ی خاص ما این بوده که چه‌گونه می‌توانیم در ایجاد رونق تولید در کشور سهیم باشیم. در نظر دارید که ما به‌شدت بر امر مسئولیت اجتماعی حسابداران رسمی تأکید داریم و پیگیری تحقق سیاست‌های کلان کشور را بخش مهمی از این مسئولیت می‌دانیم.

چه‌گونه حسابداران رسمی  می‌توانند در تحقق رونق تولید تأثیرگذار باشد؟

همان طور که می‌دانید حسابداران رسمی با ارائه خدمات تخصصی و حرفه ای به کلیه واحدهای تولیدی ، بازرگانی و خدماتی در بخش های خصوصی و عمومی  در زمینه ارایه انواع حسابرسی مشغول می باشند . هم اینک نزدیک به 000ر30 واحد تولیدی، بازرگانی و خدماتی در سراسر کشور توسط مؤسسات حسابرسی عضو جامعه سالیانه حسابرسی مالی می‌شوند. از این خدمات اعتباربخشی به جز خود بنگاه‌ها و سهام‌داران آن‌ها، نهادهای ناظر، بانک‌ها و ، سازمان امور مالیاتی و دیگر گروه‌های ذی‌نفع بهره می‌برند.

از سوی دیگر حسابرسی مالیاتی و حسابرسی بیمه‌ای اشخاص حقوقی مشمول ماده 2 "آئین‌نامه اجرایی تبصره (4) قانون استفاده از خدمات تخصصی و حرفه‌ای حسابداران ذی‌صلاح به عنوان حسابدار رسمی"، از جمله خدمات حرفه‌ای و تخصصی است که در چارچوب ضوابط و مقررات تعیین شده برای جامعه حسابداران رسمی ایران، توسط مؤسسات حسابرسی عضو جامعه، قابل انجام می‌باشد و ظرفیت قانونی آن وجود دارد. منظور از حسابرسی مالیاتی رسیدگی صورت‌های مالی بنگاه به منظور تعیین مبلغ مالیاتی بنگاه حسابرسی شده و منظور از حسابرسی بیمه ای گزارش بازرسی دفاتر قانونی و تعیین مبالغ مشمول کسر حق بیمه‌های تأمین اجتماعی است.

تاکنون حسابرسی مالیاتی و حسابرسی بیمه‌ای اشخاص مشمول ماده 2 آیین‌نامه فوق، به صورت مستقل توسط مدیریت‌های ذی‌ربط در سازمان امور مالیاتی و سازمان تأمین اجتماعی انجام شده است. اجرای مستقل حسابرسی مالیاتی و حسابرسی بیمه‌ای توسط این سازمان‌ها، علاوه بر صرف منابع مالی کلان از محل بودجه عمومی سازمان‌های مزبور، مستلزم صرف زمانهای زیادی نیز می شود و عملاً بنگاه ها در فواصل زمانی معین و محدود  با حسابرسان و بازرسان مختلف ربرو و درگیر می شوند که موجب اتلاف وقت و انرژی آنان می‌شود و مدیران بنگاه ها به جای اینکه عمده وقت خود را صرف تولید نمایند صرف پاسخگویی به حسابرسی های متعدد و مختلف می نمایند  .

وقتی ظرفیت قانونی برون‌سپاری این دو فعالیت به مؤسسات حسابرسی عضو جامعه وجود دارد چرا به این ترتیب منابع مالی محدود بودجه را به این امر اختصاص بدهیم. از سوی دیگر، وقتی مقام معظم رهبری امسال را سال رونق تولید اعلام می‌فرمایند، پس باید زمینه های بروز رونق تولید تک‌تک بررسی شود و تلاش کنیم این عوامل را اجرایی کنیم. یکی از موانع عمومی کسب‌وکار در ایران به طور عام و رونق تولید به طور خاص همین موانع بوروکراتیک و اداری است و شکایت‌های دایم صاحبان کسب‌وکار از نحوه ارتباط و تعامل سازمان مالیاتی و سازمان تأمین اجتماعی در همین چارچوب قرار می‌گیرد. مسأله‌ی بنگاه‌های تولیدی صرفاً افزایش مستقیم هزینه‌ها نیست و تخصیص ارز نیست. بلکه ایجاد محیط مساعد کسب‌وکار هم همواره یکی از هدف‌های آن‌ها بوده است.

