وعده های توخالی «ریاض» برای سرمایه گذاری در پروژه «تاپی»

وی این مطلب را در مصاحبه با روزنامه «الریاض» مطرح و از آمادگی «آرامکو الصعودیه» - شرکت ملی نفت عربستان جهت اقدام در این زمینه خبر داد.

بنا به گفته وی، عربستان سعودی به کشورهای های حوزه خزر و به ویژه ترکمنستان به عنوان منابع بزرگ گاز طبیعی نگاه کرده و در حال انجام مطالعات برای مشارکت در تامین مالی پروژه خط لوله تاپی قرار دارد.

این مقام سعودی حضور شرکت ملی نفت کشورش در این پروژه را سهمی مهم در تجارت جهانی گاز طبیعی و به خصوص میان اروپا و آسیا عنوان کرده است.

وی تاکید کرد: ریاض قصد حضور جدی استراتژیک در منطقه دریای خزر و از جمله آذربایجان، قزاقستان و ترکمنستان را داشته و به این منظور انجام سرمایه گذاری های بزرگ روی پروژه های توسعه میادین نفت و گاز را در نظر گرفته است.

نکته قابل تامل این است که مقامات عربستان سعودی بارها از آمادگی برای مشارکت در پروژه تاپی خبر داده اند ولی هیچ گاهی از میزان سرمایه گذاری احتمالی خود سخن به میان نیاورده اند که حاکی از عدم قاطعیت این کشور برای حضور در این پروژه می باشد.

این موضوع می تواند به عوامل مختلف و از جمله ابهامات در خصوص قابل اجرا بودن تاپی در شرایط پیچیده منطقه و به ویژه شرایط امنیتی افغانستان و رویارویی های میان پاکستان و هند ارتباط داشته باشد.

این پروژه بیش از آن که مورد توجه ویژه هند و پاکستان به عنوان کشورهای دریافت کننده گاز و برای افغانستان به عنوان کشور مسیر ترانزیت باشد، برای ترکمنستان از اهمیت به مراتب بالایی برخوردار است.

ترکمنستان در حال حاضر در مقابل وام های دریافتی از چین عملا گاز خود را فقط به این کشور صادر کرده و تقریبا از امکان به دست آوردن پول از این طریق محروم شده است. بنابر این به دنبال ایجاد مسیرهای جدید صادراتی می گردد که به این دلیل «عشق آباد» توجه زیادی به پروژه خط لوله تاپی نشان می دهد.  

ترکمنستان پس از آنکه در سال 2016 به دلیل بروز یک سری از اختلافات صدور گاز به روسیه و ایران را قطع کرد با کاهش قابل توجه درآمدهای صادراتی مواجه شد.   

اما هفته ای قبل «آلکسی میلر» رئیس شرکت دولتی «گازپروم» روسیه پس از دیدار با رئیس جمهور ترکمنستان به رسانه های گروهی خبر داد که «مسکو» در آینده نزدیک خرید گاز از این کشور را از سر خواهد گرفت.

بنابر این تاکید مجدد وزیر انرژی، صنایع و معادن عربستان سعودی بر آمادگی کشورش برای سرمایه گذاری روی پروژه تاپی می تواند یک نوع واکنش در برابر این اقدام روسیه باشد. زیرا ایجاد مسیرهای جدید صدور انرژی آسیای مرکزی و از جمله ترکمنستان به خارج با هدف کاهش سلطه روسیه بر منابع انرژی منطقه همواره در دستور سیاست های منطقه ای آمریکا و متحدانش قرار دارد.  

بنابر این بعید است بازی سیاسی عربستان سعودی با پروژه تاپی در آینده نزدیک برای ترکمنستان نتیجه ای در پی داشته باشد.

طول این خط لوله بیش از 1800 کیلومتر برآورد شده و پیش‌بینی می‌شود ظرفیت گاز انتقالی آن حدود 33 میلیارد مترمکعب در سال باشد. هزینه اجرای این طرح بین 7.5 میلیارد تا 10 میلیارد دلار برآورد می شود.