وی افزود: اگر به ما بگویند یک ساختمان عظیم و بزرگی باید ساخته شود که این ساختمان زندگی مردم را متحول میکند همه تلاش میکنیم زمین و نقشه را آماده کنیم؛ نمیتوانیم دست روی دست بگذاریم تا اینکه یک روزی توسط یک شخصیت استثنایی و بینظیر تاریخ این ساختمان درست شود. درست است به دست او ساخته میشود اما مقدماتش را ما باید فراهم کنیم.
رئیسجمهور عنوان کرد: همه باید تلاش کنیم در زندگیمان گامی را برای روز ظهور فراهم بیاوریم؛ امسال یک حادثه ویژه و خاصی بود، یادم میآید از تعبیر حضرت امام(ره) در هفتههای اول انقلاب که آخر سال 57 بودیم فرمود امسال سال پرنعمت و پرزحمتی بود، این تعبیر امام(ره) بود در مورد سال 57؛ سال 57 از یک نظر آنهمه کشتار و زندان و 17 شهریور و تاسوعا و عاشورا و حوادث بسیار سخت، پیچیده، دلهرهآور و هرلحظه معلوم نبود چه میشود.
وی بیان کرد: سال 57 بسیار سخت بود ولی ازنظر نعمت بهترین سال تاریخ ایران بود درحالیکه به تعبیر حضرت امام(ره) سختترین سال بود، اقتصاد، زندگی و جان مردم، آنها که مجروح شدند جانباز شدند، امسال نیز به تعبیری سال پرنعمت و زحمت است.
روحانی تصریح کرد: نعمت امسال بسیار بالا است، آب را وقتی نازل میکند یعنی نشاط را نازل میکند، رقم بسیار بالایی نسبت به سالهای پیش آب وارد سرزمین ایران شده است.
نسبت به سالهای پیش چقدر آب وارد سرزمین ایران شده است؛ 100 میلیارد متر مکعب؟ 200 میلیارد متر مکعب؟ 300 میلیارد چقدر 480 میلیارد متر مکعب به کل ایران وارد شده است که وقتی ما به متوسط 50 سال نگاه کنیم میبینیم با سالهای عادی ما یک رقم بسیار متفاوت است.
وی تصریح کرد: اگر ما بخواهیم یک متر مکعب آب از دریا شیرین کنیم و بیاریم در فلات ایران حتی همان لب دریا چقدر برای ما تمام میشود؟ وقتی آب بیاد وسط کشور معلوم است خیلی بیشتر از اینها برای ما تمام میشود.
رئیس جمهور اظهار داشت: محاسبه کنید یک متر مکعب آب را 5 هزار یا هزار تومان حساب کنید از همین روان آبها تصفیه میکنیم میدهیم به مردم متری هزار تومان تمام میشود ببینید 480 میلیارد متر مکعب آب که وارد این سرزمین شده اگر در هزار ضرب کنید چقدر میشود.
وی افزود: چه قدر خداوند به ما سرمایه، ثروت و نعمت داده که تا اینجا خداوند متعال را شکر گذاریم اما در عین حال سال پر زحمتی هم برای استانهایی بود که با سیل مواجه شدند. 12 فروردین که با استاندار لرستان راجع به پلدختر صحبت کردم شب بود گفت ارتباط ما قطع است و ما هیچ خبری نداریم و احساس خطر میکنیم، خیلی نگران شدم و بعد از تلفن وی رفتم یک مقداری قرآن و دعا خواندم و شب واقعا چند بار تا صبح بیدار شدم.
روحانی عنوان کرد: من همان اول صبح با استاندار لرستان تماس گرفتم تا چند ساعت گذشت و این خبر خوش را به ما دادند و گفتند الحمدالله تلفات جانی نبوده ولی خسارت مالی زیاده بوده است و این برای ما خیلی خوشحال کننده بود که جان مردم حفظ شده اما در عین حال خسارت بسیار زیادی به مردم وارد شده است.
وی بیان کرد: اینکه اگر چه کار میکردیم این خسارت کمتر میشد این مقوله دوم است که ماههای بعد بنده از یک جمع و هیئت بلند پایهای از اساتید و متخصصان خواستم که مسئله سیل و سیلاب ایران را دقیق بررسی کنند و بگویند مشکلات چه بوده؟ اقدامات لازم قبلی چه بوده که انجام شده و چه بوده که انجام نشده است و باید چه کار کنیم.