حسابرسی مالیاتی و بیمه‌ای توسط مؤسسات حسابرسی چطور انجام می‌شود؟

زیربنای اجرای مطلوب حسابرسی مالیاتی و حسابرسی بیمه‌ای، ارزیابی قابلیت اتکا به صورتهای مالی واحدهای مشمول، مشتمل بر اطلاعات مالی و حسابداری پشتوانه آن است و این ارزیابی از طریق حسابرسی صورتهای مالی سالیانه واحدهای مشمول توسط "حسابداران رسمی" انجام می‌گردد. پس، در چنین شرایطی، اجرای خدمات حسابرسی مالیاتی و حسابرسی بیمه‌ای توسط حسابداران رسمی، زمینه‌های لازم را جهت ارتقای شفافیت در نتایج رسیدگی‌های مالیاتی و بیمه‌ای و نیز افزایش بهره‌وری، فراهم خواهد نمود.

اجرای این طرح چه مزایایی دارد؟

طرح تمرکز ارائه خدمات حسابرسی صورتهای مالی، حسابرسی مالیاتی و حسابرسی بیمه‌ای واحدهای مشمول دو هدف کلی کاهش تصدی‌گری دولتی و استفاده بهینه از ظرفیت‌های اجرای خدمات تخصصی و حرفه‌ای توسط حسابداران رسمی را دارد. در حال حاضر حدود 250 مؤسسه حسابرسی با حدود 15 هزار نفر کارکنان حرفه‌ای در سراسر کشور و تحت نظارت دولت و جامعه حسابداران رسمی مشغول فعالیت هستند. به این ترتیب از این ظرفیت هم می‌شود به نحو بهینه بهره‌برداری کرد.

علاوه بر این، این طرح باعث اجرای به‌موقع حسابرسی مالیاتی و حسابرسی بیمه‌ای، بلافاصله پس از انجام حسابرسی صورتهای مالی سالیانه می‌شود. از این طریق، حقوق دولتی به‌موقع و در زمان کوتاه‌تری وصول می‌شود. می‌دانیم که در حال حاضر رسیدگی‌های مالیاتی در موارد متعدد بیش از یکسال و در موارد رسیدگی بیمه‌ای بیش از چند سال طول می‌کشد.

این طرح در عمل بخشی از موانع دست‌وپاگیر ناشی از تعدد نهادهای نظارتی که وظایف‌شان همپوشانی بسیار دارد بخشی از منابع بنگاه‌ها را صرف بهبودبخشی روند تولید می‌کند

این طرح به طور خاص چه مزایایی برای حسابداران رسمی دارد؟

قبل از هرچیز، علاوه بر انجام بخشی از مسئولیت اجتماعی که برعهده ماست، بخشی از ظرفیت قانونی مغفول مانده را به فعل می‌رساند. همچنین به اصلاح ساختار و سازمان مؤسسات حسابرسی کمک می‌کند چراکه به این ترتیب به به تشکیل مؤسسه‌های حسابرسی بزرگ با ساختار خدمات متنوع از طریق ادغام مؤسسات کوچک و متوسط و یا جذب و آموزش نیروهای حرفه‌ای لازم کمک می‌کند. این امر هم به نوبه خود تأثیر محسوسی در ارتقای کیفیت خدمات حرفه‌ای و تخصصی مؤسسات حسابرسی خواهد داشت و از این امر کل اقتصاد ایران بهره‌مند خواهد شد.

