به گزارش پایداری ملی، بر مبنای اسناد «به کلی سِری» که از دوران اوایل جنگتحمیلی باقی مانده است میتوان دریافت که ارتش جمهوری اسلامی ایران آمادگی حمله نظامی عراق را داشته و غافلگیر نشده است و برای مقابله با آن طرح عملیات داشته است.
بر اساس اسناد موجود، علاوه بر دریافت برخی هشدارهای دیپلماتیک و گزارشهای اطلاعاتی از مشاهدات مرزی، اطلاعات مهمی نیز در اختیار ارتش جمهوری اسلامی ایران قرار داشت که نشان از حمله بزرگ و قریب الوقوع ارتش عراق به سرزمینهای ایران داشت. همچنین عناصر اطلاعاتی ارتش و ژاندارمری پیش از آغاز رسمی جنگ، فعالیتها و تحرکات ارتش عراق را زیر نظر داشتند.
پیش از ۶ ماه نخست سال ۱۳۵۹ از سوی عراق ۶۳۶ بار مرزهای ایران مورد تجاوز نیروهای هوایی، زمینی و دریایی قرار گرفت که ۴۹۰ مورد آن از سوی وزارت خارجه ایران به سازمان ملل متحد گزارش شد. در آن زمان به دلیل مسائل بعد از انقلاب، ارتش در حال کوچک شدن بود و عدهای میخواستند تا این یگان نظامی منحل شود.
از جمله آن برخی از طرحها به ارتش ابلاغ شده بود مانند خدمت در موطن اصلی و نصف شدن سربازخانهها. ازهمین رو ارتش نیروی انسانی کارآزموده و خوبی در اختیار نداشت چرا که حتی برخی فرماندهان ارتشی را هم تصفیه میکردند.
با این حال براساس گزارشهایی که ارتش به دولت و مجلس ارائه کرد، «طرح ابوذر» از سوی ارتش در ۷۶ صفحه ارائه شد که درآن به بنیصدر رئیس جمهور وقت، گزارش احتمالی حمله ارتش عراق بیان شده بود و ارتش مطابق آن طرحهایی داشت. یکی از نکات قابل توجه در صفحات نخست طرح ابوذر؛ «فرض» هایی است که عناصر زیرک و هوشیار ارتش مقتدر ایران حدوداً سه ماه پیش از آغاز رسمی جنگ تحمیلی برای آمادگی با شرایط جنگی در بند «ت» این طرح متصور شدهاند.
طرح عملیاتی دفاعی ابوذر
«نسخه............ از............. نسخه
نیروی زمینی ارتش جمهوری اسلامی ایَران
معاونت عملیات و اطلاعات (مد عملیات)
لویزان- تهران
خردادماه ۱۳۵۹
آج- ۲۴
طرح عملیاتی دفاعی ابوذر
مدرک:
الف- نقشه ۱:۱۰۰۰۰۰۰ کشور جمهوری اسلامی ایران
ب- دستورالعمل ۹-۰۶-۰۱-۲۰۱-۱۵- ۲۷/۸/۱۳۵۸ اداره سوم (عملیات) ستاد مشترک ارتش جمهوری اسلامی ایران.
سازمان برای رزم: پیوست الف.
۱- وضعیت
الف- نیروهای دشمن: پیوست ب (اطلاعات)
ب- نیروی خودی
(۱) ارتش جمهوری اسلامی ایران با اعمال حاکمیت ملی در نقاط مختلف کشور در برابر تجاوز احتمالی دشمن از تمامیت ارضی ایران در منطقه غرب کشور دفاع مینماید.
(۲) نیروی هوایی ارتش جمهوری اسلامی ایران ضمن دفاع از آسمان ایران حملات انتقامی خود را به منظور انهدام نقاط حیاتی کشور هدف، آغاز و پس از کسب برتری هوایی از عملیات سطحی نیروهای خودی پشتیبانی نزدیک به عمل میآورد.
(۳) نیروی دریایی ارتش جمهوری اسلامی ایران ضمن دفاع از تأسیسات حیاتی کشور در خلیج فارس راههای مواصلاتی دریایی را تأمین و از حرکت کشتیهای تجاری بهسوی بنادر کشور هدف ممانعت به عمل میآورد.
(۴) ژاندارمری و شهربانی جمهوری اسلامی ایران بهمحض آغاز عملیات، تحت کنترل عملیاتی نیروی زمینی و دریایی قرار میگیرد.
(۵) ژاندارمری کشور جمهوری اسلامی ایران در صورت ضرورت، بنا به درخواست با استفاده از لنجها و قایقهای غیر نظامیان عملیات عبور از رودخانه، یگانهای نیروی زمینی را در منطقه لشکر ۹۲ پشتیبانی مینماید.
پ- یگانهای زیر امر جدا شده: به سازمان رزمی مراجعه شود (پیوست الف).
ت- فرضها:
(۱) عملیات ارتش در کردستان ادامه داشته و تغییر مکان یگانهای مستقر در منطقه امکان پذیر نمیباشد.
(۲) احتمال پشتیبانی از یگانهای ارتش جمهوری اسلامی ایران به وسیله کشورهای تدارک کننده قطعات یدکی بعید است.
(۳) در خلال درگیری ارتش در مرزهای باختری، امکان تحریکاتی از جانب کشور افغانستان وجود دارد.
(۴) از طریق کشور پاکستان تهدید متصور نیست، ولی احتمال برخورد با عناصر ضد انقلاب در جنوب شرقی کشور وجود دارد.
(۵) در طول عملیات در غرب کشور، جنگ روانی از طریق کشورهای آمریکا و اسرائیل و مصر علیه ایران ادامه خواهد داشت.
(۶) عراق همچنان از پشتیبانی لجستیکی و آموزشی کشور شوروی برخوردار خواهد بود.
(۷) کشورهای حوزه خلیج فارس از لحاظ سیاسی و تسهیلات پایگاهی، کشور عراق را پشتیبانی خواهند نمود.
(۸) کشور ترکیه در طول عملیات بیطرفی خود را حفظ خواهد نمود.
(۹) از آغاز عملیات برتری هوایی با کشور خصم میباشد.
(۱۰) احتمال پشتیبانی شیعیان مقیم کشور عراق از کشور ایران وجود دارد.
(۱۱) در طول عملیات، ارتش از پشتیبانی ملی بهطور کامل برخوردار خواهد بود… . »