رئیس جمهور با اشاره به انجام این گزارش ظرف شش ماه گفت: این یک گزارش ملی است که ربطی به دولت هم ندارد و دولت دخالت ندارد؛ همه کارشناسان و اساتید مینشینند و به هر نظری که رسیدند ما تسلیم هستیم.
وی تصریح کرد: حتما اگر یک کارهایی از قبل میشده خسارت ما کمتر میشده که در این جای هیچ تردیدی نیست اما اینکه چقدر امکان داشتیم که آن کارها را انجام دهیم، چقدر توان مالی داشتیم اولویتها چه بوده بررسی میشود.
روحانی در بخشی از سخنان خود به داستان زندگی حضرت نوح (ع)اشاره کرد و گفت: حضرت نوح (ع) داشت کشتی بزرگی درست میکرد و هر کسی میآمد لبخندی میزد مسخره میکرد که چه دارد درست میکند نه دریایی است نه خبری اما سالها طول کشید که حضرت کشتی را ساخت تا آن واقعه پیش آمد و این کشتی منجی همه مومنان و حتی موجودات زنده غیر انسان شد آنوقت علت آن کار را فهمیدند، حال اگر ما 20 سال پیش میآمدیم رودخانهها را مدام توسعه میدادیم شما چه میگفتید؟ میگفتید عجب دولت بیکاری است که این همه مردم شغل و آب ندارند اصلا خشکسالی است و دارد رودخانه را توسعه میدهد و این مثل کشتی نوح میشد.
رئیس جمهور تصریح کرد: معمولا بودجه که به اندازه کافی نداریم همیشه کسری داریم، همیشه اولویتها را در نظر داریم.
وی خاطرنشان کرد: هیچ موقع یادم نمیرود که در یک جاده کویری داشتند مدام پل میساختند با خود گفتم در این بیابان و کویر خشک آب نیست چرا اینقدر پل درست میکنند اما یک سالی در فصل بهار بارندگی خوبی شد و دیدم آب از زیر تمام این پلها رد میشد و آب تا سقف پل بالا آمده بود. آری برنامه ریزی میشود برای شرایطی که ممکن است 10 سال هم آبی نباشد ولی یک سال آب میآید و نشان میدهد که آن کار ضروری بوده است.
روحانی اظهار داشت: یک زمانی نه اینکه خیلی قدیم در همین دولت یازدهم اصلا دورهای شده بود که همه به سد ایراد میگرفتند و میگفتند سد برای چه درست کردید! روزنامهها روشنفکران گفتند اصلا محیط زیست را خراب کردید برای چه این قدر سد درست کردید، اینقدر سد لازم نبوده، برخی از سدها هم آب پشتش نبود یا خیلی نبود که میگفتند چقدر پول خرج کردید این سد برای 300 یا 500 میلیون متر مکعب ساخته شده اما پشتش 10 میلیون آب است پس برای چه ساخته شده است.
وی افزود: قضاوتهای سالهای پیش یادمان نرود، امروز که ما رسیدیم به یک بارندگی بینظیر که لااقل در این صد سال نظیر نداشته است و ما در عمر خودمان چنین بارندگی ندیدیم آن هم ممکن بود در یک استان باران زیاد بیاید سیل بیاید اما اینکه 25 استان ما همزمان گرفتار شود واقعا نظیر نداشته و یک مرتبه پیش آمده و همه استانها گرفتار شدند و اصلا نمیتوانستند به استان کناری کمک کنند.
رئیس جمهور عنوان کرد: چند روز پیش با استاندار سیستان و بلوچستان صحبت میکردم. آنها برای استان دیگر معین شده بودند که میگفت دستور دهید همه وسایل ما را برگردانند چون یک استان دیگر باید معین ما شود حالا دیگر شرایط اینطوری است و یک شرایط فوق العاده پیش آمد.