چه‌گونه می‌توانید اطمینان حاصل کنید که اجرای این خدمات توسط مؤسسات حسابرسی با کیفیت مناسب و موردتأیید سازمان مالیاتی و سازمان تأمین اجتماعی که ارکان عمومی هستند انجام شود؟

برای این منظور راهکارهای مختلفی پیش‌بینی کرده‌ایم. قبل از هر چیز، جامعه حسابداران رسمی ایران، علاوه بر اعمال نظارت بر عملکرد حرفه‌ای مؤسسات حسابرسی در ارتباط با کنترل‌کیفیت حسابرسی صورتهای مالی سالیانه که به صورت سازمان یافته و مستمر انجام می‌گردد، از طریق تشکیل گروه‌های ارزیابی ویژه با مشارکت حسابداران رسمی واجد شرایط و حداقل یکی از کارشناسان مورد وثوق معرفی شده توسط سازمان امور مالیاتی و سازمان تأمین اجتماعی، تلاش می‌کند طرح تمرکز خدمات حسابرسی، به شکل مطلوبی اجرا شود.

علاوه بر آن، تشکیل کمیته‌های تخصصی در سازمان امور مالیاتی و سازمان تأمین اجتماعی، به منظور پاسخگویی مکتوب به سؤالات و شبهات مسئولین و مجریان کار حسابرسی مالیاتی و حسابرسی بیمه‌ای به مؤسسات در انجام مطلوب این خدمات یاری کند.

علاوه بر آن، در گروه‌های کاری مجری ارائه‌ این دسته از خدمات حسابرسی حداقل یک کارشناس معرفی شده از طرف این سازمان‌ها می تواند حضور داشته باشد و مؤسسه حسابرسی ملزم به تنظیم قرارداد همکاری با آنان باشد .

ایا اجرای این طرح بار مالی جدیدی بر کشور تحمیل نخواهد کرد؟ منابع اجرای طرح تمرکز ارائه خدمات حسابرسی چه‌گونه تأمین می‌شود؟

منابع مالی برون‌سپاری مزبور، عمدتاً از محل منابع آزاد شده ناشی از کاهش تصدی‌گری دولتی، تأمین خواهد شد.به این ترتیب، بازتخصیص منابع مالی سازمان امور مالیاتی و سازمان تأمین اجتماعی از محل اعتبارات عمومی، بدون تحمیل بارمالی جدید خواهد بود. طبعاً قرارداد فی‌مابین مؤسسات حسابرسی عضو جامعه و سازمان‌های یاد شده، در چارچوب آیین‌نامه حق‌الزحمه پایه خدمات حسابرسی که به تصویب وزارت امور اقتصادی و دارایی رسیده و حصول توافق‌های لازم با بنگاه، منعقد خواهد شد.

دستورالعمل‌های حسابرسی موجود برای این کار کفایت می‌کند؟

بله، دستورالعمل‌های اجرای کار حسابرسی مالیاتی و حسابرسی بیمه‌ای مصوب سازمان امور مالیاتی و سازمان تأمین اجتماعی، مبنای برنامه‌ریزی و اجرای کار حسابرسی مالیاتی و حسابرسی بیمه‌ای توسط مؤسسات حسابرسی عضو جامعه حسابداران رسمی ایران است. البته هر گونه ابهام در به کارگیری یا موارد قابل تفسیر و یا موارد عدم انطباق آن‌ها با قوانین و مقررات بالادستی مربوط، به صورت مکتوب به کمیته‌های فنی و تخصصی مربوط منعکس و بر اساس پاسخ‌های مکتوب دریافتی عمل خواهد شد.

این طرح اکنون در چه مرحله‌ای است؟

ما بررسی‌های کارشناسی خود را در این زمینه تکمیل کرده‌ایم و در راستای ایجاد محیط مناسب برای رونق کسب و کار در سال رونق تولید، نظرات پیشنهادی خود را در خصوص حسابرسی مالیاتی و حسابرسی بیمه‌ای، به سازمان‌های مربوط اعلام کرده است. امیدواریم با توجه به تأکیدات مقام معظم رهبری در تصویب و اجرای این طرح تسریع به عمل آید.