انتظارات مردمی و سازمان اطلاعاتی

به گزارش پایداری ملی، از وظایف تعریف شده سازمان‌های اطلاعاتی دنیا در طول تاریخ، ایجاد امنیت پایدار و همه جانبه در زندگی مردم است. 

زندگی بدون امنیت و یا احساس امنیت هر چند از نظر سطح رفاه در درجه بالایی باشد، نمی‌تواند انسان را قانع کند. 

یکی از خواسته‌ها و انتظارات مردم از دستگاه‌های اطلاعاتی این است که احساس امنیت را به‌گونه‌ای به آنها منتقل کنند که وجودشان نمایان نشود و افراد جامعه از نظارت و کنترل آنها مطلع نشوند، زیرا که وجود شخص یا سازمان اطلاعاتی در زندگی و حس مراقبت دلنشین نیست.

مردم نه اینکه احساس همرنگی با سازمان‌های اطلاعاتی ندارند و با ذات و ماهیت آن مشکل دارند بلکه از خصوصیات انسان این است که مشتاقانه دنبال آزادی است و طالب عدم مراقبت در زندگی شخصی و فردی است.

از انتظارات مردم این است که در جامعه به نحوی امنیت همه جانبه برقرار باشد که زندگی ایشان هم تحت تاثیر آن امن و با ثبات شود، برای مثال در یکی از کشورهای اروپایی وقتی یک عامل تروریستی با خودروی حمل موادغذایی به طور جنون‌آمیز به سمت مردم حمله‌ور می‌شود و عده‌ای را کشته و برخی دیگر را زخمی می‌کند، طبیعی است که مردم در دیگر نقاط آن شهر یا کشور احساس امنیت خود را حتی در زندگی شخصی از دست خواهند داد و خود را در معرض این‌گونه حملات خواهند دید؛ آیا دستگاه‌های امنیتی وظیفه‌ای جز نظارت و تلاش برای ایجاد فضای امن برای زندگی بدون استرس و تنش برای مردم هر جامعه‌ای دارند؟

چگونه است که دستگاه اطلاعاتی یک کشور می‌تواند عامل بمب‌گذار را به همراه خودروی تجهیز شده در منزل شخصی‌اش و قبل از انجام هرگونه عمل خرابکارانه دستگیر کند و سرویس اطلاعاتی در کشور دیگر حتی توان مقابله با حملات تروریستی در نقاط مختلف خود مثل تیراندازی و بمب‌گذاری را بعد از تهدید ندارند؟

ایران کشور امنی در طول سال‌های گذشته بوده، نه اینکه مورد حمله و تهدید قرار نگرفته است بلکه می‌توان ایران را به لحاظ تعداد حملات و تهدیدات امنیتی در صدر کشورهای منطقه یا حتی دنیا قرار دارد اما عملکرد وزارت اطلاعات به نحوی بوده است که تقریبا هیچ یک از این تهدیدات که توسط گروهک‌های تروریستی و یا حمایت کشورهای غربی و عربی انجام می‌پذیرد که تنها بخشی از تهدیدات امنیتی سال‌های گذشته ایران بوده است را به نحوی زیر ذره‌بین داشته و خنثی کند که تحسین دیگر سرویس‌های اطلاعاتی دنیا را برانگیخته است.

حال با توجه به این‌گونه اقدامات و پیشگیری‌ها، سطح انتظارات مردم از وزارت اطلاعات بالاتر هم رفته است، زیرا مردم در ذهن خود این‌گونه فکر می‌کنند که شکار عبدالمالک ریگی در آسمان سخت‌تر است یا شکار راننده خودروی حمل موادغذایی بر روی زمین؟ این جوابی جز ریگی ندارد، بله چنین سازمانی که با دستگیری ریگی یا آزادی دیپلمات ایرانی از دست گروهک‌های تروریستی و ... به غرب و شرق ثابت کرد که تاب جنگیدن با ایران را ندارد و این سطح انتظارات مردم را بالا برد.

وجود امنیت و مهم‌تر از آن احساس امنیت جزو اصلی‌ترین خواسته‌های مردم از یک دستگاه اطلاعاتی است، مردم کوچه و خیابان، پزشک، مهندس، محصل و کارگر، زنان، کودکان و حتی سال‌خوردگانی که امیدی به زنده بودن فردای خود ندارند، امروز را با احساس امنیت آن دوست دارند.

حال این سوال پیش خواهد آمد که ایجاد این امنیت با چه هزینه‌ای باید انجام شود؟ به قیمت نظارت مستقیم بر زندگی افراد؟ دوربین‌های امنیتی در سراسر شهرها؟ و یا با دعوت و بازجویی‌های مکرر؟

خیر در تمامی این سال‌ها ایران اسلامی راه‌کارهایی جز این‌گونه موارد را برای برقراری امنیت در سرلوحه کار خود قرار داده بود، در تمام دنیا به خصوص کشورهای مدعی امنیت و آزادی، مردم در سراسر زندگی خصوصی خود ردپایی از نظارت دارند و در طول شبانه‌روز بارها سایه نگاه همراه با شک و ظن دوربین‌های امنیتی را بر سر خود احساس می‌کنند.

از انتظارات مردم، نبود همین نظارت‌های مستمر و همیشگی است، نظارت‌هایی که حتی تا زیر نظر داشتن روابط خانوادگی افراد هم جلو رفته و نتیجه‌ای جز بی‌اعتمادی را برای دستگاه‌های اطلاعاتی دیگر کشورها به ارمغان نیاورده و این بی‌اعتمادی نتیجه‌ای جز ناامنی نخواهد داشت، ایران امن است، چرا که وزارت اطلاعات انتظارات مردم را می‌داند و مردم هم به آن اعتماد دارند.

از دیگر انتظارات و خواسته‌های مردم از وزارت اطلاعات این است که رابطه خود را با مردم صمیمی و اختیارات و وظایف خود را به طور قابل لمسی برای مردم شرح دهند.

مردم انتظار دارند، بدانند که کجا و چه وقتی باید با آنها ارتباط بگیرند و بدانند که نقش آنها چه خواهد بود؟ حوزه وظایف دستگاه‌های اطلاعاتی از جمله مواردی است که در سال‌های گذشته برای مردم پنهان بوده است که اگر برای آنها بازگو می‌شد، همکاری عمیق‌تری برقرار می‌شد.

مردم باید وظایف و حوزه اختیارات دستگاه‌های امنیتی را بدانند و انتظار دارند که آموزش‌هایی ببینند که درک آنها را از تهدیدات امنیتی بالا ببرد و این امکان را به آنها بدهد که با توجه به اطلاع از وظایف و اختیارات دستگاه امنیتی به آن اعتماد و همکاری کنند.

از دیگر انتظارات، می‌توان اطلاع‌رسانی را نام برد، مردمی که به دستگاه اطلاعاتی اعتماد داشته و در زمینه‌های مختلفی با آن همکاری دارند، انتظار آن را دارند که دستگاه اطلاعاتی هم به آنها اعتماد کرده و در زمان‌های مشخص گزارشی از فعالیت‌های خود برای آگاه‌سازی و بالا بردن احساس سطح امنیت ارائه کنند.