وی بیان کرد: حال بگذریم از این که از قبل چه کاری میکردیم بهتر بود و چه اقداماتی میشد انجام داد، اصلا هیچ کس را تبرئه نمیکنم ممکن است اقداماتی میشده و حتما بهتر بوده و خسارت کمتر بود؛ حداقل جوازهایی که برای ساختمانها در کنار رودخانهها، مسیلها و یا گاهی در داخل رودخانهها داده شده کار بسیار نادرست، خلاف قانون و غلط است و اینکه کسی مجوز داده یا فردی بی مجوز ساخته حالا هر کدام که باشد فرقی نمیکند.
روحانی گفت: میبینید اکثر خانههایی که آسیب دیده خانههایی است که معمولا نزدیک رودخانه یا چسبیده به رودخانهاند ما اگر رودخانهها و حریم آنها را رعایت میکردیم حتما خسارت کمتر میشد پس لااقل همه ما این کار را دنبال کنیم.
وی تصریح کرد: استانداران، فرمانداران، بخشداران و به ویژه شهرداران، وزارت نیرو و قوه قضائیه همه دست به دست هم دهیم تا اولا جایی دیگر در جایی ساختمان بسازیم که جای مناسبی باشد این اولین کاری است که باید انجام دهیم نه اینکه جایی رودخانه بوده حالا دو مرتبه بگیم 5 متر عقب تر از آنجا خانه درست کنیم پس حتما باید احتیاط کنیم.
رئیس جمهور خاطرنشان کرد: ما در تهران یک جلسه مهمی داشتیم که بحث مفصلی شد که آیا این بارندگی شدید مربوط به امسال بوده یا ادامه دارد؟ حالا در آن جلسه صاحب نظران مختلفی بودند که یکی گفت تا 30 سال دیگر اینطور است یکی میگفت فقط امسال است و دیگری میگفت تا سه سال دیگر . پیش بینی آن سخت است و به این سادگی نیست کسی بتواند پیش بینی کند.
وی تصریح کرد: بنده گفتم حال اینکه سال دیگر چه میشود نمیدانیم ولی مبنا را بر این بگذاریم که سال آینده هم چنین سیلی داریم و بیاییم بر این مبنا برنامه ریزی کنیم حالا یا کمتر باران میآید یا بیشتر به هر حال مبنا را این قرار هیم چون چارهای غیر از این نداریم.
روحانی اظهارداشت: این تجربه هم شیرین است و هم تلخ اما ما باید درسهای لازم را از این تجربه بیاموزیم. البته در مقطع اول که مقطع کمک و امداد و نجات بود به نظرم یک کار بزرگی در ایران انجام شد البته اولش مردم بودند.
وی افزود: یکی از کارهایی که باید آموزش دهیم این است که در یک روستا وقتی سیل، زلزله و طوفان، رانش و یا هر حادثه دیگر پیش میآید اول خود آن مردم باید بدانند چه کار کنند چون هیچ کس تا نیم ساعت بعد احتمالا نمیرسد تا بروند اطلاع دهند و راه بیفتند حتی اگر با بالگرد و هواپیما باشد حداقل نیم یا یک ساعت طول میکشد و آن نیم ساعت طلایی هم برای جان و اموال و هم برای پیشگیری است.
رئیس جمهور عنوان کرد: در این رابطه باید آموزش لازم را بدهیم، اخیرا صدا و سیما آموزشهایی راجع به سیل شروع کرده که باید وسیع تر برای همه مناطقی که احتمالا این حوادث پیش بیاد انجام شود و باید به مردم بگوییم باید چه کار کنند.
وی بیان کرد: مثلا در لرستان پلی در حال تخریب است جمعیتی زیادی آمدند نزدیک رودخانه ایستادند طبیعی است هم نگراناند و هم حس کنجکاوریست ببینیم چه میشود اما واقعا در مواقعی که یک پل در خطر و رودخانه در حال طغیان است راه این است کنار بایستیم تماشا کنیم یا باید کار دیگری انجام دهیم؛ اینها آموزشهایی است که باید داده شود به مردم و یک ضرورت است.
وی گفت: در این دوره کاری که هلالاحمر کرد، اورژانس کرد و بیمارستانها انجام دادند و استانداران، فرمانداران و بخشداران انجام دادند که البته بعد از مردم بودند و اول مردم به صحنه آمدند و بعد نیروهای مسلح به میدان آمدند.
رئیسجمهور اظهار داشت: همان شبهای که حوادث ایجادشده بود همان غروب دستور دادم برای ستاد کل نیروهای مسلح، سپاه، ارتش و مخصوصاً هوانیروز که نیاز بود وارد عمل شوند، قدمبهقدم نیروها همه آمدند و فداکاری کردند جای هیچ تردیدی نیست، شبانهروز تلاش کردند و هیچکس نگفت درجه و مقام من چیست، همه مانند مردم عادی در آب و سیل آمدند و شروع کردند به کمک که کار بسیار ارزشمندی است.
وی افزود: در همه دنیا این کار انجام میگیرد، هرکجای دنیا سیل بیاید ارتش آن کشور وارد میشود برای کمک ولی تفاوتی بین ایران و جاهای دیگر هست، ایثار، خلوص و فداکاری که در ایران میبینیم در بقیه دنیا کمتر است.
روحانی عنوان کرد: طبق قانون اساسی در یک شرایطی که دولت نیاز دارد به امکانات ارتش باید دستور دهد و از امکانات ارتش استفاده کند، نه اینکه دولت میتواند یا اجازه دارد بلکه باید این کار را بکند دولت، رئیسجمهور و دولت میتواند دستور لازم را صادر کند، در کشورهای دیگر نیز همینطور است ولی در ایران یک پیوستگی، وابستگی، محبت و برادری خاصی بین مردم ارتش و سپاه و بسیج وجود دارد، همانگونه که در دفاع مقدس همه کنار یکدیگر بودند این حادثه نیز همه را کنار هم قرارداد که سپاسگزارم.
وی بیان کرد: در طول این ایام با هر استانداری در هر ساعتی کار داشتم ندیدم استانداری سرکار نباشد، همه سرکار و سر پست بودند و تلاش و فعالیت میکردند؛ نیروهای مسلح همه به صحنه آمدند و ریسک کردند، هوانیروز، هلیکوپترهای هلالاحمر گاهی ریسک کردند و در شرایط بد آب و هوایی پرواز کردند.
رئیسجمهور تصریح کرد: کاری که بخشهای دولتی انجام دادند درترمیم زیرساختها کم نظری است در دنیا، یک ماه است که گرفتاریم، در سال قبل نیز دو بار سیل داشتید، اینکه ما در ایران امروز بیماری مسری و اپیدمی نداریم مورد تعجب جهانی است؛ بهداشت جهانی دچار حیرت است که چطور اینهمه آبگرفتگی، سیل و اینهمه بههمریختگی و احشام و ماهیهایی که تلف میشود، گندزدایی، تمیز کردن و بهداشتکار بسیار سختی است و معلوم است چهکار بزرگی انجامگرفته است.
وی خاطرنشان کرد: اینکه میبینیم در لرستان برق 1145 روستا و مناطق شهری قطع میشود به خاطر سیل و امروز در طول این چهار هفته فقط 6 روستا باقیمانده که برق ندارد که این کار عظیمی است.
روحانی گفت: در آمریکا سیل و طوفان میآید تا یک سال بعد هنوز برقترمیم نشده و سیستم آبترمیم نشده است، این کار بزرگی است که انجامگرفته است؛ اینکه 961 روستا آب و شبکه آبرسانی دچار اختلال شده و در این چند هفته فقط 3 روستا باقیمانده است کار عظیمی صورت گرفته و در دنیا کمنظیر است.
وی اظهار داشت: درراهها نیز870 روستا راهش مسدود بود که تا الآن تعداد روستاهایی که راهشان مسدود است 44 روستا است، جادههای روستایی و جادههای اصلی تخریبشده و از بین رفته است، 50 الی 60 کیلومتر جادهای نبوده کلاً رفته و هزاران کیلومتر دچار مشکل شده است؛ 401 کیلومتر راههای اصلی و هزار و 660 کیلومتر راههای روستایی خسارتدیده که ترمیمش کار سختی است و همه باید کمک کنیم درترمیم این جادهها،نیروهای مسلح، سپاه، ارتش، شهرداریهای مختلف و استانهای معین همه کارکردند.
رئیسجمهور افزود: در مسئله سیل از خدمت مقام معظم رهبری درخواست کردیم که از صندوق نیز استفاده کنیم در این شرایط، ایشان پاسخی دادند مفصل و بسیار دقیق و در این پاسخ راهنمایی کردند که دولت چه اقداماتی باید قبلاً انجام دهد و چهکارهایی کند این خسارات جبران شود، در کلیت ایشان قبول کردند و گفتند هرچقدر لازم باشد من موافقم از صندوق پرداخت شود.
وی عنوان کرد: بلافاصله بنده طبق دستورالعمل و فرمانی وزیر کشور را مسئول کل نوسازیها و بازسازیها کردم؛ نظر آقا نیز در آن نامه این بود که یک نفر مسئول و فرمانده این کار شود و همه تبعیت کنند، سپاه، ارتش، بسیج و مابقی نیروها و وزارتخانهها همه تبعیت کنند.
روحانی بیان کرد: وزیر کشور این کار را آغاز کردند و یک قرارگاه را تشکیل دادند، ما از کلمه قرارگاه خوشحال میشویم، قرارگاه یعنی کار موقت، قرارگاه که تشکیل شد ما خوشحال شدیم که زود کار را جمع میکند، اگر میگفت ستاد بازسازی میترسیدیم ولی چون گفت قرارگاه یعنی ظرف ماههای آینده هم ترمیمیها وهم خانههای احداثی که بنیاد مسکن همیشه باربر دوش است هر چه سریعتر این کار را بکنیم.
وی تصریح کرد: واقعاً برای مردم رنج و زحمت بسیار زیادی است، مردم در خانهای زندگی میکردند الآن کل خانه را آبگرفته و نمیتواند زندگی کند و تمام لوازم خانه یا کلاً و یا جزئی از بین رفته است که همه باید کمک کنیم تا مسئله مردم حل شود، درست است یک رنج روحی مردم دارد که طول میشد تا این رنج روحی از بین برود.
رئیسجمهور خاطرنشان کرد: به حمدالله در حوادث امسال تعداد تلفات جانی ما خیلی کم بوده و 76 نفر اعلام شد که بعضیها مربوط به سیل نیست حواشی سیل حوادثی رخداده که این خیلی کم است نسبت به حادثه بزرگ 25 استان ولی یک نفر هم زیاد است، تلفات مالی بسیار بوده و ما باید جبران کنیم.
وی گفت: بنیاد مسکن امروز وظایف سنگینی دارد هم برای اینکه چه میزان خسارتدیده وهم باید بررسیهایی سریعاً انجام دهد وهم نحوه کار، بعضی از خانهها کلاً در آنجا دیگر نمیتواند ساخته شود و باید زمین فراهم کنیم و جا تغییر دهیم چون کنار رودخانه بوده دیگر مصلحت نیست، بعضی روستاها نیز باید جابهجا شود که میانمدت است و باید فکر شود در این مورد.
روحانی اظهار داشت: در مورد اثاثیه منزل نیز باید اثاثیه به آنها تحویل شود، چون پولی که میدهیم نمیداند چه چیزی را درست کند، در رقمی که میدهیم برای معیشتی یا ترمیم خسارتی باید تلاش کنیم جنس را به قیمت ارزانتر از کارخانه بیاوریم و تحویل مردم دهیم، هر نهادی نیز که برعهدهگرفته اشکال ندارد، باید کاری کنیم مردم بعدازاین خسارتهایی که داده میشود یک زندگی معمولی بتوانند داشته باشند، حتماً مانند قبل نمیشود مقداری شرایطشان سختتر میشود ولی بتوانند زندگی کنند.
وی افزود: همه باید در این زمینه تلاش کنیم و هر چه سریعتر بتوانیم هم برآورد و هم خسارتها را پرداخت کنیم، برای ما کار آسانی نیست ولی این کار را انجام میدهیم، ما به مردم قول دادیم در کنار مردم هستیم و هر چه داشته باشیم مال مردم است و ما امانتدار هستیم، دولت با همه توان، نیروهای مسلح، نیروهای مردمی با همه توان و علما و ائمه جمعه و طلاب که خیلی خوب در سیل حضور پیدا کردند جالب بود و مردم حس میکنند همه باهمیم.
رئیسجمهور عنوان کرد: وقتی به استان میآیم یعنی به مردم اعلام میکنم من بهعنوان نماینده ملت و دولت همه هم دل هستیم و در کنار شما هستیم و درد شمارا حس میکنیم اینکه چه مشکلی دارید، مردم انتظار دارند و توقع بهحق دارند، مسئولان ما جا همه حضور پیدا کردند که بسیار جالب و ارزشمند بود در این کار بزرگی که انجامگرفته است.
وی بیان کرد: کار ما امروز تسریع در عمل است، یعنی بنیاد مسکن، وزارت کشور که فرمانده است و رسیدگی به ایام موقتی که به منزل مسکونیشان برسند، در این مدت که چند ماه طول میکشد مردم باید بتوانند یک زندگی خوب و قابلتحملی داشته باشند.
روحانی تصریح کرد: باید همه ورزشگاهها، همه مدارس، دانشگاهها و همه امکانات دولتی، همه سولهها و همه ساختمانهای دولتی که میتوانیم و البته مقدم بر اینها اگر مردم میتوانند اجاره کنند ما پول اجاره را میدهیم، مردم اجاره را تسهیل کنند تا زمانی که منزل ساخته میشود بهتر است، اگر جایی هم نشد ما یک مکانی را در نظر میگیریم که مردم بتوانند، هلالاحمر و پزشکی و آب و برق باید فعال باشند و اردوگاه باید تجهیز شود.
وی خاطرنشان کرد: بخش کشاورزی هم باید زودتر به کمکشان بشتابیم، اولین گزارشی که وزیر جهاد کشاورزی فرستاده بود درمجموع نشان میدهد که علیرغم اینهمه سیل و مشکلاتی که داریم محصول گندم نسبت به سال دیگر بیشتر خواهد بود و بازهم در سال جاری نیاز به خرید گندم نداریم و بازهم خودکفا هستیم که بزرگترین افتخار برای ما است که الآن چهار سال است در گندم خودکفا هستیم.
رئیسجمهور گفت: درعینحال کشاورزان خسارت دیدند، این خسارتها را به هر نحوی میتوانیم جبران کنیم، کشت اضافه میتوانیم بدهیم، کمک کنیم و وام در اختیارشان بدهیم، برخی محصولات نیز بیمه است، ما هم در کنار جهاد کشاورزی، مردم، کشاورزان هستیم، کشاورزان ما تولیدکننده بسیار ارزشمند هستند، مواد غذایی را تولید میکنند و کشور را بینیاز میکنند.
وی اظهار داشت: قولی که میدهم این است که دولت یادش نمیرود، مردم مطمئن باشند که همه ما مسئول هستیم و در حد امکان و توان حتماً جبران میکنیم و خود مردم باید جبران کنند.
روحانی افزود: دولت در حد خودش باید انجام دهد و وظیفه دارد، همه مردم نیز وارد شوند، تغییراتی به نفع کشاورز آنهم در دیم و هم در آبی ایجاد شد و مقداری اضافه شد و مصوب کردیم، در این خسارتها مردم هم وارد شوند، هر کس هر توان و امکانی دارد همه کمک کنیم تا سریعتر و بهتر زندگی مردم به حالت عادی برگردد.
وی عنوان کرد: در بلندمدت نیز باید اقداماتی انجام دهیم، در مسئله سدسازی، راه، لایروبی و آبخیزداری باید کارهای بسیاری انجام شود، اگر جنگل زاگرس شما جنگل قدیم بود حتماً امروز سیل خسارتش خیلی کمتر بود، یا ما بیتوجهی کردیم یا مردم بیتوجهی کردند از بین رفت و خسارت دید، ما درجاهایی که مرتفع است این جنگلی که درستشده برای زیبایی که تنها که نبوده بلکه برای حفاظت بوده این جنگلها را اگر احیا و به شرایط قبل برگردانیم و بقیه اقداماتی که انجام دهیم خداوند نیز به ما کمک میکند.
رئیسجمهور بیان کرد: ایام، ایام ولیعصر(عج) است که به محضرش توسل میجوییم و کمک میگیریم و به هدفمان میرسیم.